Ιστολόγιο "Σύνδεσμος Κληρικών Χίου" 15 χρόνια (2008-2023) συνεχούς και συνεπούς παρουσίας στο διαδίκτυο στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://syndesmosklchi.blogspot.gr/
Ἀπολυτίκιον Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου Ἦχος πλ. δ'. Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός ἐκλάμψασα χάρις, τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν. Ἀλλὰ σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ Λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Σύνδεσμος Κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών, έτος ιδρύσεως 2007

Κυριακή 13 Μαΐου 2012

"ὃς δι᾿ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα"

H ζωή του χριστιανού πρέπει ν' αρχίζει και να παραμένει μια διαδικασία θανάτου και αναστάσεως. Το βάπτισμα είναι η αρχή και η δραματοποίηση αυτής της θανατοαναστάσιμης διαδικασίας που πρέπει να κυριαρχεί στη ζωή του χριστιανού. "Συνταφέντες σοι διά του Βαπτίσματος, Χριστέ ο Θεός ημών, της αθανάτου ζωής ηξιώθημεν τη Αναστάσει σου", διακηρύσσουμε με το απολυτίκιο της Κυριακής των Βαΐων. Κάθε μέρα πρέπει να θάβουμε τον παλαιό άνθρωπο που θέλει τον εαυτό του κέντρο του κόσμου και που όλους τους άλλους τους βλέπει αντικείμενα και μέσα με τα όποια θα ικανοποιήσει τις δικές του επιθυμίες, και κάθε μέρα, με τη χάρη του Χριστού, πρέπει να ξεπεταγόμαστε από τον τάφο ανανεωμένοι, με την αγάπη του Χριστού, με την επιθυμία της προσφοράς του εαυτού μας στον Θεό και στον συνάνθρωπο. Κάθε μέρα, λένε οι Πατέρες, θα πρέπει να τη βλέπουμε σαν την πρώτη και την τελευταία ημέρα της ζωής μας. 

Αλλά πολύ συχνά αντί να θάψουμε τον παλαιό άνθρωπο θάβουμε Εκείνον που θα αναστήσει τον νέο. Κάνουμε την καρδιά μας μνήμα, βάζουμε εκεί μέσα "άπνουν" και νεκρό Εκείνον, που είναι η ίδια η ζωή, γιατί πραγματικά χωρίς τη ζωοποιό αγάπη Εκείνου νεκρωνόμαστε από το ναρκισσιστικό πάθος που είναι φθορά και θάνατος. Έτσι, όταν νεκρώνουμε την πηγή της ζωής νεκρωνόμαστε εμείς οι ίδιοι. Όταν νεκρωθεί μέσα μας η αγάπη και δεν μπορούμε να αγαπάμε πραγματικά το Θεό και το συνάνθρωπο, τότε αδειάζει η ζωή μας και από την παρουσία του Θεού και από την ουσιαστική παρουσία του συνανθρώπου και όσο κι αν προσπαθούμε να τη γεμίσουμε με υλικά αγαθά, με κοσμική σοφία, με πολιτικές ψευτοκοινωνικές ή άλλες δραστηριότητες, δεν μπορούμε να εξαλείψουμε το βασανιστικό αίσθημα του κενού που αισθανόμαστε μέσα μας. Τότε αναζητούμε μάγους θαυματοποιούς, γκουρού, εξορκιστές, ή κάθε μορφής αποδράσεις και στο τέλος αργά ή γρήγορα πεθαίνουμε από πλήξη και ανία. 

Οι μαθητές και οι φίλοι του Χριστού όταν είδαν τον Κύριό τους "τον άφραστον και άναρχον Θεόν", "άπνουν νεκρόν" έσπαράττοντο "τη ρομφαία της λύπης". Η Θεοτόκος "θρήνον συνεκίνει", "έκλαιε πικρώς", "ανεβόα δακρυρρόους θρήνους", "ωλόλυζε συγκινούσα και το ποίμνιον βοάν ω βουνοί και νάπαι και ανθρώπων πληθύς, οίμοι! κλαύσατε και πάντα θρηνήσατε συν εμοί". "Συν τη μητρί εκόψατο και μαθητών χορεία". "Ύμνους Ιωσήφ και Νικόδημος επιταφίους άδουσι Χριστώ νεκρωθέντι", "θεωρήσαντες αυτόν νεκρόν, γυμνόν", "ευσυμπάθητον θρήνον αναλαβόντες, οδυρόμεναι έλεγον: Οίμοι γλυκύτατε Ιησού, έδυς φωτουργέ και συνέδυ σοι το φως ηλίου". Οι άγγελοι "ηπλωμένον νεκρόν καθορώντες δι' ημάς (τον Χριστόν) εξεπλήττοντο", και αναρωτιόνταν, "ο ζωής ταμίας πως οράται νεκρός;" 

