Ιστολόγιο "Σύνδεσμος Κληρικών Χίου" 15 χρόνια (2008-2023) συνεχούς και συνεπούς παρουσίας στο διαδίκτυο στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://syndesmosklchi.blogspot.gr/
Ἀπολυτίκιον Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου Ἦχος πλ. δ'. Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός ἐκλάμψασα χάρις, τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν. Ἀλλὰ σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ Λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Σύνδεσμος Κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών, έτος ιδρύσεως 2007

Κυριακή 28 Ιουνίου 2009

Συνέντευξη με τον πατέρα Αντώνιο Παπανικολάου (Η Αλήθεια)

Γράφει η Αλήθεια:
π. ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ:
Ο ιερέας που τιμά το… ραμαζάνι
26/6/2009

ΜΕΙΛΙΧΙΟΣ, χαμογελαστός, πράος είναι ο πατέρας Αντώνης Παπανικολάου. Έτσι όπως τον γνωρίσαμε στην «ΑΛΗΘΕΙΑ». Όπως πρέπει να είναι ένας άνθρωπος που πρεσβεύει τη διδασκαλία του Χριστού. Περιτριγυρισμένος από τα «μερικά παιδιά» του που φαίνεται ότι τον ακούν, τον σέβονται, τον αγκαλιάζουν, του κρατάνε το χέρι. Η «Κιβωτός του κόσμου», έργο ζωής πολυβραβευμένο και ταυτόχρονα ανύπαρκτο για την πολιτεία. Στη μεγάλη αγκαλιά του χωράνε 200 περίπου παιδιά από 12 εθνικότητες. Έτσι, μαζί του η συζήτηση για τους μετανάστες, το ρατσισμό, την εκκλησία αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον. Εκείνος απλά ακολουθεί τη διδασκαλία του Χριστού που χαρακτηρίζει «αντιρατσιστική» και σέβεται το… ραμαζάνι του.

EΡ: Πατέρα Αντώνιε σας καλοσωρίζουμε στην «ΑΛΗΘΕΙΑ». Είναι χαρά και τιμή να σας έχουμε κοντά μας. Να μιλήσουμε για τα πρώτα χρόνια, το 1998 όταν 26χρονος ιερέας ευαισθητοποιηθήκατε από το ατομικό και συλλογικό πρόβλημα αυτών των παιδιών. Όπως ανακαλείτε τα γεγονότα θα μπορούσατε να είχατε ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο;

ΑΠ: Νομίζω πως όχι, είτε έτσι, είτε αλλιώς. Είναι εκ φύσεως του χαρακτήρα μου να μην μπορώ να συμβιβαστώ με κάτι που βλέπω μπροστά μου να είναι πρόκληση και ειδικά για μας τους ιερείς που πρέπει να δίνουμε λύσεις στο πρόβλημα που υπάρχει, στην ενορία, στη γειτονιά μας.

EΡ: Ποια ήταν η εικόνα που σας συντάραξε, σας συγκλόνισε, ποια γεγονότα εκτυλίσσονταν γύρω σας; Σε ποια περιοχή της Αθήνας;

ΑΠ: Μιλάμε για την ευρύτερη περιοχή του Κολωνού, Ακαδημία Πλάτωνα, Βοτανικό. Παιδιά, στην πλειοψηφία τους Ελληνόπουλα που δεν πήγαιναν σχολεί, 16-17 χρονών και μάλιστα δεν είχαν τελειώσει το δημοτικό, με παραβατική συμπεριφορά σε πολύ μικρή ηλικία. Προσπάθησα να δω τι γίνεται γιατί ήταν πρωτόγνωρο για μένα. Δεν περίμενα ότι η ελληνική οικογένεια που λέμε ότι κρατάει ακόμα –δόξα τω Θεώ. Μιλάμε για μονογονεϊκές οικογένειες που είναι κατακερματισμένες. Και ο γονιός ο ένας που υπάρχει είναι κατακερματισμένος.

EΡ: Εννοείτε οικονομικά; Δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια του;

ΑΠ: Όχι μόνο οικονομικά αλλά και ψυχολογικά. Όλα αυτά που έχει βιώσει από τους δικούς του γονείς τον φέρνουν σε μια κατάσταση να βλέπει το παιδί σαν βάρος ή προκύπτει η εγκυμοσύνη και από εκεί και πέρα το βάζει σε δεύτερη μοίρα. Εκεί προσπάθησα να αντιδράσω με το να ξαναπάνε τα παιδιά στο σχολείο. Χωρίς εκπαίδευση και καλλιέργεια δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον για ένα παιδί.

EΡ: Η αρχική ιδέα γεννήθηκε από σας, με πόσα παιδιά ξεκινήσατε και πού στηριχθήκατε;

ΑΠ: Αναγκάστηκα να βγω έξω από την εκκλησία. Μια ομάδα, στην αρχή από 50 παιδιά, όλα Ελληνόπουλα, που είχαν ήδη αναπτύξει παραβατικές συμπεριφορές και έβλεπαν φυσιολογικό αυτό τον τρόπο ζωής, με την έννοια ότι από τη στιγμή που η κοινωνία, η Πολιτεία, δεν έχει προβλέψει για τα βασικά για την οικογένειά μας, οπότε και εμείς καλά κάνουμε όπως κάνουμε. Εκεί αρχίζει η δική μου παρέμβαση, όχι τόσο να τους κρίνω, να τους απορρίψω ως πρόσωπα αλλά να σταθώ δίπλα τους, να τους ακούσω, να σταθώ από εκεί και πέρα κοντά τους, αφού με θεωρούν δικό τους άνθρωπο να ακούσουν κι ένα λόγο παραπάνω. Να τους βρούμε μια δουλειά, να τα βοηθήσουμε να βρουν μια ειδικότητα και από εκεί και πέρα να χτυπήσουμε τις πόρτες για να μπορέσουμε να βάλουμε αυτά τα παιδιά σε μια δουλειά, μια τάξη.

EΡ: «Η κιβωτός» είναι προσωπικό σας δημιούργημα. Φθάσατε να βραβευθείτε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την Ακαδημία Αθηνών. Θα τα είχατε καταφέρει αν δεν είχατε συμπαραστάτες ποιους;

ΑΠ: Αν δεν είχαμε συμπαραστάτες μας τους εθελοντές μας που από το πρωί ως το βράδυ στέκονται στο πλευρό μας. Μιλάμε για πάνω από 200 εθελοντές, χωρίς τους εξωτερικούς συνεργάτες, γιατροί, δικηγόροι, λογοθεραπευτές και από εκεί και πέρα όλος ο απλός κοσμάκης, ο φτωχός κυρίως κόσμος που προσφέρει τα τρόφιμα, τα φάρμακα, τα ρούχα οτιδήποτε που εμείς χρειαζόμαστε για να στηρίξουμε τις ανάγκες αυτών των παιδιών. Να σας πω ότι η κιβωτός ξεκίνησε χωρίς κανένα χρηματικό ποσό, τίποτα δεν υπήρχε, το μόνο που μπορούσα να προσφέρω ήταν ένας λόγος ελπίδας γενικότερα. Από εκεί και πέρα ο Θεός το ευλογεί και αυτό και μπορούμε να προσφέρουμε πολύ περισσότερα με τη βοήθεια του Θεού.

EΡ: Η Πολιτεία σας βράβευσε, σας στηρίζει όμως; Η βράβευση είναι εύκολη, ανέξοδη…

ΑΠ: Ναι από βραβεύσεις έχουμε αρκετές. Τελευταία και η Ακαδημία Αθηνών. Καλεστήκαμε και στη Βουλή οι τρεις μεγάλες μη κυβερνητικές οργανώσεις, «Το χαμόγελο του παιδιού», «η κιβωτός του κόσμου» και η «Αctionaid», όπου εκεί μας τίμησαν και είπαν ότι είναι άδικο να λέγεται ότι δεν πρέπει να βοηθούνται οι οργανώσεις…

EΡ: Υπάρχει πολύ μεγάλος θόρυβος και αρκετές σκιές για το θέμα των μη κυβερνητικών οργανώσεων.

ΑΠ: Ακριβώς και γι’ αυτό είπαν ότι αυτές που έχουμε μπροστά μας και βλέπουμε να κάνουν έργο… Θα πρέπει να ακυρώνονται κάποιες άλλες και αυτές που παράγουν έργο θα πρέπει να στηριχθούν και οικονομικά με τη δημιουργία ενός ταμείου τέλος πάντων, που δεν ξέρω τι θα γίνει μετά. Πάντως όλα αυτά είναι φιλολογίες για μένα. Κοντά μας είναι ο απλός ο κόσμος. Ούτε που τον ξέρουμε, που θα χτυπήσει την πόρτα και την κατάλληλη ώρα θα ανοίξει, θα συμβάλλει σε αυτό που κάνουμε.

EΡ: Η δική σας προσφορά νομίζετε ότι αποτελεί παράδειγμα και για τους ιερείς; Ναι μεν η Εκκλησία σε κάποιες ενορίες αναπτύσσει τέτοιο ρόλο. Δεν έφτασε όμως ποτέ στο σημείο να κάνει τέτοια κύτταρα και σε άλλες περιοχές. Θα μπορούσαν κι άλλοι ιερείς να κάνουν το ίδιο ή υπάρχει ένα αντίξοο περιβάλλον; Η ίδια η κορυφή της Εκκλησίας ενθαρρύνει τέτοιες πρωτοβουλίες;

ΑΠ: Ο Αρχιεπίσκοπος θεωρεί την «Κιβωτό» ως ένα μοντέλο που θα μπορούσε να αναπτυχθεί και σε άλλες περιοχές των Αθηνών. Έχει έλθει αρκετές φορές στο Κέντρο μας από τότε που εξελέγη και μου πρότεινε να βοηθήσω να εκπαιδευθούν νέοι κληρικοί μέσα στην «Κιβωτό» για να αναπτυχθούν αντίστοιχα και σε άλλες περιοχές της Αθήνα, όπου πραγματικά υπάρχει μεγάλο πρόβλημα.

EΡ: Μπορεί η Εκκλησία να υποκαταστήσει την Πολιτεία;

ΑΠ: Όχι, σε καμία περίπτωση. Απλά τα κενά που δημιουργούνται… Ο καθένας αν ευαισθητοποιηθεί ως ενεργός πολίτης, αυτό έκανα κι εγώ, αυτό που έβλεπα μπροστά στην πόρτα μου, το σκουπιδάκι που βλέπει ο καθένας που θα το πάρει και θα βγάλει στην άκρη. Δεν μπορεί ποτέ η Χίος να γίνει μια καθαρή πόλη αν όλοι δεν ευαισθητοποιηθούμε. Όπως π.χ. δεν μπορώ εγώ να έλθει ένας άνθρωπος που θα μου ζητήσει μια δουλειά και να του πω εγώ «πήγαινε στο υπ. Εργασίας» που ξέρουμε τι συμβαίνει… Με τις μικρές μας δυνάμεις και με τη βοήθεια του κόσμου θα συμπληρώσουμε τα όποια κενά. Σίγουρα δεν μπορούμε να υποκαταστήσουμε το κράτος αλλά μπορούμε όμως τη γειτονιά μας να την κάνουμε καλύτερη. Εγώ από εκεί ξεκίνησα…

EΡ: Φιλοξενείτε στην «Κιβωτό του κόσμου» παιδιά άλλων θρησκειών. Έχουμε δει στην Εκκλησία ο αλλόθρησκος να αντιμετωπίζεται ενίοτε και με εχθρότητα. Εσείς πως καταφέρατε να υπερβείτε αυτό το κατεστημένο;

ΑΠ: Κοιτάξτε, αυτό είναι κάτι ξένο προς την ορθόδοξη παράδοση. Ο Χριστός αναφέρεται και η θυσία του είναι για όλο τον κόσμο. Από εκεί και πέρα την αγάπη μας πρέπει να την προσφέρουμε άδολα. Διότι αν υπάρχουν συμφέροντα ή κάνουμε πολιτική τότε χάνουμε ακριβώς το σκοπό μας ως ιερείς. Εμένα δε με ενδιαφέρουν όλες αυτές οι πολιτικές πτυχές. Αυτό που μπορώ να κάνω εγώ σαν ιερέας όταν βλέπω έναν άνθρωπο έξω από την πόρτα μου και όταν βλέπω ένα παιδί στο δρόμο είναι να του προσφέρω στήριξη και αγάπη. Ξέρετε, εμείς βοηθούμε τις μονογονεϊκές οικογένειες, τη μητέρα με το παιδί και υπάρχουν παιδιά πρόσφυγες που είναι ασυνόδευτα. Υπάρχου πολλά παιδιά που έχουν τη μητέρα τους που όμως αν γυρίσουν μέσα στην πόλη δε θα πάνε στο σχολείο. Τι μέλλον μπορούν να έχουν αυτά τα παιδιά; Εμείς θα βάλουμε όλα αυτά τα παιδιά στο σχολείο, θα τα μορφώσουμε και αφού τα φέρουμε σ’ ένα επίπεδο θα τα γράψουμε στο δημόσιο σχολείο, θα τα στηρίξουμε. Έχουμε παιδιά που έχουμε μορφώσει εμείς. Ξέρετε, είναι από διάφορες χώρες.

EΡ: Χωρίς να μένουν εκεί. Δεν έχει ο χώρος σας τη μορφή του ασύλου, πρέπει να το διευκρινίσουμε

ΑΠ: Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό και αυτή είναι η διαφορά από τα υπόλοιπα ιδρύματα, εγώ δε θέλω να υπάρχουν παιδιά μόνα τους, ούτε να κοιμούνται σ’ ένα κλειστό χώρο. Καθημερινά οι ίδιοι θα ανοίξουν την πόρτα και θα μπούν γιατί το επιλέγουν αυτοί και όχι γιατί έτσι το έφερε η μοίρα. Εδώ έρχεται κάποιος όταν αποφασίσει ότι θέλει να βοηθηθεί και από εκεί και πέρα θα μπει σε ένα πρόγραμμα, σε μια τάξη. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι τα παιδιά αυτά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, νιώθουν άχρηστα και αυτό τους το έκαναν όλοι οι άλλοι γύρω-γύρω.

EΡ: Αλλά και η ίδια η Πολιτεία βλέπουμε τι μέτρα παίρνει για τους λαθρομετανάστες. Πώς τα κρίνετε;

ΑΠ: Εγώ δεν μπορώ να κρίνω πώς μπήκαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι μέσα ή αν φυλάσσονται καλά τα σύνορα. Από τη στιγμή που έχουμε όλον αυτόν τον πληθυσμό έξω από την πόρτα μας είναι πολύ μεγάλη αμαρτία να κλείσουμε τα μάτια μας και να μην τους βοηθήσουμε ουσιαστικά. Αυτό που λέω εγώ είναι όλα αυτά τα παιδιά που δεν πηγαίνουν στο σχολείο… Αν δείτε στις πλατείες τις δικές μας σφύζουν από παιδιά, τέτοια προσφυγόπουλα που πιστεύουν ότι θα φύγουν σε κάποια άλλη χώρα. Αυτό μπορεί να γίνει σε ένα χρόνο, σε δύο ή και ποτέ. Ούτε σχολείο πάνε, ούτε αποκτούν την κατάλληλη παιδεία, οπότε γκετοποιούνται δημιουργούν πολλά άσχημα προβλήματα γιατί δεν υπάρχουν αυτές οι δομές όπου θα απορροφηθούν τα παιδιά και θα πάρουν αυτή τη μόρφωση, έστω και μέχρι να φύγουν. Ένας σημαντικός αριθμός από όλον αυτόν τον πληθυσμό θα μείνει. Δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια. Θα πρέπει να θερμάνουμε τις ψυχές αυτών των ανθρώπων, να δώσουμε την αγάπη μας για να μην τους αγκαλιάσουν άλλοι…

EΡ: Εσείς προσπαθείτε να μυήσετε τα παιδιά στη χριστιανική θρησκεία ή έχουν επιλογή όταν είναι κοντά σας πχ τι γίνεται όταν κάποια παιδιά γιορτάζουν το ραμαζάνι;

ΑΠ: Αυτό είναι μια πολύ ωραία ερώτηση. Εμείς σεβόμαστε απόλυτα την παράδοση του κάθε παιδιού, ούτε θέλουμε να του πούμε «ξέρεις κάτι η δική σου θρησκεία, ο δικός σου πολιτισμός δεν είναι καλός». Εμείς ζούμε εκεί πάρα πολύ αρμονικά και όταν π.χ. έχουν το δικό τους ραμαζάνι, εμείς ετοιμάζουμε άλλο φαγητό και μάλιστα τη συγκεκριμένη ώρα που μπορούν να φάνε τα ενθαρρύνουμε να έχουν την παράδοση, τα τραγούδια τους και όλα αυτά. Αυτά είναι η ομορφιά μέσα στην «Κιβωτό», γι’ αυτό την ονομάσαμε και «Κιβωτό του κόσμου», γιατί το παιδί είναι παιδί σε όλες τις χώρες και ο πόνος της μάνας είναι ο ίδιος. Σε οποιαδήποτε χώρα.
EΡ: Ωστόσο υπάρχει ρατσισμός, το βιώνετε εσείς;

ΑΠ:Κοιτάξτε, η κιβωτός επελέγη το 2004 ως το καλύτερο παράδειγμα κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο. Να σας πω, από την εμπειρία μου υπάρχει κι αυτό. Ο καθένας θέλει να πάρει τα σκουπίδια του και να τα πάει κάπου αλλού.

EΡ: Η εκκλησία βοηθάει στο να εκλείψουν τα φαινόμενα ρατσισμού που υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία;

ΑΠ: Σίγουρα, αφού ο λόγος του Χριστού είναι λόγος κατεξοχήν αντιρατσιστικός!

EΡ: Ο λόγος των ιερέων ωστόσο;

ΑΠ: Αυτό είναι θέμα παιδείας και εκπαίδευσης και πιστεύω ότι ίσως θα πρέπει να γίνεται μια πιο συστηματική πληροφόρηση και στους νέους ιερείς.

ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΩΤΗ




Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009

Ραδιοτηλεοπτική συνέντευξη του προέδρου του Συνδέσμου Κληρικών Χίου στην ΑΛΗΘΕΙΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΚΛΗΡΙΚΩΝ «ΕΞΩ ΑΠ’ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ»
Αν δε μας καλέσει ο Δεσπότης θα πάμε… ακάλεστοι
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ, ΟΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ… ΑΘΗΝΑ, ΕΙΝΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ
25/6/2009

Άφησαν χρόνο στην Ιερά Μητρόπολη να… χωνέψει την ύπαρξή τους, έθεσαν εξ αρχής τα αιτήματά τους, επεδίωξαν – χωρίς να το πετύχουν μέχρι τώρα – διάλογο με το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη κ.κ. Διονύσιο και τώρα δηλώνουν πως, αν δεν τους καλέσει να συνδιαλαγούν, θα το πράξουν μόνοι τους.Πρόκειται για το Σύνδεσμο Κληρικών, ο οποίος 7 μήνες μετά την πρώτη κρούση στη Μητρόπολη, χθες μέσω του Πρόεδρου του, πατέρα Γεώργιου Κωνσταντίνου, σε ραδιοτηλεοπτική του συνέντευξη στην «Α» αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ανάπτυξης ακτιβιστικής δράσης προκειμένου να επιτευχθεί ο πολυπόθητος διάλογος.
«Αν ο Μητροπολίτης την ύστατη αυτή στιγμή δε μας καλέσει, θα πάμε εμείς. Ο μητροπολίτης Ιωακείμ Στρουμπής όπως ακούστηκε στην εκδήλωση που πήγαμε προχθές ονομάστηκε ακτιβιστής. Ο ακτιβισμός ωραίο πράγμα είναι», δήλωσε με νόημα ο ιερέας.
Η τελευταία προσπάθεια προσέγγισης έγινε, όπως είπε, πριν από 10 ημέρες με νέα επιστολή τους στο Δεσπότη, με την οποία επανέφεραν τα αιτήματά τους και ζητούσαν συνάντηση.
«Μας ρωτούσαν αν ο σύνδεσμος κατέθεσε τα όπλα. Εδώ δεν πρόκειται περί πολέμου βέβαια και δε χρειάζεται, για να δείξει κανείς ότι είναι ενεργός, συνέχεια να βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας……
Αφήσαμε το χρόνο που χρειαζότανε και η Ιερά Μητρόπολη στο να χωνέψει ένα γεγονός αναντίρρητο στη Χιώτικη κοινωνία. Συμβαίνει κι αλλού αλλά για τη χιώτικη κοινωνία ήταν καινούργιο να γίνει ένα σωματείο, ένας σύνδεσμος κληρικών. Παραξενευτήκαμε πως η ελληνική πολιτεία μας αναγνώρισε διά των νομίμων οργάνων της και ,ενώ στην αρχή η Μητρόπολη, στο πρόσωπο του Μητροπολίτη, έδειχνε να μας αγκαλιάζει, ξαφνικά έχουμε αυτήν την απόσταση», ανέφερε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Κληρικών.
Μητροπολιτική πόλωση;
Πόσο όμως οι μέχρι σήμερα έντονες και δημόσιες διαφοροποιήσεις τους για διοικητικά θέματα δημιουργούν δύο στρατόπεδα στο χώρο της εκκλησίας; Η απάντησή του στο ερώτημα μάλλον δημιουργεί αρκετά νέα ερωτήματα, τα οποία προς το παρόν αρκέστηκε να αποφύγει ευγενικά:«Υπάρχουν και ορισμένοι που διαφωνούν. Αυτό το προβλέπει η δημοκρατία μας κι αυτό σημαίνει ότι είμαστε ένα ζωντανό σώμα. Όταν διαφωνεί κανείς διαλέγεται, οπότε δε φτάνουμε στην πόλωση. Η άρνηση του διαλόγου οδηγεί μοιραία στην πόλωση, άρα ευθύνεται εκείνος που αρνείται το διάλογο, κι αυτή τη στιγμή το διάλογο τον αρνείται η Μητρόπολη, εν προκειμένω ο Μητροπολίτης. Μητρόπολη δεν είναι αφηρημένα πράγματα. Μητρόπολη είναι πρώτα απ’όλα ο Διοικών τη Μητρόπολη, ο οποίος είναι υπαρκτό πρόσωπο. Μπορεί αυτή τη στιγμή να μην είναι εδώ, να είναι στην Αθήνα, αλλά όποτε έρχεται εδώ, είναι δεν είναι εδώ, είναι ο κανονικός Μητροπολίτης της Χίου….
….Η ευθύνη είναι όταν δε μιλάμε και δε λέμε αυτό που εμείς θεωρούμε αλήθεια. Κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, φοβόμαστε τη θέση μας, φοβόμαστε μην τα χαλάσουμε με τον επίσκοπο, αλλά για όνομα του Θεού, σ’αυτόν τον τόπο όταν έχει κανείς παράπονα δε σημαίνει ότι αντιπαθεί εκείνον με τον οποίο έχει τα παράπονα. Ή όταν έχει μια αντίθετη άποψη δε σημαίνει ότι θέλει να εξαφανίσει τον άλλο. Νομίζω ότι η κοινωνία που ζούμε είναι δημοκρατική κι αυτό προβλέπει: Αντίθετες απόψεις. Δε μιλάμε για δόγματα πίστεως εδώ. Εμείς δεν ανακινήσαμε δόγματα πίστεως που έχουν λυθεί από οικουμενικές συνόδους, ούτε είμαστε Μουσουλμάνοι. Ρωμιοί ιερείς είμαστε. Έλληνες ορθόδοξοι ιερείς του συγκεκριμένου Μητροπολιτικού χώρου, Χίου, Ψαρών και Οινουσσών που πιστεύουμε τα ίδια πράγματα. Έχουμε διαφωνίες πάνω σε πράγματα άσκησης της διοίκησης, γιατί αφορούν εμάς και τους πιστούς
……Δεν μπορεί να λέει κανείς ότι δεν μπορείτε να ακουμπήσετε το Μητροπολίτη σ’ αυτά. Λάθος. Το Μητροπολίτη, ως προς την άσκηση των λειτουργικών του καθηκόντων, κανείς δεν το πειράζει, στα διοικητικά του καθήκοντα, όπως και στα οικονομικά, στη διοίκηση και ελέγχεται και κριτική πρέπει να δέχεται και να την καλοδέχεται αν θέλει και πιστεύω ότι κατά βάθος είναι ένας προοδευτικός, ένας δημοκρατικός πολίτης».
Είμαι παιδί του!
Θυμούμενος την προηγούμενη αναφορά του Δεσπότη ότι «όλοι είναι παιδιά μου» ο πατέρας Γεωργιος Κωνσταντίνου δήλωσε πως είναι παιδί του, ακόμα κι αν δεν ήθελε να τον αναγνωρίσει.«Είμαι παιδί του, χειροτονία του και εκλογή του», είπε σημειώνοντας ότι ο Δεσπότης ήταν ο λόγος που μετά από 20 χρόνια ζωής στην Αθήνα επέστρεψε στη Χίο. «Θεώρησα ότι ο γέροντάς μας είναι από τους σοβαρούς Μητροπολίτες της Ελλάδος. Δεν αλλάζει αυτή η γνώμη. Δε θα πάψει όμως – έτσι έλεγα και στο συγχωρεμένο τον καπετάνιο τον πατέρα μου – να λέω πάντα τη γνώμη μου. Αν δε λες τη γνώμη σου, τότε δεν μπήκες στην εκκλησία, μπήκες σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς».
Αξιοκρατία στις ενορίες
Στα δύο πιο πρόσφατα ζητήματα που βγήκαν στην επικαιρότητα, το ένα για την κάλυψη των ενοριακών θέσεων και το δεύτερο για την τέλεση μυστηρίων για ξωκκλήσια ήταν ιδιαίτερα αιχμηρός.Για το πρώτο ζήτησε να τηρείται ο κανονισμός, να ανακηρύσσεται η ενορία χηρεύουσα, να προκηρύσσεται η θέση και να μπορεί ο καθένας ο οποίος θέλει να είναι υποψήφιος να προσέλθει με τα νόμιμα προσόντα του και να τη διεκδικήσει. Πέρα από το ηθικό θέμα της αξιοκρατίας και της διαφάνειας, όπως είπε, υπάρχει και το νομικό για το οποίο επικαλέστηκε τους νομικούς τους συμβούλους λέγοντας:«Κάθε φορά που θα χηρεύει μια ενοριακή θέση και δε θα προκηρύσσεται, ο σύνδεσμος αυτό θα το αναγγέλλει και θα το καταγγέλλει όπου πρέπει».
«Μυστήριο» μπέρδεμα
Όσο για τα προβλήματα, που όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν η Ι. Μητρόπολη ζητούσε διευκρινίσεις για την εγκύκλιο που αφορά την τέλεση μυστηρίων σε εξωκκλήσια ο πατέρας Γεώργιος, σχολίασε: «Φτάσαμε να καταφέρεται ο κόσμος μιας εγκυκλίου που ούτε η Μητρόπολη δεν ήξερε να την ερμηνεύσει. Απόδειξη; Ότι όταν μετά δύο χρόνια ζήτησε ερμηνεία απλά η σύνοδος είπε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα τέλεσης σε ναούς που τους εποπτεύουν οι Δήμοι ή σε ενοριακά παρεκκλήσια κ.λ.π».Ο ίδιος τόνισε ότι εξ αρχής ο Μητροπολίτης έπρεπε να καλέσει ιερατική σύναξη και δε θα έπρεπε σε καμία περίπτωση η Μητρόπολη να αναλάβει το ρόλο να δίνει ή να μη δίνει άδειες.
Χρ. Ψ.
Αποκατάσταση Ιωακείμ Στρουμπή
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ του Συνδέσμου Κληρικών στη συνέντευξη του εξέφρασε και την προσωπική του άποψη για την αποκατάσταση του Μητροπολίτη Ιωακείμ Στρουμπή, λέγοντας ότι ο ίδιος πείστηκε γι’αυτό στην πρόσφατη εκδήλωση που έγινε με αφορμή το βιβλίο του Ανδρέα Μιχαηλίδη. Σκοπεύει μάλιστα να το θέσει ως θέμα στο διοικητικό συμβούλιο του συνδέσμου.«Σε μια εποχή που υπάρχει καταλαγή και το πνεύμα της εκκλησίας είναι καταλαγή και συμφιλίωση – εδώ έχουν γίνει πιο μεγάλα βήματα – γιατί θα πρέπει να υπάρχει ένας μητροπολίτης, που είναι και πεθαμένος και δεν ενοχλεί κανέναν που να μην αποκατασταθεί πια; Δεν κρίθηκε για ηθικά παραπτώματα – απ’ ό,τι φαίνεται – παρά μόνο για την αντιστασιακή του δράση», κατέληξε.


Πηγή: www.alithia.gr/article.aspx?ArticleID=990

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009

Ένα έντιμο βιβλίο για τον Ιωακείμ (Στρουμπή) Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΚΟΜΑ «ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ» ΤΗ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΤΟΥ…

Από την εφημερίδα Η Αλήθεια:

Ένα έντιμο βιβλίο για τον Ιωακείμ
Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΚΟΜΑ «ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ» ΤΗ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΤΟΥ…
23/6/2009

ΜΕ ΜΙΑ προσέλευση μεγάλη που έχουμε την αίσθηση ότι ξεπέρασε και την πιο αισιόδοξη προσδοκία παρουσιάστηκε το βιβλίο του Ανδρέα Μιχαηλίδη για το Μητροπολίτη Χίου Ιωακείμ Στρουμπή το απόγευμα του Σαββάτου στον αυλόγυρο της εκκλησίας του Αγίου Ευστρατίου στα Θυμιανά. Μια προσέλευση που είχε ως στόχο και σκοπό να τιμήσει τη μνήμη ενός ιεράρχη, ο οποίος μπορεί να έχει δικαιωθεί, εδώ και πολλά χρόνια, στη συνείδηση όλων σχεδόν των Χίων, αλλά ακόμα «περιμένει» τη δικαίωσή του από την επίσημη εκκλησία. Διοργανωτές της εκδήλωσης οι Εκδόσεις άλφα πι των Αντώνη και Γιάννη Παληού και ο Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Όμιλος Θυμιανών, την οποία τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της Εκκλησίας, η πολιτική ηγεσία, πολλοί Θυμιανούσοι, όπως και πολλοί από τη χώρα. Ο αυλόγυρος της εκκλησίας στην κυριολεξία γέμισε ασφυκτικά, ενώ πολλοί αναγκάστηκαν να την παρακολουθήσουν όρθιοι.Συντονιστής της παρουσίασης, ο αντιστασιακός Πάνος Καρασούλης, κύριος ομιλητής ο Μιχάλης Βαρλάς, ιστορικός, υπεύθυνος του τμήματος Γενεαλογίας και Προφορικής Ιστορίας του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και ο Σιδερής Τσούρος, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου, ο οποίος μίλησε για τη νομική προέκταση του θέματος.