Αν με αυτούς τους συνταρακτικούς θρήνους εκφράζουν οι μαθητές τον πόνο τους για το σωματικό θάνατο του Κυρίου τους, μόλο που πνευματικά ο Χριστός ήταν ολοζώντανος μέσα τους, πόσο θα πρέπει να λυπόμαστε εμείς και πως θα πρέπει να θρηνούμε όταν διαπιστώνουμε ότι ο "ζωής ταμίας" έχει πεθάνει μέσα μας κι ότι η καρδιά μας έχει γίνει μια βαριά πέτρινη πλάκα που τον σκεπάζει; 

Αν οι μαθητές και οι μυροφόρες θρηνούσαν, γιατί έχασαν απλώς τη φυσική παρουσία του Δασκάλου, τι θα πρέπει να κάνουμε εμείς όταν έχουμε χάσει το ζωοδότη μας και σαν αποτέλεσμα έχουμε νεκρωθεί κι εμείς οι ίδιοι; 

Θα πρέπει να θρηνούμε εμείς πολύ γοερότερα από τους μαθητές, θα πρέπει να προσπαθούμε εμείς πολύ περισσότερο από τις μυροφόρες να μετακινήσουμε τη βαριά πέτρινη πλάκα της καρδιάς μας, για να δούμε και πάλι τον γλυκύτατο Ιησού. Θα πρέπει να κράζουμε ακατάπαυστα "Ανάστα Κύριε, βοήθησον ημίν και λύτρωσε ημάς ένεκεν της δόξης του ονόματός σου".

Όσο κι αν μας έχουν νεκρώσει τα πάθη μας ας μην απελπιζόμαστε. Ας θυμόμαστε την υπόσχεση που δίνει ο Θεός διά του προφήτου Ιεζεκιήλ: "Τάδε λέγει Κύριος τοις οστέοις τούτοις• "Ιδού εγώ φέρω εις υμάς πνεύμα ζωής και δώσω εφ' υμάς νεύρα και ανάξω εις υμάς σάρκας, και εκτενώ εφ' υμάς δέρμα και δώσω πνεύμα μου εις υμάς και ζήσεσθε... λέγει Κύριος, εκ των τεσσάρων πνευμάτων έλθε και εμφύσησον εις τους νεκρούς τούτους και ζησάτωσαν" (37, 6, 9). 

Όσο κι αν είμαστε νεκρωμένοι από την αμαρτία, όποια κι αν είναι η κατάντια μας, Εκείνος που ήλθε για τους καθήμενους "εν χώρα και σκιά θανάτου" (Ματθ. 4,16) θα σπάσει με τη δύναμη της αγάπης Του τη σκληρότητα της πέτρινης απ' τα πάθη καρδιάς μας και θα ξεπεταχτεί από τον τάφο Του φωτεινός, γλυκύς, προσηνής, ταπεινός και θα νιώσουμε τη λυτρωτική Του παρουσία. Κι αν αυτή τη φορά δεν αξιωθούμε να βάλουμε ακόμη και τα δάκτυλά μας στους τύπους των ήλων επειδή δεν ακολουθήσαμε αρκετά την απαραίτητη πορεία, ας μην απογοητευόμαστε γιατί Εκείνος γεννιέται διαρκώς, ανδρώνεται διαρκώς, θάβεται και ανασταίνεται διαρκώς για μας. Αν δεν τον ακολουθήσαμε στη χθεσινή Του ταφή και ανάσταση, ας τον ακολουθήσουμε στη σημερινή, αλλ' ας μην το αναβάλλουμε για την αυριανή γιατί ας μην ξεχνάμε• κάθε ευκαιρία είναι μοναδική και ανεπανάληπτη και δεν ξέρουμε ποια θα είναι η τελευταία μας ευκαιρία.