Ένα έντιμο βιβλίο
ΟΠΩΣ επισήμανε ο Μιχάλης Βαρλάς «ο Ανδρέας Μιχαηλίδης κατόρθωσε να κάνει ένα βιβλίο έντιμο που από μόνο του ξεπερνά τους προβληματισμούς για την αναγραφή των ονομάτων ή τις ενδεχόμενες αντιδράσεις από πλευράς των οικογενειών των κατηγόρων αλλά και από τους πολιτικούς επιγόνους τους, αν υπάρχουν τέτοιοι στη Χίο. Αποκαλώ το βιβλίο έντιμο, γιατί δεν προσπαθεί ούτε κατ’ελάχιστον να μας ξεγελάσει για τις προθέσεις του συγγραφέα αλλά και γιατί ο Ανδρέας Μιχαηλίδης χρησιμοποιεί με εξαιρετική συνέπεια μια πολύ πυκνή τεκμηρίωση για να στηρίξει τα επιχειρήματά του. Η τελευταία φράση που διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο τού βιβλίου είναι εύγλωττη για τα κίνητρα της έκδοσης. “Ο Ιωακείμ παραμένει ο μόνος εαμικός Μητροπολίτης ο οποίος δεν αποκαταστάθηκε από την επίσημη Εκκλησία μέχρι σήμερα”.»

Ένας δεσπότης ακτιβιστής

ΣΤΗ συνέχεια ο ομιλητής, αφού αναφέρθηκε στην ιστορική δράση του Ιωακείμ στους Μακεδονικούς αγώνες, αλλά και υπέρ του Πατριαρχείου, όπως επίσης και στην εμπλοκή του στο Βενιζελικό κίνημα υπογράμμισε ότι «ο Ιωακείμ ήταν ένας δεσπότης ακτιβιστής, κοινωνικός, πολιτικός, άνθρωπος μιας εποχής που έφευγε πια και αποτελούσε τροχοπέδη για τη νέα κατάσταση πραγμάτων». «Είναι εμφανές» τόνισε ο Μιχάλης Βαρλάς «ότι σε μεγάλο βαθμό κάτω από τις ανόητες και κοινότοπες καταγγελίες κατά του μητροπολίτη υποφώσκει η διεκδίκηση του ελέγχου των κοινωνικών και κοινοτικών θεσμών από το μετακατοχικό καθεστώς. Η έκπτωση του μητροπολίτη συγκυριακά σχετίζεται με μικρότητες, προσωπικές αντιδικίες, μικροκομματικούς ανταγωνισμούς, τοπικά συμφέροντα αλλά το υπόστρωμά της είναι κοινό με ό,τι συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα· με την προσπάθεια συμμοριών να καταλάβουν όχι μόνο την πολιτική εξουσία αλλά και τους κοινωνικούς και κοινοτικούς θεσμούς σε όλα τα επίπεδα μέσα από τη φυσική και ηθική εξόντωση των αντιπάλων τους».

Υγιείς και μιάσματα…

ΚΑΤΑ τον ομιλητή ο αυτοχαρακτηρισμός των κατηγόρων του Ιωακείμ «ως μελών της υγιούς χιακής κοινωνίας» αποτελεί μια συνήθη μεταφορά των φασιστικών και ρατσιστικών κινημάτων, που αρκούσε για να χαρακτηριστούν οι αριστεροί ως μιάσματα. Οι κατήγοροι κατά πρόσωπο είχαν απευθυνθεί στον Ιωακείμ λέγοντας, «αποτελείτε μέγα ηθικοθρησκευτικόν και κοινωνικόν κίνδυνον από του οποίου το ταχύτερον πρέπει να απαλλαγή η κοινωνία και η Εκκλησία». Και αναρωτήθηκε πόσες φορές μέχρι σήμερα διάφοροι κύκλοι επικαλούνται τον ίδιο “κίνδυνο για την κοινωνία” από πραγματικούς ή φανταστικούς δράστες.

Αντίλογος;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ όπως τόνισε καταλήγοντας ο Μιχάλης Βαρλάς, «στο δικό μας πόλεμο της μνήμης για την ταραγμένη δεκαετία του 1940 θα αναμετρηθεί μια πολωτική και μυθολογημένη εικόνα με μια ιστορία στα ανθρώπινα μέτρα. Δε θα αναμετρηθεί μια αριστερή μνήμη με μια δεξιά αλλά μια αντιμνήμη με μια κοινωνική μνήμη πλούσια σε επιχειρήματα, γνώσεις και δυνατότητες κατανόησης. Και από αυτή την άποψη ο εξαίρετος ιστορικός γιατρός Ανδρέας Μιχαηλίδης θα έχει μεγάλη επιτυχία αν προκαλέσει και τον αντίλογο».

Μπορούσε να αποφευχθεί νωρίτερα η σύγχυση

Γράφει η εφημερίδα Πολίτης ΔΕΥΤΕΡΑ 22 Ιουνίου 2009 σελίδα 07:

ΜΟΝΟ ΣΕ ΚΤΗΜΑΤΑ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ
ΚΑΙ ΥΠΑΙΘΡΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ
ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ

Χωρίς λόγο προκλήθηκαν αντιδράσεις εδώ και δύο χρόνια από τη Συνοδική Εγκύκλιο, ύμφωνα με την οποία απαγορευόταν η δυνατότητα τέλεσης ιερών μυστηρίων σε χώρους αλλότριους των Ιερών Ναών.
Με αίτημά του, στις 27 Μαΐου 2009, προς την Ιερά Σύνοδο, ο κ.κ. Διονύσιος ζήτησε και πέτυχε την έγκριση αδείας τέλεσης των Ιερών Μυστηρίων και σε Ιδιωτικούς Ναούς (σωματειακούς, συναδελφικούς, εποπτευόμενους από Δήμους).
Σε απάντησή της η Ιερά Σύνοδος, στις 4 Ιουνίου 2009, αποφάσισε ομόφωνα να εγκρίνει το αίτημα, κρίνοντας ότι «δεν απάδει προς τα διαλαμβανόμενα εν τη υπ’ αριθμόν 2850/2007 Συνοδική Εγκύκλιο», η οποία απαγορεύει την τέλεση ιερών Μυστηρίων σε χώρους αλλότριους των Ιερών Ναών, δηλαδή σε ξενοδοχεία, κτήματα και στον έξω από τους Ιερούς Ναούς υπαίθριους χώρους.
Τυπικά και ουσιαστικά
Η Μητρόπολη κοινοποίησε τη Συνοδική Απόφαση και το προηγηθέν αίτημα του Μητροπολίτη, δίνοντας έμμεση απάντηση στο «κατηγορώ» που απηύθυνε για καθυστερημένους χειρισμούς ο Σύνδεσμός Κληρικών.
Τυπικά, βάσει των ημερομηνιών, η Μητρόπολη έχει δίκιο, αφού το αίτημα στην Ιερά Σύνοδο υποβλήθηκε πράγματι τρεις μέρες πριν τη Λαϊκή Συνέλευση των Νενήτων.
Ουσιαστικά, βέβαια, δεν μπορεί να είναι ασύνδετο με την πίεση που δέχτηκε για το θέμα, αφού οι αντιδράσεις των Νενητούσων είχαν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, ενώ και στα γραφεία της Μητροπόλεως η ερμηνεία της εγκυκλίου της Ιεράς Συνόδου αποτελούσε μόνιμο σημείο τριβής με τους πιστούς.
Σημασία πια έχει ότι λήγει μια εκκρεμότητα, που σκανδάλιζε το πλήρωμα της Εκκλησίας με την υπόνοια διακρίσεων και στο εξής η απαγόρευση τέλεσης μυστηρίων είναι απόλυτα συγκεκριμένη, εξαιρώντας στην ουσία μόνο τις περιπτώσεις που επιχειρείται καθαρά η εμπορευματοποίησή τους.

Η κιβωτός του κόσμου, από χθες βρίσκεται στη Χίο

Η κιβωτός του κόσμου, από χθες βρίσκεται στη Χίο

Από χθες 40 παιδιά της "κιβωτού του κόσμου" συνοδευόμενα από τον δημιουργό της, πατέρα Αντώνιο Παπανικολάου θα φιλοξενηθούν από το Ξενοδοχείο Χανδρής στη Χίο για δέκα μέρες. Τα παιδιά επιβιβάσθηκαν χθες το απόγευμα στο πλοίο και τα ξημερώματα κατέφθασαν στο νησί.
Το κόστος των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων τους, ανέλαβε να καλύψει ο Δήμος Χίου, ενώ ο Δήμος Καρδαμύλων θα ναυλώσει πούλμαν για τις μετακινήσεις τους στο νησί και τέλος, το Ξενοδοχείο Χανδρής θα τα φιλοξενήσει και θα φροντίζει και για το φαγητό τους. Τα παιδιά της Κιβωτού, θα παραμείνουν στο νησί, μέχρι και τις 2 Ιουλίου.
Την Τετάρτη 24 Ιουνίου, τον πατέρα Αντώνιο Παπανικολάου, θα τιμήσει ο Δήμος Χίου και ο Δημοτικός Οργανισμός Πρόνοιας. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο στις 7 μ.μ.
Για την Πέμπτη 25 Ιουνίου, ο Δήμαρχος Καρδαμύλων Ευάγγελος Μελιτζάνης έχει προσκαλέσει τον πατέρα Αντώνιο και τα 40 παιδιά, προκειμένου να τιμήσει το δημιουργό της Κιβωτού, αλλά και να δώσει αναμνηστικά δώρα στα παιδάκια.Όπως τονίζεται στη σχετική πρόσκληση θα τιμηθεί ο πατέρας Αντώνιος Παπανικολάου, για τη σπάνια και παγκόσμιας αναγνώρισης εθελοντική προσφορά του.

Τρίτη 23 Ιουνίου 2009

ΣΕ ΑΥΤΟΨΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΜΟΥΝΔΩΝ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΤΑΙ «ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΛΛΟΙΩΣΗ» ΣΤΙΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ

Γράφει η εφημερίδα Πολίτης στο φύλλο της Δευτέρας 22/06/2009 (πρωτοσέλιδο και σελίδα 7):

ΣΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ ΤΩΝ ΔΙΕΥΧΟΥΣΩΝ
ΑΥΤΟΨΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΜΟΥΝΔΩΝ
ΟΠΟΥ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΤΑΙ «ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΛΛΟΙΩΣΗ» ΣΤΙΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ

Δεν είναι απλή διαίσθηση αλλά επιβεβαιωμένο συμπέρασμα η φθορά στις τοιχογραφίες του Καθολικού της Μονής Μουνδών. Την πρώτη γεύση από την αυτοψία των συντηρητών της Αρχαιολογίας επικυρώνει έκθεση αυτοψίας πουπραγματοποίησε συνεργείο της Νομαρχίας, στην οποία περιγράφονται πλήρως οι κίνδυνοι που απειλούν το σπάνιο θησαυρό τέχνης των τοιχογραφιών.
Το συνεργείο της Νομαρχίας διαπίστωσε σαφείς ενδείξεις υγρασίας στο εσωτερικό του Καθολικού, τόσο στους τοίχους, όσο και στην οροφή.
Χαρακτηρίζει μάλιστα «σημαντική» την αλλοίωση που ήδη έχουν υποστεί οι τοιχογραφίες.
Η υγρασία αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στα ξύλινα κουφώματα, ιδίως στη νότια πλευρά και το ιερό, δεδομένου ότι οι σημαντικότερες φθορές εντοπίζονται στο ύψος της ποδιάς των παραθύρων, με την υγρασία να είναι ευδιάκριτη μέχρι το δάπεδο του Καθολικού, παρά το γεγονός ότι η ύπαρξη των στασιδιών δεν επιτρέπει να φανεί σε πλήρη διάσταση το πρόβλημα.
Υπόνοιες για την εισροή υδάτων υπάρχουν και για τα εξωτερικά αρμολογήματα, καθώς σε ορισμένα τους σημεία έχουν αποσαθρωθεί, ενώ σε ορισμένα σημεία της τοιχοποιίας λείπουν ολόκληρες πέτρες!
«Είναι σχεδόν βέβαιο ότι κατά τη διάρκεια βροχόπτωσης, ιδίως με αέρα, εισρέουν στο Καθολικό «ζωντανά» ύδατα από τα εξωτερικά κουφώματα και ίσως υγρασία από τους αρμούς της εξωτερικής περιμετρικής τοιχοποιίας», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση αυτοψίας.
Αντέχει η στέγη
Τα προβλήματα δεν πολλαπλασιάστηκαν χάρη στο ενδιαφέρον της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, η οποία αυτενεργώντας, αντικατέστησε τα σπα σμένα κεραμίδια της στέγης, η κατάσταση της οποίας χαρακτηρίζεται «καλή». Την ίδια διαπίστωση είχαν κάνει και συνεργεία της Αρχαιολογίας, με πιθανότερο το συμπέρασμα να μετέφεραν εξίσου ανησυχητικές διαπιστώσεις στην κ. Καββαδία, που την υποχρέωσαν να συναινέσει σε όλες τις ενέργειες επίσπευσης των επεμβάσεων.
Τι προτείνεται
Η πρόταση του συνεργείου δεν αφήνει παρερμηνείες ότι θα χρειαστεί μια διόλου ευκαταφρόνητη δαπάνη για να ολοκληρωθούν, με επείγουσες διαδικα σίες, οι επεμβάσεις, πριν προ φτάσει να συνεχίσει το καταστροφικό του έργο ο επόμενος χειμώνας.
Συγκεκριμένα προτείνεται:
•η συμπλήρωση της εξωτερικής τοιχοποιίας,
•ο επιμελής καθαρισμός του αρμού καθ’ όλο το μήκος της νότιας πεζούλας,
•η επισκευή, συντήρηση και αντικατάσταση των κουφωμάτων και των υαλοπινάκων.
Το λόγο τώρα έχει το Νομαρχιακό Συμβούλιο, μετά τη δέσμευση του κ. Λαμπρινούδη ότι θα αναλάβει το κόστος των παρεμβάσεων, αν κριθούν ότι είναι αναγκαίες. Με δεδομένο, όμως, ότι ίσως αυτό υπερβαίνει τις δυνατότητες της Νομαρχίας, ενδεχόμενα απαιτείται η διεξαγωγή ευρείας σύσκεψης όλων των εμπλεκόμενων φορέων, για να συντονιστούν οι ενέργειες και να αναζητηθούν οι κατάλληλοι πόροι.
Ν.Δ.Γ.

Σάββατο 20 Ιουνίου 2009

Στη Χίο ακόμα ερμηνεύουν την εγκύκλιο 2850/19-1-2007 της Ι. Συνδόδου!

Έγραψε ο Πολίτης την ΤΕΤΑΡΤΗ 17 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009, σελίδα 6:


Πήρε πίσω την απαγόρευση η Ιερά Σύνοδος

ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ
ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΡΙΔΙΩΤΙΣΣΑ
ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΣ ΝΑΟΥΣ

Με τον καλύτερο τρόπο για το Χριστεπώνυμο πλήρωμα και την εκλησσία ικανοποιήθηκε το αίτημα τέλεσης Ιερών Μυστηρίων στους Ιερούς Ναούς με ιδιαίτερο εκκλησιαστικό καθεστώς, μεταξύ των οποίων και η εκκλησία της Παναγιάς της Αγριδιώτισσας στα Γρίδια των Νενήτων, που είναι υπό την εποπτεία του Δήμου.
Με νέο διευκρινιστικό έγγραφο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, μετά από παρέμβαση και θετική εισήγηση του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Χίου κ.κ. Διονύσιου, η εκκλησιαστική αρχή επιτρέπει και πάλι να τελούνται τα ιερά μυστήρια και σε αυτούς τους ναούς. Μάλιστα στην έγγραφη απάντησή της συγχαίρει το Σεβασμιώτατο για την πρωτοβουλία και την ποιμαντική του μέριμνα.
Από την Ιερά Μητρόπολη Χίου διευκρινίζεται ότι η εξέλιξη αυτή δεν έχει καμμία σχέση με τα
αποτελέσματα της Λαϊκής Συνέλευσης των κατοίκων των Νενήτων, αφού η παρέμβαση του
Μητροπολίτη είχε γίνει πολύ νωρίτερα «στα πλαίσια της αγάπης, της φροντίδας και του ενδιαφέροντος που δείχνει, με στόχο να έρχεται το ποίμνιο κοντά στην εκκλησία», όπως τονίζει ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος π. Δ.Γεόμελος.
Το πρόβλημα είχε δημιουργηθεί από την πρώτη εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου, για την επαναφορά της τέλεσης των Ιερών Μυστηρίων στους ενοριακούς ναούς, η οποία δεν ήταν αρκούντος διευκρινιστική για ορισμένες κατηγορίες ναών.
Μένει τώρα να αποσαφηνιστεί από την Ιερά Μητρόπολη αναλυτικά πού επιτρέπεται και πού
απαγορεύεται η τέλεσή τους.
Στη συνέχεια παρατίθεται η απάντηση του Συνδέσμου, όπως διατυπώθηκε μέσα από τις σελίδες της ίδιας εφημερίδας
ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 :

ΑΙΧΜΗΡΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ
ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΤΕΛΕΣΗΣ
ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ

Τα «δεμένα στόματα» των μελών του Συνδέσμου Κληρικών έλυσαν πάλι πρόσφατες δηλώσεις του Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου για το θέμα της τέλεσης των ιερών
μυστηρίων σε ναούς με ιδιαίτερο εκκλησιαστικό καθεστώς. Η προσπάθεια του π. Δημ. Γεόμελου να αποδώσει προσωπικά στις ενέργειες του Μητροπολίτη διευκρινιστικό
έγγραφο της Ιεράς Συνόδου για το θέμα, έκανε τη Διοίκηση του Συνδέσμου να αντιδράσει με τρόπο που φανερώνει ότι οι αντιθέσεις όχι μόνο δεν απαλείφθηκαν αλλά διευρύνονται όσο ο Σεβασμιώτατος δεν ανταποκρίνεται στην επιθυμία του Συνδέσμου να συναντηθούν. Αναλυτικά σε ανακοίνωσή του το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου αναφέρει:
Με έκπληξη διαβάσαμε στον «πολίτη» (17/6/2009 σελ.6) ότι «Με νέο διευκρινιστικό έγγραφο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, μετά από παρέμβαση και θετική εισήγηση του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Χίου κ.κ. Διονυσίου, η εκκλησιαστική αρχή επιτρέπει και πάλι να τελούνται τα ιερά μυστήρια και σε αυτούς τους ναούς» (με ιδιαίτερο εκκλησιαστικό καθεστώς, μεταξύ των οποίων και η Παναγία η Αγριδιώτισσα) και ότι, όπως διευκρινίζεται από την Ιερά Μητρόπολη Χίου, «η εξέλιξη αυτή δεν έχει καμία σχέση με τα αποτελέσματα της Λαϊκής Συνέλευσης των κατοίκων των Νενήτων, αφού η παρέμβαση του Μητροπολίτη είχε γίνει νωρίτερα «στα πλαίσια της αγάπης, της φροντίδας και του ενδιαφέροντος που δείχνει, με στόχο να έρχεται το ποίμνιο κοντά στην εκκλησία», όπως τονίζει ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος π. Δημήτριος Γεόμελος».
Σε όλα αυτά ο Σύνδεσμος Κληρικών Χίου έχει να παρατηρήσει και να ερωτήσει τα εξής:
1) Ήταν τόσο δύσκολη η ερμηνεία της εγκυκλίου 2850/19-1-2007 της Ιεράς Συνόδου, ώστε να χρειαστεί διευκρίνιση και μάλιστα 2,5 περίπου χρόνια μετά την έκδοσή της;
2) Αφού ήταν τόσο δύσκολη η ερμηνεία της Εγκυκλίου γιατί δεν ζητήθηκαν άμεσα διευκρινίσεις από την Ιερά Μητρόπολή μας και άφησε να χαθεί τόσος χρόνος και να δημιουργηθούν προβλήματα και σκανδαλισμός στο χριστεπώνυμο πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας;
3) Ο λαός μας σοφά λέει: «δεν ήξερες, δεν ρώταγες;». Γιατί κατά το προηγούμενο διάστημα η Μητρόπολή μας έδινε άδειες κατ’ επιλογήν, ερμηνεύοντας κατά το δοκούν την Εγκύκλιο, προκαλώντας τις αντιδράσεις και το σκανδαλισμό ιερέων και λαϊκών; Τότε δεν συνέτρεχε λόγος να ερωτηθεί η Σύνοδος;
4) Γιατί η Ιερά Μητρόπολη, στα πλαίσια του ενδιαφέροντος της, «με στόχο να έρχεται το ποίμνιο κοντά στην εκκλησία», ενώ προσκλήθηκε, δεν έστειλε αντιπρόσωπο στη Λαϊκή Συνέλευση που έγινε στις 31/5/09 στο Δ. Δ. Νενήτων;
5) Πολλοί πολίτες με την επίσκεψή τους στα γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως και ιδιαίτερα για τα ανωτέρω θέματα, της τέλεσης γάμων και βαπτίσεων, απόκτησαν ιδία πείρα αυτού του «ποιμαντικού ενδιαφέροντος» και ευχόμαστε ο Θεός να απαλείψει κάποτε αυτή την αλγεινή εντύπωση! Για όλη αυτή την τα λαιπωρία, νομίζουμε ότι μάλλον χρειάζεται μία συγγνώμη προς το Χιακό Λαό και όχι τέτοιου είδους δηλώσεις.
6) Γιατί η Μητρόπολη μέχρι σήμερα δεν έχει ενημερώσει εγγράφως όλους τους ιερείς – εφημερίους της μητροπολιτικής μας περιφέρειας για οποιοδήποτε νεότερο έγγραφο της Συνόδου και όλα αυτά πρέπει να τα πληροφορηθούμε από συζητήσεις και σήμερα και από τον Τύπο;
7) Γιατί η Μητρόπολη δεν παρουσιάζει την αλληλογραφία με την Ιερά Σύνοδο, ώστε να διαπιστώσουμε όλοι πότε ξεκίνησε το ποιμαντικό της ενδιαφέρον, τόσο σε σχέση με την έκδοση της εγκυκλίου 2850/2007, όσο και με το δίκαιο αίτημα των Νενητούσων, αφού, όπως οι ίδιοι λένε, «η απαγόρευση έχει εφαρμοστεί από τον περασμένο χρόνο (2008) σε ένα Ναό στον οποίο έχουν βαπτισθεί πολλές γενεές Νενητούσων και στη σημερινή εποχή είναι πλέον απαγορευτική η τέλεση Βαπτίσεων και Γάμων για τους Ορθοδόξους και πιστούς κατοίκους των Νενήτων».
8) Στην περίπτωση των Νενήτων, αφού επλήγη το θρησκευτικό συναίσθημα των κατοίκων και αφού αναγκάστηκαν να προσκαλέσουν Λαϊκή Συνέλευση (και ας ήταν εκεί να ακούσουν τι ειπώθηκε, γιατί ο Σύνδεσμος και άκουσε και θέση πήρε, αφού ήταν παρών με 5 από τα 7 μέλη του Διοικητικού του Συμβουλίου) τότε πληροφορηθήκαμε και τις ενέργειες της Μητρόπολης προς τη Σύνοδο.
9) Ο Σύνδεσμος Κληρικών Χίου, σαν νομικό πρόσωπο με έννομο συμφέρον, θα ζητήσει με έγγραφό του από την Ιερά Μητρόπολη τη σχετική αλληλογραφία για το συγκεκριμένο θέμα και ιδιαίτερα το απαντητικό έγγραφο της Συνόδου.
10) Πώς θα πείσει για όσα λέει η Ιερά Μητρόπολη δια στόματος π. Δημητρίου Γεόμελου, όταν εκκρεμεί ακόμα αίτημα για συνάντηση του νόμιμα εκλεγμένου Διοικητικού μας Συμβουλίου με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη από τον Δεκέμβριο του 2008; Μια πνευματική αρχή που δεν συνεργάζεται με τα ίδια τα «παιδιά της», και περιμένει ένας νόμιμος Σύνδεσμος και τα νόμιμα εκλεγμένα του όργανα να «ξεφουσκώσουν», δεν είναι ίγουρο ότι μπορεί να αφουγκραστεί και τον παλμό της σύγχρονης κοινωνίας που έχει κληθεί να ποιμάνει, της οποίας κοινωνίας αναπόσπαστο κομμάτι μαζί με τα μέλη των οικογενειών μας είμαστε όλοι εμείς που απαρτίζουμε τον Σύνδεσμο Κληρικών Χίου.
11) Συμφωνώντας με το τελικό σχόλιο της εφημερίδας «Μένει τώρα να αποσαφηνιστεί από την Ιερά Μητρόπολη αναλυτικά πού επιτρέπεται και πού απαγορεύεται η τέλεσή τους» αναμένουμε και εμείς την απάντηση της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
Μετά τιμής
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009

Μητροπολίτης Χίου Ιωακείμ Η ΠΟΡΕΙΑ, Η ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΩΞΗ ΤΟΥ

Γράφει η εφημερίδα Η Αλήθεια:
16/6/2009
O Mητροπολίτης Χίου Ιωακείμ Στρουμπής είναι η εκκλησιαστική φυσιογνωμία με την οποία ασχολείται στο νέο βιβλίο του (εκδόσεις «άλφα πι») ο διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής Ανδρέας Μιχαηλίδης. Με μια προσωπικότητα που βρέθηκε στο στόχαστρο της μεταπολεμικής Ελλάδας και για την οποία πολλά γράφτηκαν και ακούστηκαν. Όμως είναι η πρώτη φορά που κάποιος, και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Ανδρέας Μιχαηλίδης, ασχολείται με τόσες λεπτομερείς αναφορές στη ζωή και στη δράση του κυρού Μητροπολίτη, ο οποίος ήπιε το πικρό ποτήρι της έκπτωσης από το Μητροπολιτικό θρόνο της Χίου, ύστερα από διφορούμενη απόφαση του εκκλησιαστικού δικαστηρίου.
Ο Ανδρέας Μιχαηλίδης, οφείλουμε να ομολογήσουμε, «έψαξε» και έφερε στην επιφάνεια άγνωστες πτυχές της ζωής του Ιωακείμ, καθώς μέχρι σήμερα οι σχετικές αναφορές περιορίζονταν αποκλειστικά και μόνο με όλα όσα είχαν σχέση με τη δίκη και την έκπτωση του ιεράρχη από το μητροπολιτκό θρόνο. Ο οποίος κάθισε στο εδώλιο του κατηγορουμένου, σε μια εποχή δύσκολη και σε χρόνια πέτρινα, ύστερα από τις μηνύσεις και τις καταγγελίες κάποιων Χίων, που θέλουμε να πιστεύουμε ότι δεν είδαν με καλό μάτι τη συμπάθεια που είχε δείξει ο Ιωακείμ προς το ΕΑΜ…
Ξεκινώντας από τα Θυμιανά ο κατά κόσμον Χριστόφορος Στρουμπής φοίτησε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και χειροτονήθηκε διάκονος το 1903 ενώ παράλληλα, λόγω της στάσης του απέναντι στις τουρκικές αρχές, διώχτηκε και καταδικάστηκε σε εξάμηνη φυλάκιση. Το 1911 εκλέχτηκε Επίσκοπος Αρδαμερίου στη Μακεδονία και συμμετείχε στους εθνικούς αγώνες του 1912- 13. Στη συνέχεια με τη βοήθεια του Βενιζέλου τοποθετήθηκε το 1924 στη νεοϊδρυθείσα Μητρόπολη Καρδαμύλων και ακολούθως το 1933 στην αντίστοιχη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών. Στη Μητρόπολη Καρδαμύλων είχε έντονη κοινωνική δράση, άγνωστη στους περισσότερους. Η ανάμειξή του με το ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής και η βοήθεια που πρόσφερε φέρεται να είναι η αιτία της κατοπινής δίωξής του, καθώς η επικράτηση στη συνέχεια των αντίθετων δυνάμεων, τον έβαλε στο στόχαστρο με τα γνωστά αποτελέσματα.
Ο Ανδρέας Μιχαηλίδης προσπαθεί να παρουσιάσει τα πράγματα αντικειμενικά και το καταφέρνει μέχρι σε ένα βαθμό. Σκοτεινή παραμένει η περίοδος της γερμανικής κατοχής από το 1941 μέχρι το 1943, όταν ιδρύθηκε το ΕΑΜ της Χίου, χρονολογία από την οποία αρχίζουν και οι καταγγελίες για τον Κυρό Ιεράρχη. Αδύναμο σημείο το γεγονός ότι δεν καταγράφεται το κατηγορητήριο, αλλά και οι καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας με λεπτομέρειες. Τα όποια συμπεράσματα για τις κατηγορίες και τις καταγγελίες τα μαθαίνουμε από μια περιληπτική παράθεση από τον συγγραφέα και από την ίδια την απολογία του Ιωακείμ, τις οποίες αντικρούει μετά βδελυγμίας. Και βέβαια ένα ερώτημα είναι αν οι συγκεκριμένες καταγγελίες ευσταθούσαν με την παράθεση αδιάψευστων στοιχείων. Πάντως η απολογία του Ιωακείμ πραγματικά τσακίζει κόκαλα και είναι μνημείο αγωνιστικότητας και αποφασιστικότητας, βάζοντας κάποια πράγματα στη θέση τους. Μια απολογία όμως που δεν έπιασε τόπο, αφού είχε φανεί από την αρχή ότι η απόφαση για την καταδίκη του ήταν ειλημμένη…
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι είναι η πρώτη φορά που έχουμε μια γενική εικόνα του αείμνηστου ιεράρχη, κάτι που έλειπε από τη χιακή βιβλιογραφία, και αξίζουν συγχαρητήρια στον Ανδρέα Μιχαηλίδη. Γιατί μας παρουσιάζει, με αντικειμενικότητα θα λέγαμε, την πορεία και τη δράση ενός δεσπότη που δεν είχε και την καλύτερη κατάληξη σε χρόνια δίσεκτα, όταν η αναζήτηση της αλήθειας ήταν και μια δύσκολη υπόθεση.
Προλογίζουν οι Γιώργος Καραγιάννης δημοσιογράφος και συγγραφέας και Νίκος Χαρτουλάρης.
Εκδόσεις «άλφα πι».

Τρίτη 16 Ιουνίου 2009

Η εκδρομή του Συνδέσμου Κληρικών Χίου στην Παναγία Αγιογαλούσαινα.


Ειρηνική «εισβολή» στα Βορειόχωρα θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς την χθεσινή εξόρμηση – εκδρομή που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Κληρικών Χίου στο Άγιο Γάλας – Αγία Μαρκέλλα. Η συμμετοχή στην εκδρομή και μάλιστα για καθημερινή ημέρα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.
Έξι πούλμαν και αρκετά ιδιωτικής χρήσεως αυτοκίνητα μετέφεραν τους τριακόσιους και πλέον εκδρομείς στη μακρινή αλλά θαυμάσια διαδρομή ως το Άγιο Γάλα.
Η Χίος μας διαθέτει μια πλούσια φυσική ομορφιά και παράλληλα είναι κατάσπαρτη από μνημεία. Είναι αγιασμένη από το αίμα των ηρώων της πίστεως και της πατρίδας. Για να καυχιόμαστε όμως γι’ αυτά ως απόγονοι και κληρονόμοι, πάνω απ’ όλα οφείλουμε να τα γνωρίζουμε. Σ’ αυτό αποσκοπούν οι εκδηλώσεις – εξορμήσεις που εγκαινίασε ο Σύνδεσμος από τον περασμένο Σεπτέμβρη με το σύνθημα: «Προσκύνημα στην αγιοτόκο Χίο». Αυτή είναι η τρίτη κατά σειρά μεγάλη διοργάνωση. Οι δύο προηγούμενες ήταν στη Νέα Μονή και στη Μονή Μουνδών.