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η θεία ενέργεια που εκπορεύεται από τον αναστημένο Χριστό, έχει τη δύναμη να ανορθώνει ένα παράλυτο σώμα, αλλά έχει ακόμη τη δύναμη να ανασταίνει και μια νεκρωμένη ψυχή και ασφαλώς η δύναμη της θείας ενέργειας να ανασταίνει νεκρές ψυχές, είναι πολύ συγκλονιστικότερη από τη δύναμη που έχει να ανορθώνει παράλυτα σώματα. 

Αυτός που συνάντησε η Σαμαρείτιδα έδειξε πολύ περισσότερη δύναμη απ' αυτόν που συνάντησε ο παράλυτος. Ωστόσο, συχνότερα εντυπωσιαζόμαστε από τη συνάντησή μας με τον αναστημένο Χριστό που αναστηλώνει καταρρακωμένα σώματα, παρά με τον αναστημένο Χριστό που ανασταίνει νεκρές ψυχές και συνήθως τον αναζητούμε σαν αναστηλωτή του σώματος παρά σαν της ψυχής τον ζωοδότη. Μάλιστα τις πνευματικές αναστάσεις σχεδόν δεν τις παρατηρούμε, ενώ θα μέναμε έκθαμβοι αν διαπιστώναμε μια ανάσταση ενός νεκρού σώματος. Ποια είναι η αξία ενός ζωντανού σώματος που περπατάει, μιλάει, τρώει, κοιμάται και κάνει όλα εκείνα που όλα τα ζώα κάνουν, αν δεν έχει μέσα του μια ψυχή, που μπορεί να αγαπάει και να αγαπιέται; Ποιος άνθρωπος θα θεωρούσε πιο σπουδαίο κάποιον, που μπορεί μόνο να κάνει όλα αυτά που κάνουν τα σκουλίκια και τα έντομα από εκείνον που και αν ακόμη το σώμα του είναι πολύ αδύνατο, η ψυχή του συγκλονίζεται από θείο πάθος, που εκφράζεται με πνευματικές δημιουργίες και με αγώνες για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής; 

Πόσο ζωντανός είναι ο άνθρωπος, του οποίου το στομάχι και η σπλήνα λειτουργούν τέλεια, αλλά του οποίου η καρδιά είναι νεκρή και ανίκανη να νιώσει και να εκφράσει οποιοδήποτε ανώτερο συναίσθημα; Είναι εμφανές για όποιον έχει μάτια να δει, ότι ο πνευματικός θάνατος είναι πολύ τραγικότερος απ' το σωματικό θάνατο, όπως είναι βέβαιο ότι ο κορεσμός της πνευματικής πείνας και της πνευματικής δίψας του ανθρώπου, είναι πολύ σημαντικότερος από τον κορεσμό της σωματικής του πείνας και της σωματικής του δίψας. Ο κορεσμός της σωματικής πείνας και της σωματικής δίψας, όχι μόνο δεν εξασφαλίζει την πραγματική ζωή, αλλά πολύ συχνά γίνεται αφορμή θανάτου για το πνεύμα αλλά ακόμη και για το σώμα. Ο κορεσμός της σωματικής πείνας και της σωματικής δίψας, και όταν δεν έχει αρνητικά αποτελέσματα για τον άνθρωπο, είναι πρόσκαιρος, ενώ ο κορεσμός της πνευματικής πείνας και της πνευματικής δίψας έχει αιώνια αξία. Ο Χριστός διαβεβαιώνει τη Σαμαρείτιδα "ος δ' αν πίη εκ του ύδατος ου εγώ δώσω αυτώ, ου μη διψήση εις τον αιώνα" (Ίωάν. 4, 14).

Γι' αυτό η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας την περίοδο αυτή που ο Χριστός είναι αναστημένος ανάμεσα μας, αφού μας τον παρουσίασε σαν τον κύριο του υλικού κόσμου, τώρα προχωρεί υψηλότερα και μας τον παρουσιάζει σαν κύριο του πνευματικού κόσμου. Αφού μας έδειξε πώς μπορούμε να τον συναντήσουμε σαν θεραπευτή του σώματος, τώρα μάς δείχνει πώς μπορούμε να τον συναντήσουμε σαν της ψυχής τον ζωοδότη. 