Οι προσκυνητές συγκεντρώθηκαν στην Παναγία την Αγιογαλούσαινα, πρώτο και κύριο σταθμό της εκδρομής, για να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία. Στο μικρό ιερό βήμα της Παναγίας οι πατέρες Μαρκέλλος Μαλαφής και Γεώργιος Γεώργαλος συλλειτούργησαν, ενώ 10 ακόμη ιερείς συμπαραστάθηκαν συμπροσευχόμενοι. Γεμάτο το πάνω σπήλαιο, όπου βρίσκονται οι ναοί της Παναγίας και της Αγίας Άννας, αλλά και το «αγίασμα», μέχρι το νάρθηκα και έξω από το ναό, παντού άνθρωποι που ήρθαν να ανάψουν ένα κεράκι στη χάρη Της.

Οι ήπιες επεμβάσεις που έγιναν στον περιβάλλοντα χώρο (δρομάκια, γέφυρα, βοηθητικά κτίσματα), διευκολύνουν τους επισκέπτες – προσκυνητές και δένουν αρμονικά με το χώρο. Οι προσκυνητές διαπίστωσαν ότι ανάλογη φροντίδα πρέπει να τύχει και ο ναός της Παναγίας και το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο της και ότι, όπως ειπώθηκε και για τη Μονή Μουνδών, πρώτη προτεραιότητα έχει ο ναός και ο διάκοσμός του και ύστερα οι λοιπές κτιριακές εγκαταστάσεις και ο περιβάλλον χώρος.
Στο εκκλησίασμα μίλησε ο π. Γεώργιος Κωνσταντίνου πρόεδρος του Συνδέσμου, ενώ μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας προσφέρθηκαν κεράσματα από κατοίκους του χωριού και τον Σύνδεσμο, λουκουμάδες, καφέδες και βουτήματα, ξηροί καρποί και ούζο, χυμοί.
Σε όλους μοιράστηκε αναμνηστικό φυλλάδιο με πληροφορίες για την Παναγία Αγιογαλούσαινα.
Όσοι εκδρομείς ήθελαν, ξεναγήθηκαν στο Σπήλαιο κατά ομάδες.
Λίγο μετά τις 12μ. η αυτοκινητοπομπή ξεκίνησε αποχαιρετώντας τα χωριουδάκια της Αμανής, Άγιο Γάλα, Μελανιός, Τρύπες, Παρπαριά και Πιραμά.
Επόμενος σταθμός το Ιερό Προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας. Οι προσκυνητές κατέκλυσαν το ναό. Σε κλίμα κατάνυξης τελέστηκε η Παράκληση της Αγίας.
Οι εκδρομείς κατά παρέες γευμάτισαν σε εστιατόρια της περιοχής Αγίας Μαρκέλλας και Λήμνου και γύρω στις 5 το απόγευμα άρχισε η επιστροφή των εκδρομέων στις ενορίες τους.
Οργανωμένα συμμετείχαν με πούλμαν εκδρομείς από Πυργί (2 πούλμαν), Καλλιμασιά (1), Θυμιανά (1), Καταρράκτη και Μέσα Διδύμα (1), Άγιο Γεώργιο Βροντάδου και Χαλκειός (1).
Ευχή, όπως εκφράστηκε από τα στόματα όλων, ο Σύνδεσμος να διοργανώσει σύντομα και άλλη εξόρμηση – εκδρομή τόσο εντός, όσο και εκτός Χίου.

Ο π. Μαρκέλλος μνημονεύει στα Άγια.

Διακρίνονται οι πατέρες Κων/νος Κρουσουλούδης, Δημήτριος Πύρρος, Χριστοφόρος Γουρλής, Γεώργιος Κολόμβος, Κωνσταντίνος Μελεξές και Πλάτων Κανέρης.








Ο ναός της Παναγίας ως θαυματουργός απολάμβανε ιδιαίτερου σεβασμού και απεριόριστης τιμής, και σε αυτό συνέτεινε και το αγίασμα του ναού, το θαυματουργό «άγιο γάλα της Παναγίας», για το οποίο λεγόταν…ότι κατά την ώρα της θείας λειτουργίας έσταζε ως γάλα από τους μαστοειδείς σταλακτίτες…...
Ο ναός προσέλκυε ικέτες, ασθενείς που είχαν τάξει στη χάρη της Παναγίας, προκειμένου να γίνουν οι πόνοι τους «μέλι γάλα», και γενικότερα προσκυνητές όλο το χρόνο και ιδιαίτερα τον Δεκαπενταύγουστο. Η κοσμοσυρροή όμως έφθανε στο αποκορύφωμά της στις 23 Αυγούστου, «τα Νιάμερα», ημέρα «Απόδοσης της Κοιμήσεως της Θεοτόκου», οπότε πανηγυρίζει,…, και ο ναός και το χωριό.

Πηγή: Κωνσταντίνου Ε. Φραγκομίχαλου, Το Άγιο Γάλας της Χίου. Μνημείο Φύσης, Ιστορίας και Τέχνης, εκδόσεις «άλφα πι», Χίος 2008, σελίδες 207.


Το τέμπλο της Αγίας Άννας

Ο κυρίως ναός της Παναγίας εσωτερικά (άποψη του ξυλόγλυπτου τέμπλου)







Ο ναός της Παναγίας και τα προσκτίσματά του





Λουκουμάδες προσφέρθηκαν σε όλους τους εκδρομείς - προσκυνητές

Δίγλωσση ενημερωτική στήλη στο κτήριο υποδοχής επισκεπτών


Άποψη του ναού της Παναγίας.


6 από τους 12 Ιερείς μέλη του Συνδέσμου που συμμετείχαν στο προσκύνημα.

(π. Γεώργιος Γεώργαλος, π. Αλέξανδρος Κατσαρός, π. Γεώργιος Κατσαρός, π. Γεώργιος Κωνσταντίνου, π. Δημήτριος Πύρρος και π. Ιωάννης Κοντός)




Οι εκδρομείς κατέκλυσαν το ναό της Αγίας Μαρκέλλας για να συμπροσευχηθούν με τους ιερείς στην Παράκληση της Αγίας.

Στο Ιερό Βήμα του ναού της Αγίας Μαρκέλλας.

(π. Δημήτριος Πύρρος, π. Μαρκέλλος Μαλαφής, π. Ιωάννης Κοντός και π. Κωνσταντίνος Μελεξές)

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου τελεί την Παράκληση.

Κατηφορίζοντας το Αίπος στο τέλος μιας ευλογημένης ημέρας.

Οι φωτογραφίες είναι του π. Γ. Κ.

Δευτέρα 15 Ιουνίου 2009

Η Κιβωτός του Κόσμου για δέκα μέρες φιλοξενείται στο ξενοδοχείο Χανδρής της Χίου

Γράφει ο odysseaschios.blogspot.com:
Από την ερχόμενη Δευτέρα 22 Ιουνίου και για 10 ημέρες, 40 παιδιά μ' επικεφαλής τον Χιώτη δημιουργό της Κιβωτού του Κόσμου πατέρα Αντώνιο Παπανικολάου, θα φιλοξενηθούν στο ξενοδοχείο Χανδρής της Χίου.
Η ενέργεια αυτή της εταιρίας Ξενοδοχεία Χανδρής, της οποίας πρόεδρος είναι ο συμπατριώτης μας Γιώργος Παϊδούσης, οφείλεται στη φιλάνθρωπη διάθεση της οικογένειας Χανδρής, της κ. Μυρτώ Χανδρή και των παιδιών της, που επανειλημμένα, αθόρυβα προσφέρουν σημαντικό φιλανθρωπικό έργο.

Σάββατο 13 Ιουνίου 2009

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ Δ’ Προσυνοδικής Πανορθοδόξου Διασκέψεως ἐν Σαμπεζύ

Ἡ Δ’ Προσυνοδική Πανορθόδοξος Διάσκεψις, συγκληθεῖσα ὑπό τῆς Α.Θ. Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, τῇ συμφώνῳ γνώμῃ τῶν Μακαριωτάτων Προκαθημένων τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἐκφρασθείσῃ κατά τήν ἐν Φαναρίῳ ἀπό 10ης ἕως 12ης Ὀκτωβρίου 2008 Ἱεράν Σύναξιν αὐτῶν, συνῆλθεν εἰς τό ἐν Σαμπεζύ Γενεύης Ὀρθόδοξον Κέντρον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπό 6ης μέχρι 12ης Ἰουνίου 2009.
Αἱ ἐργασίαι τῆς Διασκέψεως ἤρξαντο διά Πανορθοδόξου Θείας Λειτουργίας κατά τήν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς, διεξήχθησαν δέ ὑπό τήν προεδρίαν τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Περγάμου κ. Ἰωάννου, ἐκπροσώπου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, τῇ συνδρομῇ καί τοῦ Γραμματέως ἐπί τῆς προπαρασκευῆς τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλβετίας κ. Ἱερεμίου. Εἰς τάς ἐργασίας τῆς Διασκέψεως συμμετέσχον ἐκπρόσωποι πασῶν τῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, τῇ προσκλήσει τῆς Α.Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.
Οἱ Προκαθήμενοι τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἀπέστειλαν χαιρετισμούς εἰς τούς συμμετέχοντας τῆς Διασκέψεως διά μηνυμάτων ἤ καί διά τῶν ἐκπροσώπων αὐτῶν. Τά μέλη τῆς Διασκέψεως ἀπέστειλαν τηλεγραφήματα πρός πάντας τούς Προκαθημένους τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν, ἐξαιτούμενοι τάς προσευχάς καί τάς εὐλογίας αὐτῶν διά τό προκείμενον αὐτοῖς ἔργον.
Θέμα τῆς Δ’ Προσυνοδικῆς Πανορθοδόξου Διασκέψεως ἦτο, συμφώνως πρός τήν βούλησιν τῶν Προκαθημένων καί τῶν ἀντιπροσώπων τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἐκφρασθεῖσαν εἰς τό Μήνυμα τῆς ἐν Φαναρίῳ Ἱερᾶς Συνάξεως αὐτῶν (Ὀκτώβριος 2008), ἡ συζήτησις ἐπί τοῦ ζητήματος τῆς κανονικῆς ὀργανώσεως τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς. Ἡ σχετική ἀπόφασις περί τῆς ἡμερησίας διατάξεως ἐλήφθη ὑπό τῆς Διασκέψεως κατά τήν ἔναρξιν τῶν ἐργασιῶν αὐτῆς.
Ἡ Διάσκεψις ἐξήτασε τά ὑπό τῆς Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικῆς Ἐπιτροπῆς προετοιμασθέντα κείμενα εἰς τάς ἐν Σαμπεζύ συνελεύσεις αὐτῆς, ἤτοι α) ἀπό 10ης ἕως 17ης Νοεμβρίου 1990 καί β) ἀπό 7ης ἕως 13ης Νοεμβρίου 1993, ὡς ἐπίσης καί τό κείμενον τοῦ ἐν Σαμπεζύ συγκληθέντος Συνεδρίου Κανονολόγων ἀπό 9ης μέχρι 14ης Ἀπριλίου 1995. Τά κείμενα ταῦτα, εἰς τά ὁποῖα ἐγένοντο διευκρινήσεις, συμπληρώσεις, διορθώσεις καί προσθῆκαι, ἐνεκρίθησαν ὁμοφώνως.
Ἡ Διάσκεψις ἐξέφρασε τήν κοινήν βούλησιν πασῶν τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν διά τήν ἐπίλυσιν τοῦ προβλήματος τῆς κανονικῆς ὀργανώσεως τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς, συμφώνως πρός τήν ἐκκλησιολογίαν, τήν κανονικήν παράδοσιν καί πρᾶξιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ Διάσκεψις ἀπεφάσισε τήν ἵδρυσιν νέων Ἐπισκοπικῶν Συνελεύσεων εἰς ὡρισμένας περιοχάς τοῦ κόσμου διά τήν διευθέτησιν τοῦ ζητήματος τῆς Διασπορᾶς, ἤτοι τῶν ἐκτός τῶν παραδοσιακῶν ὁρίων τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἐγκατεστημένων ὀρθοδόξων πιστῶν. Πρόεδροι τῶν Συνελεύσεων εἶναι οἱ πρῶτοι τῶν ἐν τῇ περιοχῇ ἐκείνῃ ἐπισκόπων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἐν ἀπουσίᾳ δέ αὐτῶν οἱ ἑπόμενοι κατά τήν τάξιν τῶν Διπτύχων τῶν Ἐκκλησιῶν. Μέλη τῶν Συνελεύσεων τούτων εἶναι πάντες οἱ ὑπό πασῶν τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἀνεγνωρισμένοι ὡς κανονικοί ἐπίσκοποι, οἱ ὁποῖοι ποιμαίνουν τάς εἰς ἑκάστην περιοχήν ὑφισταμένας κοινότητας. Ἀποστολή τῶν Ἐπισκοπικῶν Συνελεύσεων εἶναι ἡ ἀνάδειξις καί προαγωγή τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ κοινή ποιμαντική διακονία τῶν ὀρθοδόξων πιστῶν τῆς περιοχῆς καί ἡ ἀπό κοινοῦ μαρτυρία αὐτῶν πρός τόν κόσμον. Αἱ ἀποφάσεις τῶν Ἐπισκοπικῶν Συνελεύσεων λαμβάνονται ἐπί τῇ βάσει τῆς ἀρχῆς τῆς ὁμοφωνίας τῶν Ἐκκλησιῶν, αἱ ὁποῖαι ἐκπροσωποῦνται εἰς αὐτάς δι’ ἐπισκόπων.
Ἡ Διάσκεψις ἐνέκρινεν ἐπίσης διά διευκρινήσεων, διορθώσεων καί συμπληρώσεων τό σχέδιον Κανονισμοῦ λειτουργίας τῶν Ἐπισκοπικῶν Συνελεύσεων, διά τοῦ ὁποίου καθορίζονται αἱ βασικαί ἀρχαί ὀργανώσεως καί λειτουργίας αὐτῶν.
Τά ὑπολειπόμενα θέματα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ἤτοι τοῦ τρόπου ἀνακηρύξεως τοῦ Αὐτοκεφάλου καί τοῦ Αὐτονόμου, ὡς καί τῆς τάξεως τῶν Διπτύχων, θά ἐξετασθοῦν ὑπό τῶν ἑπομένων Συνελεύσεων τῶν Διορθοδόξων Προπαρασκευαστικῶν Ἐπιτροπῶν καί θά ὑποβληθοῦν εἰς τάς ἑπομένας Προσυνοδικάς Πανορθοδόξους Διασκέψεις πρός ἔγκρισιν.
Ἐν Σαμπεζύ Γενεύης, τῇ 12ῃ Ἰουνίου 2009.
Ὁ Πρόεδρος τῆς Διασκέψεως
† ὁ Περγάμου Ἰωάννης

Παρασκευή 12 Ιουνίου 2009

Η ώρα της Μονής Μουνδών

Γράφει η εφημερίδα Δημοκρατική:
Ιστορικής σημασίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η χθεσινή σύσκεψη στη Νομαρχία καθώς είναι η πρώτη που ασχολείται με το Καθολικό της Μονής Μουνδών, όπου μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση. Η κινητοποίηση φορέων και πολιτών που ανησυχούν για την τύχη του μνημείου, και η οποία προκάλεσε τη συγκεκριμένη σύσκεψη, έγινε με αιχμή τις τοιχογραφίες που κινδυνεύουν με ολοκληρωτική αλλοίωση από τη διάβρωση του τοιχίου.
Η διαβεβαίωση της προϊσταμένης της 3ης ΕΒΑ κ.Αρ. Καββαδία ότι μετά στο πρώτο 15ήμερο του Ιουλίου -τότε θα υπάρχει διαθέσιμο συνεργείο- θα ξεκινήσουν οι απαιτούμενες διαδικασίες, ήταν η απάντηση στο επείγον αίτημα για αποκατάσταση του τοιχίου και συντήρηση των τοιχογραφιών του καθολικού.
Επί τάπητος τέθηκαν και τα υπόλοιπα τμήματα του μοναστηριακού συγκροτήματος. Για τη χρηματοδότηση της μελέτης αναστύλωσης μέρους των τμημάτων αυτών, ήδη υπάρχει εξασφαλισμένο κονδύλι 75 χιλ. ευρώ από η ΝΑΧ, ενώ και ο Δήμαρχος Αμανής Γιώργος Χρίτης δεσμεύτηκε να εξασφαλίσει 40 χιλ ευρώ για τον ίδιο σκοπό.
Στο αίτημα που επιτακτικά προβάλλει όλο αυτό το διάστημα, και κατατέθηκε και στη σύσκεψη, η Κίνηση 19 της Αμανής για ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ, ο Νομάρχης αν και δεν έδειξε ιδιαίτερα αισιόδοξος, εν τούτοις όπως είπε μέσα στις προτεραιότητες της ΝΑΧ, βρίσκεται δεύτερη μετά το Κάστρο της Χίου, η Μονή Μουνδών. Άλλωστε οι διεργασίες που τώρα δρομολογούνται σκοπό έχουν, πέρα από τις επείγουσες εργασίες στο Καθολικό, και την ωρίμανση του έργου για την ένταξη της συνολικής αποκατάστασης της Μονής σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Στα επείγοντα το Καθολικό
Αποφασεις από τη χθεσινή σύσκεψη
Συσσωμη η κοινωνία των Διευχών, πνευματικοί ανθρωποι της Χίου που έχουν αγωνισθεί επι χρόνια για τη Μονή, όπως ο δάσκαλος Γιώργος Χειλάς και ο καθηγητής Ανδρέας Αξιωτάκης, αλλά και ο Σύνδεσμος Κληρικών που έχει ενταξει την αποκατασταση του μνημείου στους σκοπους του, ήταν παρόντες στη χθεσινή συσκεψη που έγινε στη Νομαρχία, σχετικά με τις απαιτούμενες επεμβάσεις για την Αποκατάσταση της Μονής Μουνδών. Η σύσκεψη την οποία …λάμπρυνε με την απουσία της η Ιερα Μητρόπολη, πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή του Νομάρχη Χίου κ. Πολύδωρου Λαμπρινούδη, του Δημάρχου Αμανής κ. Γεωργίου Χρίτη, της Προϊσταμένης της 3ης Ε.Β.Α. κ. Αριστέας Καββαδία και εκπροσώπων της Κίνησης 19 για την Αμανή.
Οι αποφάσεις που λήφθηκαν επι τόπου ήταν οι εξής:
1. Να γίνει άμεσα αποτίμηση των ζημιών που παρουσιάζει το καθολικό (στατική επάρκεια, υγρασίες κλπ.) με τη συνδρομή μηχανικών της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών της Ν.Α. Χίου. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι δεν απαιτούνται σημαντικές επεμβάσεις στο κτίριο η 3η ΕΒΑ θα προχωρήσει άμεσα (μέσα στον Ιούλιο) στη στερέωση των τοιχογραφιών του καθολικού. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή απαιτούνται επεμβάσεις στο κτίριο, θα συνταχθεί σχετική Τεχνική έκθεση από τους μηχανικούς που θα πραγματοποιήσουν την αυτοψία, ώστε να προηγηθούν οι εργασίες στο κτήριο και στη συνέχεια να στερεωθούν οι τοιχογραφίες, αφού θα έχουν προηγουμένων εξυγιανθεί οι τοιχοποιίες του καθολικού και απαλλαγεί από τα προβλήματα της υγρασίας.
2. Όσον αφορά τη Μελέτη Αποκαταστάσεως των υπόλοιπων χώρων της Μονής, αποφασίσθηκε να εντοπισθεί η Μελέτη σε κτίρια που δεν απαιτούν εκτεταμένες αρχαιολογικές εργασίες και να ανατεθεί μέχρι το ύψος της σχετικής πίστωσης που διαθέτει αυτή τη στιγμή η Ν.Α. Χίου (75.000 ευρώ πιστώσεις από το Πρόγραμμα ΣΑΜΠ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου).
3. Ο Δήμος Αμανής θα συνδράμει στη Μελέτη Αποκατάστασης αναλαμβάνοντας αυτοτελώς κάποιο από τα κτίρια της Μονής, πιθανότατα το κωδωνοστάσιο.(Αυτό αν χωρεί)
Τοιχογραφίες SOS
Οι νωπογραφίες που σώζονται ως σήμερα στη Μονή Μουνδών και οι οποιες κινδυνεύουν από τη φθορά του χρόνου, ζωγραφίστηκαν με παραδοσιακή τεχνική (σε υγρο τοίχο) με επιρροή από τη Δύση από έναν ανώνυμο καλλιτέχνη το 1849, σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται στην κεντρική είσοδο της εκκλησίας στο εσωτερικό του Καθολικού. Πολύ σημαντική είναι η σκηνή στην αριστερή περιοχή του Νότιου τοιχώματος με την επιγραφή «Η ζωή ενός Αληθινού Μοναχού». Η νωπογραφία αναπαριστά ένα σταυρωμένο μοναχό με μία ζωγραφιά της κολάσεως στα αριστερά και μία ζωγραφιά με τον κόσμο και τον θάνατο σε δύο ξεχωριστά επίπεδα, στα δεξιά. Στο μοναστήρι μπορείτε να βρείτε επίσης μία μεγάλη βιβλιοθήκη με αρχαίες περγαμηνές που χρονολογείται το 1462 και θεωρείται ως η τελευταία μαρτυρία της Αγίας Ματρώνας της Χίου. (πληροφορίες Amani.gr)
Πηγή: www.dimokratiki.org/?p=9614

Βήματα ουσίας για την αποκατάσταση της Μονής Μουνδών

Γράφει η εφημερίδα Πολίτης:

ΑΜΕΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ

Διπλή αποτελεσματικότητα είχε η συντονισμένη πίεση για σωστικές παρεμβάσεις στη Μονή Μουνδών.
Στη χθεσινή σύσκεψη, με τη συμμετοχή του νομάρχη και της προϊσταμένης της 3ης Ε.Β.Α., φάνηκε ότι καλύπτεται άμεσα η ανάγκη «πρώτων βοηθειών» για να σταματήσει η φθορά στις σπάνιας αξίας τοιχογραφίες της Μονής και παράλληλα “μπαίνει” το νερό στο αυλάκι για την εκπόνηση μελετών, που θα ωριμάσουν τη διεκδίκηση χρηματοδότησης αναστηλωτικών εργασιών στη Μονή τα επόμενα χρόνια.
Τον Ιούλιο Η πίεση που ασκήθηκε από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και την Κίνηση «19» καρποφόρησε σύντομα, καθώς από την πρώτη συνάντηση με την κ. Αρ. Καββαδία δόθηκε εντολή σε συνεργείο συντηρητών να εποπτεύσει την κατάσταση. Από την επί τόπου παρουσία
τους διαπιστώθηκε ότι η σαθρότητα στα κονιάματα των τοίχων του καθολικού της Μονής είναι παλιά.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι δεν απαιτούνται σημαντικές επεμβάσεις στο κτήριο, όπως δεσμεύτηκε η κ. Καββαδία, η 3η ΕΒΑ θα προχωρήσει άμεσα (μέσα στον Ιούλιο) στη στερέωση των τοιχογραφιών του καθολικού. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή απαιτούνται επεμβάσεις στο κτήριο, θα συνταχθεί Τεχνική έκθεση από τους μηχανικούς που θα πραγματοποιήσουν την αυτοψία, ώστε να προηγηθούν οι εργασίες στο κτήριο και στη συνέχεια να στερεωθούν οι τοιχογραφίες, αφού το καθολικό απαλλαγεί από τα προβλήματα της υγρασίας. Τη χρηματοδότησή τους δεσμεύτηκε να καλύψει ο νομάρχης.

Η αρχή
Καθοριστική για την εξεύρεση πόρων για τις μελέτες αποκατάστασης των υπόλοιπων χώρων της Μονής ήταν η παρέμβαση του δημάρχου Αμανής. Ο κ. Χρίτης, αφού καυτηρίασε το γεγονός ότι στις προτάσεις για το μέτρο του Πολιτισμού στο ΕΣΠΑ δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε αυτή τη φορά πρόβλεψη για κάποιο μνημείο της Αμανής, ανακοίνωσε ότι ο Δήμος κάνει το πρώτο βήμα και από το πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» προτίθεται να χρηματοδοτήσει με το ποσό των 40.000 ευρώ μελέτες αποκατάστασης των υπόλοιπων χώρων. «Δεν θα ανεχτούμε να μαζεύουμε πια ερείπια», τόνισε ο δήμαρχος.
Η ανακοίνωση Χρίτη και το γεγονός ότι χειροκροτήθηκε από όλους τους παριστάμενους, αιφνιδίασε το νομάρχη, που είναι τώρα υποχρεωμένος να «αναθερμάνει» αρχικά πιστώσεις ύψους 75.000 ευρώ που υπάρχουν ήδη στη Νομαρχία για αυτό το σκοπό και να αναζητήσει συμπληρωματικούς, για να υπάρχει σοβαρό αποτέλεσμα.
«Θα συμπαρασταθούμε στην προσπάθεια αναζήτησης πόρων», τόνισαν τα μέλη της Κίνησης «19», τα οποία έχουν σκοπό να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τη Μονή, με πρώτο βήμα την επίσκεψη στο Μητροπολίτη.
Το θέμα της απουσίας της Μητρόπολης από τη συνάντηση έθεσε ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Κληρικών, π. Μαρκ. Μαλαφής.
Με προτροπή της κ. Καββαδία, η οποία εμφανίζεται ιδιαίτερα συνεργάσιμη, αποφασίσθηκε να εντοπισθούν οι μελέτες σε κτήρια που δεν απαιτούν εκτεταμένες αρχαιολογικές εργασίες, αναλαμβάνοντας αυτοτελώς κάποιο από τα κτήρια της Μονής, πιθανότατα το κωδωνοστάσιο.

Πηγή: Πολίτης (Παρασκευή 12/06/2009 σελ. 4) Οι φωτογραφίες είναι του syndesmosklchi.blogspot.com

Πέμπτη 11 Ιουνίου 2009

Βαρθολομαίος: "Η Μεγάλη αυτή Εκκλησία ως «γέρικη» ελιά"

Γράφει ο/η ΑΠΕ - Άλκης Κούρκουλας 16:20
11.06.09

Κωνσταντινούπολη - Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος και δεκάδες ιεράρχες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος συμπροσευχήθηκαν σήμερα
στον Ιερό Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, στην πανηγυρική θεία λειτουργία, που τελέστηκε για την ονομαστική εορτή του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Ο Υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης Κ. Μαρκόπουλος, ο πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα Φ. Ξύδας, ο γενικός πρόξενος Β. Μπορνόβας εκπροσώπησαν την ελληνική κυβέρνηση στην πανηγυρική θεία λειτουργία στην οποία συμμετείχαν πλήθη προσκυνητών από την Πόλη, αλλά και τη βόρειο Ελλάδα, τα νησιά και τις επαρχίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε ολόκληρο τον κόσμο.

«Η ονομαστική εορτή του Πατριάρχη Βαρθολομαίου είναι εκδήλωση αγάπης και σεβασμού σε ένα πολύ μεγάλο έργο που κάνει για την ορθοδοξία και την Κωνσταντινούπολη, που έχει πολύ μεγάλη αξία για την Τουρκία και για την Ελλάδα», δήλωσε ο κ. Μαρκόπουλος.

Να αναφερθεί, πως στην λειτουργία παρέστη και ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθύμισε ότι σήμερα είναι η επέτειος της αλώσεως της Κωνσταντινούπολης με το Ιουλιανό ημερολόγιο και εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να υπογραμμίσει τις βαθύτατες ρίζες που συνδέουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο με την Πόλη.
«Η Μεγάλη αυτή Εκκλησία, ως «γέρικη ελιά», ως ελιά κατάκαρπη, ριζωμένη βαθιά εις τα ιερά και αιματοβαμένα χώματα της Βασιλίδος γνωρίζουν το μυστικό της μακροβιότητας, της ανθεκτικότητας και της αντοχής στις καταιγίδες και τις κακουχίες, σχεδόν έξη αιώνες μετά την άλωση, ως αποθνήσκουσα και ιδού ζώσα, εδραία, όρθια και αμετακίνητη, εξακολουθεί να καρποφορεί, να τρέφει με τον καρπό της και να φωτίζει με το έλαιον του καρπού της και επί πλέον να προβάλει τον κλάδο της ελιάς ως το σύμβολο των προσπαθειών της και για τη ειρήνη και την καταλλαγή, την συμφιλίωση και την συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων και των λαών, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων και πολιτισμικών καταβολών, διότι πιστεύει ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε τέκνα του ενός και μοναδικού ουράνιου Πατρός, του γαρ και γένος εσμέν», κατέληξε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος.

Τετάρτη 10 Ιουνίου 2009

Άγιος Λουκάς ο ιατρός ο Ρώσος

11 ΙΟΥΝΙΟΥ

Μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Λουκά του ιατρού και ομολογητού

αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως και Κριμαίας του Ρώσου.
Ιατρόν και ποιμένα, Λουκά τιμήσωμεν,
Συμφερουπόλεως ποίμνης, Αρχιερέα λαμπρόν,
τον βαστάσαντα Χριστού τα θεία στίγματα,
τας εξορίας, τα δεινά, εγκλεισμούς εν φυλακαίς,
τας θλίψεις και τα ονείδη,
τον επ’ εσχάτων χρόνοις φανέντα, εν Ρωσία νέον Άγιον.
(απολυτίκιον Αγίου Λουκά Κριμαίας ήχος πλ.α').