Στη συνάντηση του Χριστού με τη Σαμαρείτιδα δεν χρησιμοποιείται σαν αφορμή η κακοδαιμονία του σώματος για να φανεί η θεραπευτική δύναμη του Χριστού στην αποκατάσταση της αρρωστημένης ψυχής, αλλά η λυτρωτική δύναμη της θείας Του ενέργειας επενεργεί απ' ευθείας στο πνεύμα που είναι νεκρό μέσα στο ζωντανό σώμα και όπως έγινε στην αρχική δημιουργία του ανθρώπου, που η θεία ενέργεια έδωσε πνοή ζωής στο χωμάτινο κατασκεύασμα, έτσι και τώρα ξαναδίνει πνοή ζωής στο σώμα που είναι πνευματικά νεκρό. 

Η πνοή της ζωής που ενεφύσησε ο Θεός στον άνθρωπο νεκρώνεται, όταν ο εγωκεντρισμός σκοτώνει την αγάπη, γι' αυτό για να αναστηθεί και πάλι ο πνευματικά νεκρός άνθρωπος, πρέπει να ζωντανέψει μέσα του η αγάπη και ο πόθος της προσφοράς. Γι' αυτό και ο Χριστός επιχειρεί αμέσως στη συνάντηση Του με τη Σαμαρείτιδα να δώσει την ευκαιρία στο στοιχείο ακριβώς αυτό, που αποτελεί το κατ' εξοχήν γνώρισμα της θείας εικόνας στον άνθρωπο, να κυριαρχήσει πάνω στον εγωκεντρισμό, που είναι το στοιχείο εκείνο που διαφθείρει αυτή την εικόνα και της ζητάει να του δώσει κάτι. "Πως γυναικί ωμίλει ο Κύριος, ύδωρ αιτήσας, ο τα ύδατα εις τας συναγωγάς αυτών συνάξας, ο Πατρί και τω Πνεύματι σύνθρονος• ήλθε γάρ εκζητών την εικόναν αυτού, αιωνίως, ως αοίδιμος" (Οίκος Όρθρου Κυριακής Σαμαρείτιδος). Ο ανενδεής Θεός απέκτησε ανάγκες, για να δώσει την ευκαιρία στον άνθρωπο να ξαναποκτήσει τη φθαρείσα θεία εικόνα του, ανταποκρινόμενος στην ανάγκη του ανενδεούς Θεού με την αγάπη. Ο "Χριστός πεφανέρωται, σαρκούμενος ως άνθρωπος, ίνα τον Αδάμ εξάρη της κατάρας παγγενή• και θαυμαστούται θαύμασιν, εν Σαμάρεια προσαφικόμενος• γυναικί δε παρέστη, ύδωρ ζητών, ο νεφέλης ύδασι περιβαλλόμενος" (Δοξαστικό Λιτής Εσπερινού Κυριακής Σαμαρείτιδος). "Σαρκικώς εκοπίασας, η ανάπαυσις πάντων εκουσίως εδίψησας, η πηγή των θαυμάτων το ύδωρ εζήτησας" (Ώδή ζ' Κανόνος Τετάρτης Μεσοπεντηκοστής). "Παρά το φρέαρ του Ιακώβ, εύρων ο Ιησούς την Σαμαρείτιδα, αιτεί ύδωρ παρ' αυτής ο νέφεσι καλύπτων την γήν. Ω του θαύματος! Ο τοις Χερουβείμ εποχούμενος, πόρνη γυναικί διελέγετο• ύδωρ αιτών, ο εν ύδασιν την γην κρεμάσας• ύδωρ ζητών, ο πηγάς και λίμνας υδάτων εκχέων, θέλων ελκύσαι όντως αυτήν, την θηρευομένην υπό τον πολεμήτορος εχθρού, και ποτίσασθαι ύδωρ ζωής, την φλεγομένην εν τοις ατοπήμασι δεινώς", (Δοξαστικό Εσπερινού Κυριακής Σαμαρείτιδος) "προσωμίλει δε, γυναικί απαντλούση ταύτην θέλων, του θηρεύσαι και φωτίσαι τα της ψυχής αυτής όμματα" (Στιχηρό Προσόμοιο Όρθρου Πέμπτης Ε' Εβδομάδος από το Πάσχα). Δίνοντας ο Χριστός την ευκαιρία στη Σαμαρείτιδα να ικανοποιήσει κάποιου την ανάγκη, της δίνει την ευκαιρία να αισθανθεί αγάπη για τον άλλο αντί να τον βλέπει σαν ένα πράγμα, που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να ικανοποιήσει έτσι τη δική της εγωκεντρική επιθυμία. "Ρείθρον υπάρχον Κύριε, της ζωής άφθονον, και άβυσσος ελέους αγαθέ οδοιπορήσας καθέζη, πλησίον του φρέατος του όρκου, και τη Σαμαρείτιδι έκβοάς• Δος μοι ύδωρ του πιείν, όπως λάβης αφέσεως νάματα" (Ωδή στ' Κανόνος Όρθρου Κυριακής Σαμαρείτιδος). Σαν αποτέλεσμα της φθοράς της θείας εικόνας μέσα της η Σαμαρείτιδα έχει χάσει κάθε συναίσθημα προσωπικής αξίας. Ζητώντας της κάτι ο Χριστός και δίνοντας της την ευκαιρία να ξαναβιώσει την αγάπη, την ανανεώνει, φέρνει και πάλι στην επιφάνεια τη θεία εικόνα και της δείχνει πως σαν εικόνα του Θεού έχει ανεκτίμητη άξια. 