Δείτε στη διπλανή στήλη το εκτενές αφιέρωμα του ιστολογίου μας

Τρίτη 9 Ιουνίου 2009

ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

(9 Ιουνίου)
Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ο άγιος Κύριλλος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια από επίσημη οικογένεια, γύρω στο 380 μ. Χ., σύμφωνα με όσα αναφέρουν ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης και ο ιστορικός Σωκράτης, και ήταν γιος του αδελφού του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Θεοφίλου. Συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποίοι με τον τρόπο της ζωής τους και με την διδασκαλία τους επέδρασαν ουσιαστικά στην διατύπωση της Ορθοδόξου Θεολογίας και την διαφύλαξή της από τις αιρέσεις, που απειλούσαν να την νοθεύσουν.
Έτυχε λαμπράς εκπαιδεύσεως, μετά το τέλος της οποίας ασκήτευσε στην Νιτρία κάτω από την καθοδήγηση του Σεραπίωνα. Είναι πιθανόν όμως να μόνασε για κάποιο χρονικό διάστημα και στο Πηλούσιο, κοντά στον άγιο Ισίδωρο τον Πηλουσιώτη, προς τον οποίον έτρεφε βαθύτατο σεβασμό. Μετά την επάνοδό του στην Αλεξάνδρεια χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος από τον θείο του Θεόφιλο. Μετά τον θάνατο του θείου του ανήλθε στον ιστορικό θρόνο της Αλεξάνδρειας, στις 18 Οκτωβρίου του 412. Ως Πατριάρχης Αλεξανδρείας, εκτός από το τεράστιο συγγραφικό του έργο, ανέπτυξε και αξιόλογο κοινωνικό έργο. Οργάνωσε κατά τρόπον υποδειγματικό την κοινωνική πρόνοια και αλληλεγγύη, καθώς και την νοσοκομειακή περίθαλψη.
Η πατριαρχεία του αγίου Κυρίλλου διήρκεσε 32 χρόνια και χαρακτηρίζεται από έντονους αγώνες κατά των αιρετικών και των ειδωλολατρών. Προήδρευσε των εργασιών της Γ Ο?κουμενικ?ς Συνόδου, το 431, και συνέβαλε τα μέγιστα στο γκρέμισμα των κακοδοξιών του Νεστορίου, ο οποίος δίδασκε ότι στον Χριστό έγινε «ένωση προσώπων κατ’ ευδοκίαν» και ότι «η Μαρία δεν γέννησε Θεόν, αλλά άνθρωπο θεοφόρο, εφ’ όσον με αυτόν ενώθηκε εξωτερικά ο Θεός» και γι’ αυτό ονόμαζε την Θεοτόκο Χριστοτόκο. Ο άγιος Κύριλλος διετύπωσε την Ορθόδοξη διδασκαλία ότι ο Θεός Λόγος ενοίκησε στην μήτρα της Παναγίας, σαρκώθηκε «εκ των αγνών αιμάτων της» και ενώ είναι τέλειος Θεός έγινε και τέλειος άνθρωπος, ήτοι Θεάνθρωπος. Στο πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού ενώθηκαν οι δύο φύσεις -θεία και ανθρωπίνη- ασυγχύτως, ατρέπτως, αχωρίστως και αδιαιρέτως και επομένως η Παναγία είναι Θεοτόκος.
Εκοιμήθη στις 27 Ιουνίου του 444, αλλά η μνήμη του εορτάζεται στις 9 Ιουνίου, καθώς και στις 18 Ιανουαρίου, μαζί με την μνήμη του αγίου Αθανασίου.
Ο ιερός υμνογράφος, με θαυμάσιο τρόπο, συνοψίζει και αποδίδει ποιητικά την διδασκαλία του αγίου Κυρίλλου περί των δύο εν Χριστώ φύσεων και περί του ότι η Παναγία είναι Θεοτόκος: «Ο βασιλεύς των ουρανών δια φιλανθρωπίαν επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη. Εκ Παρθένου γαρ αγνής σάρκα προσλαβόμενος και εκ ταύτης προελθών μετά της προσλήψεως. Εις εστίν Υιός, διπλούς την φύσιν, αλλ’ ου την υπόστασιν• διο τέλειον αυτόν Θεόν και τέλειον άνθρωπον αληθώς κηρύττοντες, ομολογούμεν Χριστόν το Θεόν ημών. Ον ικέτευε μήτερ ανύμφευτε, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών» (Δογματικό Θεοτοκίο, ήχου πλ. δ ).
Επίσης, στο Απολυτίκιο του αγίου Κυρίλλου τονίζεται η αξία της Θεολογίας του: «Ως κύρος ουράνιον, θεολογία η ση, βραβεύει εν Πνεύματι, τη Εκκλησία Χριστού, την χάριν την ένθεον• συ γαρ καθυπογράψας, της Τριάδος την δόξαν, μύστης της Θεοτόκου και υπέρμαχος ώφθης, παρ’ ης λαμπρώς δεδόξασαι, Ιεράρχα Κύριλλε».
Στην συνέχεια, θα τονισθούν με συντομία τα ακόλουθα:
«Ως κύρος ουράνιον, θεολογία η ση»
Η θεολογία του αγίου Κυρίλλου είναι περιβεβλημένη με ουράνιο κύρος, αφού δεν είναι αποτέλεσμα ωραίων σκέψεων και ευσεβών στοχασμών, αλλά καρπός θεοπτίας. Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας δεν στοχάζονται γύρω από το μυστήριο του Θεού και τα δόγματα της πίστεως, αλλά διηγούνται την εμπειρία τους, δηλαδή περιγράφουν αυτά που είδαν, άκουσαν και ψηλάφισαν.
Εδώ θα πρέπη να τονισθή ότι οι αιρετικοί δεν ήσαν άνθρωποι ασεβείς η ανήθικοι. Αντίθετα μάλιστα, πολλοί από αυτούς ήσαν αυστηροί ασκητές, αλλά και κάποιοι, όπως ο Άρειος και ο Νεστόριος, είχαν σημαντικές θέσεις και αξιώματα μέσα στην Εκκλησία. Ο πρώτος ήταν Ιερέας και ο δεύτερος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Δεν είχαν όμως εμπειρική γνώση του Θεού, αλλά και δεν δέχονταν την εμπειρία των θεοπτών Αγίων και αντί να κάνουν υπακοή στην Εκκλησία και να θεολογούν βάσει της διδασκαλίας της, φιλοσοφούσαν και στοχάζονταν γύρω από το μυστήριο του Θεού. Έτσι, κατέληξαν στην αίρεση και βρέθηκαν εκτός της Εκκλησίας, αλλά και παρέσυραν και πολλούς άλλους στην απώλεια.
Βέβαια, στην Ορθόδοξη Θεολογία «υπάρχει και στοχασμός, όπως ακριβώς υπάρχει στοχασμός και στις θετικές επιστήμες. Στις θετικές επιστήμες ο κάθε ερευνητής, για να προχωρήση στην έρευνά του, προβάλλει συνεχώς υποθέσεις και δεν τολμάει να υιοθετήση τις υποθέσεις αυτές και να τις μεταβάλη σε αξιώματα, πριν ελεγχθή η ορθότητά τους από την εμπειρία, δηλαδή την εμπειρική γνώση με βάση τις επιστημονικές μεθόδους. Στις θετικές επιστήμες δεν θα μπορούσε να υπάρξη πρόοδος, αν δεν υπήρχε ο στοχασμός επάνω στις κτηθείσες γνώσεις. Με βάση αυτόν τον στοχασμό οι επιστήμονες δημιουργούν θεωρίες και προβάλλουν υποθέσεις, τις οποίες εν συνεχεία ελέγχουν με την παρατήρηση και το πείραμα αν είναι ορθές. Ο στοχασμός όμως που υπάρχει στην Ορθόδοξο Θεολογία, συνεχώς λιγοστεύει όσο κανείς προχωρεί στην θεογνωσία, διότι ο στοχασμός ελέγχεται και περιορίζεται συνεχώς υπό το φως της αποκαλύψεως της δόξης του Θεού. Οι στοχασμοί και οι υποθέσεις αντικαθίστανται από την γνώση. Προχωρώντας κανείς από την κάθαρση στον φωτισμό, ο στοχασμός μειώνεται. Πλήρης κατάργησις του στοχασμού συμβαίνει όταν ο άνθρωπος φθάση στην θέωση, όταν δηλαδή, αντικρύση την ίδια την Αλήθεια, η οποία του αποκαλύπτεται και η οποία είναι ο ίδιος ο Θεός» (π. Ιωάννης Ρωμανίδης).
Όταν ακολουθούμε την διδασκαλία των αγίων, η οποία είναι αποτέλεσμα εμπειρικής γνώσεως, αποφεύγουμε τα θεολογικά λάθη, τα οποία δημιουργούν πολλά προβλήματα στο σώμα της Εκκλησίας, αλλά και της κοινωνίας γενικότερα.
Η ταπείνωση είναι πηγή ευλογίας, επειδή δι’ αυτής θεραπεύονται τα λάθη και τα πάθη και ο άνθρωπος τοποθετείται στην προοπτική της προκοπής και της σωτηρίας.–


Ανακοινωθέν Δ' Προσυνοδικής Διάσκεψης Σαμπεζύ

Τη προσκλήσει της Α.Θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, κατόπιν ομοφώνου σχετικής
αποφάσεως της Ιεράς Συνάξεως των Μακαριωτάτων Προκαθημένων των κατά τόπους αγιωτάτων Ορθοδόξων Εκκλησιών, συνήλθεν εις το εν Σαμπεζύ Γενεύης Ορθόδοξον Κέντρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου η Δ’ Προσυνοδική Πανορθόδοξος Διάσκεψις υπό την προεδρίαν του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Περγάμου κ. Ιωάννου και τη συμμετοχή των σεβασμίων Αντιπροσωπιών πασών των κατά τόπους αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Αι εργασίαι της Διασκέψεως, από της 7ης μέχρι της 13ης Ιουνίου τρ.ε., ήρξαντο κατά τα καθιερωμένα δια της πανορθοδόξου Θείας Λειτουργίας εν τω ιερώ Ναώ του Αποστόλου των Εθνών Παύλου κατά την εύσημον εορτήν της Πεντηκοστής και έχει ως αποστολήν την αποδοχήν των ομοφώνων προτάσεων της Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικής Επιτροπής (1990, 1993) επί του θέματος της ανά τον κόσμον Ορθοδόξου Διασποράς, ως και του υπό του Διορθοδόξου Συνεδρίου (1995) συνταχθέντος σχεδίου Κανονισμού λειτουργίας των Επισκοπικών Συνελεύσεων των κατά περιοχάς ορθοδόξων Επισκόπων.
Η υπό της Διασκέψεως αποδοχή των κειμένων αυτών ολοκληρώνει την επί του θέματος της Ορθοδόξου Διασποράς προπαρασκευαστικήν διαδικασίαν κατ’ αναφοράν προς την συγκληθησομένην Αγίαν και Μεγάλην Σύνοδον της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ενισχύει την πληρεστέραν αξιοποίησιν των Επισκοπικών Συνελεύσεων δια τον εν πνεύματι συνοδικώ συντονισμόν της ποιμαντικής μερίμνης εν τη Ορθοδόξω Διασπορά.

Δευτέρα 8 Ιουνίου 2009

Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος Λόγος λα' περί του Αγίου Πνεύματος

Από: Στυλ. Γ. Παπαδόπουλος (επιμ.), Μιλάει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, μτφρ. Διονύσιος Κακαλέτρης, εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991.


Ο ΛΑ ' Λόγος είναι ο σπουδαιότερος από τους Θεολογικούς Λόγους του αγ. Γρηγορίου. Εκφωνήθηκε στο ναό της αγ. Αναστασiας στην Κωνσταντινούπολη, το 380, πιθανόν κατά το διάστημα μεταξύ Ιουλίου και Νοεμβρίου. Είναι η πρώτη φορά που σε ειδική πραγματεία, αφιερωμένη στο άγιο Πνεύμα, ομολογείται και καταδεικνύεται η θεότητα και το ομοούσιο του αγ. Πνεύματος. Ο Γρηγόριος διακηρύσσει την ορθή πίστη της Εκκλησίας ότι «εκ φωτός του Πατρός φως καταλαμβάνοντες τον Υιόν εν φωτί τω Πνεύματι» (§ 3). Καταρρίπτει, στη συνέχεια, τους συλλογισμούς των αιρετικών Πνευματομάχων με θεολογικά επιχειρήματα (§ 4-21) και τέλος, απαντώντας στο επιχείρημα ότι στην αγία Γραφή δεν δηλώνεται ρητά η θεότητα του Πνεύματος, παραθέτει πλήθος χωρίων, όπου υποδεικνύεται η θεότητα του Πνεύματος (§ 29-30). Αλλά και το ίδιο το Πνεύμα τώρα, σύμφωνα με το Γρηγόριο, φανερώνει στούς αξίους βαθύτερα και σαφέστερα οτι είναι Θεός, ένα από τα τρία πρόσωπα της μιας θεότητας (§ 26).


3. Εκείνοι, λοιπόν, oι οποίοι είναι δυσαρεστημένοι και με σφοδρότητα υπερασπίζονται το «γράμμα», επειδή εμείς τάχα εισάγουμε κάποιον ξένο και παρείσακτο Θεό, να ξέρουν καλά ότι φοβούνται εκεί που δεν υπάρχει φόβος. Και ας γνωρίζουν σαφώς, ότι κάλυμμα της ασέβειάς τους είναι η φιλία του «γράμματος», όπως θα φανεί εντός ολίγου, όταν, όσο είναι δυνατόν, θα ανατρέψουμε τα επιχειρήματά τους. Εμείς βέβαια έχουμε τόση πίστη στη θεότητα του Πνεύματος, το οποίο λατρεύουμε, ώστε από Αυτό θ' αρχίσουμε το λόγο για το Θεό, αναφέροντας τις ίδιες εκφράσεις για την Τριάδα, έστω κι αν φανεί σε μερικούς πολύ τολμηρό. «Ήταν το φως το αληθινό, το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο», ο Πατέρας. «Ήταν το φως το αληθινό, το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο», ο Υιός. «Ήταν το φως το αληθινό, το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο», ο άλλος Παράκλητος· «ήταν» και «ήταν» και «ήταν»· όμως ένα «ήταν» υπάρχει. «Φως» και «φως» και «φώς», αλλά ένα φως, ένας Θεός. Αυτό είναι εκείνο που ο Δαβίδ παλαιότερα κατανόησε, όταν έλεγε· «στο φως σου θα δούμε το φως». Και τώρα εμείς και έχουμε ιδεί και διακηρύσσουμε ότι κατανοούμε τον Υιό ως φως που προέρχεται από φως, τον Πατέρα, μέσα στο φως, του Πνεύματος. Έτσι έχουμε μια σύντομη και απλή θεολογία για την Τριάδα. Όποιος θέλει να περιφρονήσει όσα λέμε, ας τα περιφρονήσει. Κι όποιος θέλει ν' αμαρτάνει, ας αμαρτάνει· εμείς κηρύσσουμε αυτό που έχουμε καταλάβει καλά. Και αν από εδώ κάτω δεν ακουγόμαστε, σε υψηλό βουνό θ' ανεβούμε και θα φωνάξουμε. Θα «υψώσουμε» το Πνεύμα, δεν θα φοβηθούμε. Και αν φοβηθούμε, (αυτό θα γίνει) όχι την ώρα που κηρύσσουμε, αλλά όταν σιωπούμε (ησυχάζουμε).
4. Αν υπήρξε χρόνος κατά τον οποίο δεν υπήρχε ο Πατήρ, αλλο τόσο υπήρξε χρόνος που δεν υπήρχε ο Υιός. Και αν υπήρξε χρόνος που δεν υπήρχε ο Υιός, τότε υπήρξε χρόνος που δεν υπήρχε ούτε το άγιο Πνεύμα. Αν το ένα υπήρχε από την αρχή, τότε και τα τρία υπήρξαν το ίδιο. Τολμώ να πω, πως αν το ένα υποβιβάσεις, ούτε τα άλλα δύο να εξυψώσεις. Ποια άραγε ωφέλεια υπάρχει από μία ατελή θεότητα; Ακόμη περισσότερο, τι είδους θεότητα είναι αυτή, αν δεν είναι τέλεια; Κατά κάποιον τρόπο δεν υπάρχει, εάν δεν έχει την αγιότητα· και πώς θα την έχει, αν δεν έχει το Πνεύμα; Εκτός εάν υπάρχει άλλη αγιότητα εκτός από το Πνεύμα· ας μας πει κάποιος πως αυτή κατανοείται αλλιώς. Αν όμως η αγιότητα είναι το Πνεύμα, πώς τότε δεν υπήρχε από την αρχή; Σαν να ήταν καλλίτερο για τον Θεό να υπήρξε ποτέ ατελής και χωρίς το Πνεύμα. Αν δεν υπήρξε από την αρχή το Πνεύμα, τότε τοποθετείται στην ίδια κατηγορία με μένα
(1), ακόμη κι αν δημιουργήθηκε λίγο πριν από μένα. Διότι ως προς το χρόνο εμείς αντιδιαστελλόμαστε από τον Θεό. Εάν τοποθετείται το Πνεύμα στην ίδια κατηγορία με μένα, πώς εμένα με θεοποιεί ή πώς με ενώνει με τη θεότητα;