Η Σαμαρείτιδα δεν θα μπορούσε όμως να δεχθεί αυτό το λυτρωτικό μήνυμα του Χριστού για την ανεκτίμητη αξία της σαν εικόνας του Θεού όσο πίστευε ότι Εκείνος αγνοούσε την πραγματική της κατάντια. Η δε, ως ανθρώπω διαλεγομένη και ου Θεώ, λαθείν σπουδάζουσα έλεγεν. Ουκ έχω άνδρα• και ο Διδάσκαλος προς αυτήν Αληθώς είπας, ουκ έχω άνδρα, πέντε γάρ έσχες, και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ." (Ίδιόμελο Εσπερινού Κυριακής Σαμαρείτιδος). Ο Χριστός αναγνωρίζει την κατάσταση της Σαμαρείτιδος χωρίς σεμνοτυφίες και μισόλογα και έτσι την ενθαρρύνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αν χρησιμοποιούσε μισόλογα θα εξέφραζε μια έμμεση μεν, αλλά πολύ εξουθενωτική κατάκριση στη Σαμαρείτιδα και Αυτός δεν ήλθε να κατακρίνει αλλά να σώσει τον κόσμο -αυτό είναι και σαν θέση και σαν προσέγγιση θεμελιακό στοιχείο του ποιμαντικού έργου της Εκκλησίας. 

Αλλά η Σαμαρείτιδα έχει και ένα ακόμη λόγο να αισθάνεται καταρρακωμένο το ηθικό της, γιατί είναι αιρετική. Μπορεί να περιμένει αυτή, μια αιρετική, να την αντιμετωπίσουν με ενδιαφέρον και συμπάθεια; "Της δε το ακοινώνητον των Ιουδαίων προσειπούσης, ο σοφός Δημιουργός μετοχετεύει αυτήν, ταις γλυκείαις προσρήσεσι" (Δοξαστικό Όρθρου Κυριακής Σαμαρείτιδος). Στο όνομα του Ιησού Χριστού και του αιρετικού η κακομεταχείριση είναι απαράδεκτη και όχι μόνον αυτό, αλλά η ποιμαντική αντιμετώπιση του αιρετικού και σαν θέση και σαν προσέγγιση πρέπει να εκφράζει, τουλάχιστον, ανθρώπινη συμπάθεια. Και αν είναι αιρετικός "καλόν από του της αυτής ημάς φύσεως κοινωνείν και ο Θεός δε επαινεί και αποδέχεται την εύνοιαν, την φιλοστοργίαν την προς αλλήλους".

Η αντιμετώπιση των αιρετικών με "φιλοστοργίαν" "πολύ τούτο εκείνοις και σοι συμβάλλεται, προς αγάπην αυτούς έλκει, σε πάλιν ουκ αφίησιν εκτεθεριώσθαι• ικανά δε ταύτα προς πίστιν επισπάσασθαι. Πολλοί γάρ των ανθρώπων δια φιλονικείαν την προς αλλήλους απέστησαν του Θεού. Ο σοφός δημιουργός "μετοχετεύει", μεταθέτει τη Σαμαρείτιδα από την πλάνη στην αλήθεια "γλυκείαις προσρήσεσι".

Η Σαμαρείτιδα "την πηγήν εν τω φρέατι, κατιδούσα την αέναον... (φέρουσα) καύσωνας, πλείστων παθών ακεσώδυνον, λαβείν απεζήτησεν ύδωρ ζων το εξ αυτής κρουνηδόν εκχεόμενον ο και έλαβε, δωρεάν εκ του λόγου• και ούκέτι προς το φρέαρ επισπεύδει το γεηρόν και επίκηρον" (Στιχηρό Όρθρου Σαββάτου, μετά την της Σαμαρείτιδος). Ο Χριστός ζητάει ύδωρ από τη Σαμαρείτιδα για να την ποτίσει στη συνέχεια ύδωρ "ζωής αλλόμενον, ο και επράχθη" (Στιχηρό Εσπέρας Τετάρτης μετά την της Σαμαρείτιδος). Έδωσε ο Χριστός στη Σαμαρείτιδα "ζωής ύδωρ εφέσεως, και επιγνώσεως", (Ωδή ε' Κανόνος Κυριακής Σαμαρείτιδος) "γνώσεως νάματα", (Ωδή η' Κανόνος Κυριακής Σαμαρείτιδος) "θεογνωσίαν", (Κάθισμα Όρθρου Πέμπτης μετά την της Σαμαρείτιδος) "ύδωρ την έπίγνωσιν του κράτους (Του) όθεν εις αιώνας, ου διψά" (Ωδή δ' Κανόνος Κυριακής Σαμαρείτιδος). Έδωσε ο Χριστός στη Σαμαρείτιδα το ύδωρ "ω ποτισθείσα διαψιλώς βασιλείαν την άνωθεν εκληρώσατο, αιωνίως η αοίδιμος" (Κοντάκιον Σαμαρείτιδος). "Ρείθρον άλλο ζωήρρυτον, ουρανίου εκ φρέατος, Σαμαρείτις ήντλησεν επί φρέατος, τούτο ευρούσα χεόμενον, εξ ου το επίκηρον, είχε σύνηθες αντλείν, ύδωρ άλλο το χθόνιον ο αλλόμενον, εν τη ταύτης καρδία ανεδείχθη, ως πηγή τις άλλη νέα, παθών δροσίζουσα καύσωνας", (Στιχηρό Προσόμοιο Όρθρου Παρασκευής μετά την της Σαμαρείτιδος) "όθεν ήρδευσε, το σωτήριον νάμα, και την ταύτης έπανέψυξε καρδίαν, την εκτακείσαν τοις πάθεσιν" (Στιχηρό Προσόμοιο Όρθρου Παρασκευής μετά την της Σαμαρείτιδος). 

Το σύμβολο του ύδατος "το άφθονον δηλοί και καθαρτικόν, το γάρ πνεύμα, ύδατι και πυρί αεί παρεκάζει". "Του Πνεύματος την χάριν η Γραφή πότε μεν πυρ, πότε δε ύδωρ καλεί, δεικνύσα ότι ουκ ουσίας εστί ταύτα παραστατικά ονόματα αλλ' ενεργείας. Ουδέ γάρ διαφόρων συνέστηκεν ουσιών το πνεύμα, αόρατον τε και μονοειδές ον. Το μεν ουν ο Ιωάννης δηλεί, ούτω λέγων "Αυτός υμάς βαπτίσει εν Πνεύματι Αγίω και πυρί", το δε ο Χριστός, "ποταμοί εκ κοιλίας αυτού ρεύσουσιν ύδατος ζώντος". Τούτο δε είπε περί του Πνεύματος, φησίν, "ου έμελλον λαμβάνειν'." (Συναξάρι Κυριακής Σαμαρείτιδος). 