5. Όμως θ' ασχοληθώ για χάρη σου λίγο περισσότερο με το θέμα αυτό. Όσα έχουν σχέση βέβαια με την αγία Τριάδα επεξηγήσαμε και προηγουμένως. Oι Σαδδουκαίοι κατ' αρχήν, νόμισαν ότι δεν υπάρχει καθόλου το άγιο Πνεύμα, ούτε βέβαια άγγελοι, ούτε ανάσταση· δεν ξέρω γιατί περιφρόνησαν εντελώς τις τόσες μαρτυρίες της Παλαιάς Διαθήκης. Από τους Έλληνες πάλι, oι περισσότεροι θεολόγοι και όσοι βρίσκονται πιο κοντά στη δική μας αλήθεια, το συνέλαβαν με τη φαντασία τους, όπως μου φαίνεται· σχετικά όμως με την ονομασία του διαφοροποιήθηκαν, καλώντας το «νου του παντός» και «θύραθεν νου» και άλλες σχετικές ονομασίες(2). Από τους δικούς μας σοφούς τώρα, άλλοι το εξέλαβαν ως ενέργεια, άλλοι ως κτίσμα, αλλοι ως Θεό και άλλοι δεν ξέρουν πιο από τα δύο αυτά, σεβόμενοι τη Γραφή, διότι, όπως ισχυρίζονται, δεν φανέρωσε καθαρά ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και γι' αυτό ούτε το σέβονται, ούτε το περιφρονούν, κρατώντας κάπως μία μέση στάση γι' αυτό, μάλλον όμως πολύ άθλια. Απ' όσους πάλι το θεώρησαν Θεό, άλλοι είναι ευσεβείς μόνο μέχρι τη σκέψη, ενώ άλλοι τολμούν να εκφράζουν την ευσέβεια και με τα χείλη. Άκουσα ακόμη άλλους σοφότερους ν' αξιολογούν τη θεότητα. Αυτοί λοιπόν, όπως και μεις, τρία ομολογούν με ττ νου τους ότι υπάρχουν, τόσο όμως διαχωρίζονται μεταξύ τους, ώστε το μεν ένα (δηλ. τον Πατέρα) και ως προς την ουσία και ως προς τη δύναμη να παρουσιάζουν αόριστο· το άλλο (τον Υιό), ως προς τη δύναμη, όχι όμως ως προς την ουσία· το τρίτο (το Πνεύμα) και ως προς τα δύο περιγραπτό· με άλλον τρόπο μιμούνται αυτούς που ονομάζουν «δημιουργό» και «συνεργό» και «λειτουργό» τα πρόσωπα, εκλαμβάνοντας τη σειρά των ονομάτων και διαβάθμιση των προσώπων που αντιπροσωπεύουν.

7. Εδώ ο δικός σου λόγος· oι σφενδόνες ας μπουν σε δράση, oι συλλογισμοί ας γίνουν περίπλοκοι. Οπωσδήποτε, ή αγέννητο είναι το Πνεύμα ή γεννητό. Και αν είναι αγέννητο, τότε δύο είναι τα άναρχα. Εάν πάλι είναι γεννητό, πάλι θα υποδιαιρέσεις· ή από τον Πατέρα προέρχεται τούτο, ή από τον Υιό. Και αν βέβαια γεννιέται από τον Πατέρα, τότε υπάρχουν δύο γιοι και αδελφοί. Αν θέλεις, φτιάξε τους και διδύμους, ή τον ένα μεγαλύτερο και τον άλλο νεώτερο, αφού είσαι τόσο φιλοσώματος. Εάν πάλι έχει φανεί από τον Υιό, λέγει, μας φανερώνεται και Θεός-εγγονός! Τι πιο παράξενο από αυτό θα μπορούσε να υπάρξει; Αυτή είναι η γλώσσα όσων είναι σοφοί στο να πράττουν το κακό, μη θέλοντας να γράφουν τα καλά. Όμως εγώ, αν έβλεπα ότι είναι αναγκαία η διαίρεση, θα δεχόμουν τις πραγματικότητες που εκφράζει, χωρίς να φοβάμαι να τις κατονομάσω. Ούτε όμως, επειδή ο Υιός είναι Υιός σύμφωνα με κάποια ανώτερη σχέση που έχουν μεταξύ τους, εξαιτίας του ότι δεν θα μπορούσαμε με άλλο τρόπο παρά μόνο έτσι να δείξουμε ότι προέρχεται από τον Θεό και είναι ομοούσιος, πρέπει να νομισθεί ότι είναι απαραίτητο όλες τις επίγειες ονομασίες και μάλιστα αυτές που δηλώνουν συγγένεια, να τις μεταφέρουμε στο Θεό. Ή μήπως θα εκλάβεις και αρσενικού γένους τον Θεό σύμφωνα με τον λόγο αυτό, επειδή ονομάζεται Θεός και Πατήρ; και ως κάποιο θηλυκό τη θεότητα, σύμφωνα με το γένος των λέξεων και ουδέτερο το Πνεύμα, επειδή δεν γεννάει; Κι αν μας πεις και αυτό το κωμικό, ότι δηλαδή ο Θεός γέννησε τον Υιό αφού συνενώθηκε με τη θέλησή του, σύμφωνα με κάποιες παλιές ανοησίες και μυθοπλασίες, τότε μας εισήχθη κάποιος αρσενικοθήλυκος Θεός του Μαρκίωνα και του Ουαλεντίνου, ο οποίος εφεύρε με το νού του τους νέους αιώνες(3).

8. Αφού λοιπόν δεν δεχόμαστε την πρώτη σου διαίρεση σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει τίποτε ενδιάμεσο μεταξύ αγέννητου και γεννητού, αμέσως χάνονται μαζί με την περίφημη διαίρεσή σου oι αδελφοί και oι εγγονοί, oι οποίοι χάθηκαν, όπως ακριβώς ενός πολυπλόκου δεσμού του οποίου, αφού λύθηκε ο πρώτος κόμπος και υποχώρησαν μαζί, μη έχοντας θέση πλέον στη θεολογία. Πού τάχα θα τοποθετήσεις το εκπορευτό, πες μου, το οποίο διαφαίνεται στο μέσον της δικής σου διαιρέσεως και το οποίο εισάγεται από κάποιον καλύτερο από σένα θεολόγο, το Σωτήρα μας; Εκτός εάν τη φράση εκείνη που λέγει: «Το Πνεύμα το Άγιο, το οποίο εκπορεύεται από τον Πατέρα», την έβγαλες απο τα δικά σου ευαγγέλια για να φτιάξεις μια τρίτη δική σου Διαθήκη· το οποίο, εφόσον εκπορεύεται από εκεί, δεν είναι κτίσμα· εφόσον πάλι δεν είναι γεννητό, δεν είναι Υιός· εφόσον, τέλος, βρίσκεται στο μέσον μεταξύ αγεννήτου καί γεννητοϋ, είναι ο Θεός. Και έτσι, πιο ισχυρός από τις διαιρέσεις σου. Τι είναι αυτή η εκπόρευση; Πες μου εσύ τι είναι η αγεννησία του Πατρός, κι εγώ θα σου εξηγήσω τη γέννηση του Υιού και την εκπόρευση του Πνεύματος και θα παραφρονήσουμε και oι δύο καθώς θα ζητάμε να εξερευνήσουμε τα μυστήρια του Θεού. Και αυτά ποιοί θα τα κάνουν; Εμείς, oι οποίοι δεν μπορούμε ούτε αυτά που βρίσκονται στα πόδια μας να εννοήσουμε, ούτε την άμμο των θαλασσών και τις σταγόνες της βροχής και τις ημέρες της αιωνιότητας να υπολογίσουμε, ακόμη περισσότερο δε, να εισέλθουμε στα βάθη του Θεού και να κάνουμε λόγο για την άρρητη και πέρα από κάθε λογική κατανόηση φύση του Θεού.

9. Τι λοιπόν είναι αυτό, λέγει, το οποίο λείπει από το Πνεύμα για να είναι αυτό Υιός; Διότι αν δεν έλειπε κάτι, θα ήταν Υιός. Εμείς ισχυριζόμαστε ότι δεν του λείπει τίποτε· διότι δεν είναι ελλειπής ο Θεός. Ο τρόπος της φανερώσεως, για να το πω έτσι, ή η διαφορά της σχέσεως που έχουν μεταξύ τους, δημιουργεί και τη διαφορά που έχουν στην ονομασία τους. Διότι τίποτε δεν λείπει από τον Υιό για να είναι Πατέρας -εφόσον δεν είναι έλλειψη η υιότητα-, αλλά παρά ταύτα δεν είναι Πατέρας. Ή δεν λείπει κάτι από τον Πατέρα για να είναι Υιός· δεν είναι όμως Υιός ο Πατέρας. Αλλά oι όροι αυτοί δεν εκφράζουν κάποια έλλειψη, ούτε ελάττωση κατά την ουσία. Αυτό το ότι «δεν έχει γεννηθεί» Τον μεν Πατέρα, το ότι «έχει γεννηθεί» Τον δε Υιό και το ότι «εκπορεύεται» αυτό το οποίο ακριβώς λέγεται άγιο Πνεύμα ονόμασε, για να διασώζεται το ασύγχυτο των τριών υποστάσεων μέσα και στη μία φύση και το ένα μεγαλείο της θεότητας. Ούτε πράγματι ο Υιός είναι Πατέρας, διότι ένας είναι ο Πατέρας, αλλά είναι ότι είναι ο Πατέρας. Ούτε το Πνεύμα είναι Υιός, αν και προέρχεται από τον Θεό, διότι ένας είναι ο Μονογενής, αλλά είναι ό,τι ο Υιός. Ένα είναι και τα τρία, ως προς τη θεότητα, και το ένα είναι τρία ως προς τις ιδιότητες· έτσι ώστε, ούτε το ένα είναι όπως το κατανοούσε ο Σαβέλλιος, ούτε τα τρία να είναι της τωρινής πονηρής διαιρέσεως.

10. Τι λοιπόν; Είναι Θεός το Πνεύμα; Βεβαιότατα. Και τι άλλο, είναι ομοούσιο; Ασφαλώς, εφόσον είναι Θεός.
12. Αλλά ποιος προσκύνησε ποτέ το Πνεύμα; ίσχυρίζεται (ο αιρετικός). Ποιος (από τους αγίους) της Παλαιάς ή της Καινής Διαθήκης; Ποιος προσευχήθηκε σ' αυτό; Πού είναι γραμμένο ότι πρέπει να το προσκυνούμε ή να προσευχόμαστε σ' αυτό; Και από πού το έχεις πάρει; Την πιο πλήρη αιτιολόγηση θα τη δώσουμε αργότερα, όταν συζητήσουμε για τις αλήθειες της πίστεως που δεν απαντουν στην Γραφή. Τώρα θα είναι αρκετό να πούμε μόνο αυτό: Το Πνεύμα είναι αυτό, μέσα από το οποίο προσκυνούμε τον Θεό και με τη βοήθεια του οποίου προσευχόμαστε. Διότι Πνεύμα λέγει η Γραφή πως είναι ο Θεός και αυτοί που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με τη δύναμη του Πνεύματος, που φανερώνει την αλήθεια. Και αλλού λέγει πάλι η Γραφή: Εμείς δεν ξέρουμε ούτε τι ούτε πώς να προσευχηθούμε. Το Πνεύμα όμως μεσιτεύει το ίδιο στο Θεό για μας με στεναγμούς που δεν μπορούν να εκφραστούν με λέξεις. Και αλλού: Θα προσευχηθώ με το Πνεύμα, θα προσευχηθώ και με το νου, δηλαδή με το νου και το Πνεύμα. Το να προσκυνώ λοιπόν το Πνεύμα ή να προσεύχομαι, δεν μου φαίνεται ότι είναι τίποτε άλλο παρα το ότι το ίδιο το Πνεύμα προσφέρει στον εαυτό του την προσευχή και την προσκύνηση, Ποιος από τους ένθεους και από αυτούς, που γνωρίζουν πολύ καλό, δεν θα επαινούσε αυτό το πράγμα, ότι δηλαδή η προσκύνηση του ενός, και των τριών είναι προσκύνηση, αφού είναι ομότιμη και στα τρία πρόσωπα η αξία και η θεότητα; Και βέβαια ούτε εκείνο που λέγεται στη Γραφή θα φοβηθώ, ότι δηλαδή τα πάντα έχουν γίνει μέσω του Υιού, σαν να ήταν ένα από τα πάντα και το άγιο Πνεύμα. Διότι, τα πάντα όσα έχουν γίνει λέγει η Γραφή, όχι απλώς τα πάντα χωρίς περιορισμό. Ούτε βέβαια περιλαμβάνεται ο Πατέρας, ούτε όσα δεν έχουν γίνει. Απόδειξε πρώτα ότι έχει γίνει μέσα στο χρόνο, και τότε απόδοσέ το στον Υιό και συναρίθμησέ το με τα κτίσματα. Όσο εσύ δεν το αποδεικνύεις, αυτή η περιεκτική φράση δεν θα σε βοηθήσει στην ασέβειά σου. Διότι αν έχει γίνει, οπωσδήποτε δια του Χριστού έχει γίνει. Ούτε εγώ ο ίδιος θα το αρνηθώ. Εάν όμως δεν έχει γίνει, πώς είναι ένα από τα πάντα ή έχει γίνει μέσω του Χριστού; Σταμάτα λοιπόν ν' ατιμάζεις και τον Πατέρα περιφρονώντας το Μονογενή Υιό του - διότι είναι ατιμία για τον Πατέρα, θεωρώντας κτίσμα το ύψιστο (τον Υιό), να τον στερείς από τον Υιό Του -και τον Υιό περιφρονώντας το Πνεύμα. Διότι (ο Υιός) δεν είναι δημιουργός κάποιου δούλου όμοιου μ' αυτόν, αλλ' αυτός που συνδοξάζεται με τον ομότιμό του, το Πνεύμα. Τίποτε από την αγία Τριάδα να μη βάλλεις στην ίδια κατηγορία με σένα, για να μην πέσεις εσύ από την Τριάδα. Και με κανένα τρόπο να μην περικόψεις τη μία φύση και εξίσου άξια σεβασμού, διότι αν κάτι καθαιρέσεις από τα τρία πρόσωπα, θα έχεις καθαιρέσει μαζί του το σύνολο, ή μάλλον θα έχεις ξεπέσει εσύ απ' όλα. Καλύτερα να σχηματίσεις μία ατελή ιδέα για τον τρόπο της ενώσεως, παρά ν' αποτολμήσεις μια τόσο μεγάλη ασέβεια.
13. Έφτασε όμως ο λόγος μας και σε αυτό το ουσιαστικό κεφάλαιο· και στενάζω βέβαια, διότι ζήτημα το οποίο είχε σβήσει από παλιά και είχε υποχωρήσει μπροστά στην αλήθεια, τώρα αναζωπυρώνεται. Είναι ανάγκη όμως ν'αντιταχθοϋμε στους φλύαρους και να μη νικηθούμε λόγω της απουσίας μας, με το να έχουμε λόγο και να συνηγορούμε υπέρ του Πνεύματος. Εάν, λέγει, υπάρχει Θεός και Θεός καί Θεός, πώς δεν υπάρχουν τρεις Θεοί; Και πώς αυτό που δοξολογείται, δεν είναι πολυαρχία; Ποιοί είναι αυτοί που λένε τέτοια πράγματα; Εκείνοι, oι οποίοι είναι τελειότεροι στην ασέβεια, ή και εκείνοι που ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία, εννοώ δηλαδή αυτούς που είναι κάπως