Ούτω και τη γυναικί διαλεγόμενος, ύδωρ καλεί το Πνεύμα -ος γάρ αν πίη από του ύδατος, ου εγώ δώσω αυτώ, ου μη διψήση εις τον αιώνα. Ούτω δε το πνεύμα καλεί, διά μεν της του πυρός προσηγορίας, το διεγηγερμένον και θερμόν της χάριτος και δαπανητικόν αμαρτημάτων αινιττόμενος, διά δε της του ύδατος τον τε καθαρμόν τον εξ αυτού και την πολύν παραψυχήν ταις υποδεχομέναις αυτό διανοίαις εμφήναι. Εικότως. Ώσπερ γαρ τινά παράδεισον παντοίοις δενόροις κομώντα καρποφόροις τε και αειθαλέσιν, ούτω την πρόθυμον κατασκευάζει ψυχήν, ούτε αθυμίας, ούτε σατανικής συγχωρούσα επιβουλής αισθέσθαι, άτερ ραδίως σβεννύσα τα του πονηρού πάντα τα πεπυρωμένα βέλη. 

Έτσι λοιπόν ο Χριστός χρησιμοποιεί τον όρο ύδωρ αναφερόμενος στο Άγιο Πνεύμα όχι για να περιγράψει μ' αυτό την ουσία Του αλλά για να περιγράψει την καθαρτική ενέργεια Του και την αναψυκτική ενέργεια Του, που είναι ανάλογες των σχετικών ενεργειών του ύδατος. Αυτό το Πνεύμα δίνει ο Χριστός στη Σαμαρείτιδα που είναι Πνεύμα σωτήριο, Πνεύμα ανεξάντλητης ζωής, Πνεύμα συγγνώμης, Πνεύμα δυνάμεως, Πνεύμα γνώσεως και επιγνώσεως, Πνεύμα καθάρσεως, Πνεύμα αναψύξεως. Όποιος δεχθεί αυτό το Πνεύμα γίνεται πνευματοφόρος. Όποιος πιει απ' αυτό το ύδωρ γίνεται ο ίδιος μια πηγή ανεξάντλητη "ποταμοί ρεύσουσιν εκ της κοιλίας αυτού ζωής αιωνίου" υπεσχέθη ο Χριστός στο Ναό μεσούσης της εορτής και στη Σαμαρείτιδα εκπληρώνεται αυτή η υπόσχεση. "Παρά τω φρέαρ Χριστός την Σαμαρείτιν, εύρων εξητήσατο, ύδωρ πιείν εξ αυτής, διψών την ταύτης διόρθωσιν, και σωτηρίαν, ο και εγνώσθη έργοις πληρούμενον ταύτην γάρ ανέλκουσαν πόμα του ύδατος αυτός ανέλκει, και πόματος, πληροί του ζώντος τοις συμπολίταις διαγορεύουσαν" (Στιχηρό Εσπερινού Τετάρτης μετά την της Σαμαρείτιδος). Η Σαμαρείτιδα μόλις δέχεται από το Χριστό το ζων ύδωρ γίνεται αμέσως αυτή η ίδια πηγή αυτού του ζώντος ύδατος και αρδεύει, με τα νάματα της ευσέβειας, την ερημιά της καρδιάς των συμπολιτών της. "Στόματος εξ ηδέος γυναικός, ύδατος ποσίμου γλυκερού αναβλύζοντος, οι εν τη πόλει πιόντες, και προς το φρέαρ το ρέον την δαψιλείαν, την του νάματος, έσπευδον αναχθήναι το τάχος, και πηγήν κατιδείν την αέναον, την τας εκτακείσας ψυχάς επαναψύχουσαν" (Στιχηρό Εσπέρας Πέμπτης μετά την της Σαμαρείτιδος). Μέχρι τώρα είδαμε τον αναστημένο Χριστό να αναστηλώνει το σώμα του ανθρώπου και να καθαιρεί και να ανασταίνει το πνεύμα του. Θα τον δούμε αργότερα να τον θεραπεύει απ' την τύφλωση του και να τον φωτίζει, να θεώνει τη φύση του και τελικά να του στέλνει το Πνεύμα Του το Άγιο.

Από το Βιβλίο του π. Φιλόθεου Φάρου «Πριν και Μετά το Πάσχα»

Πηγή: www.orthmad.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: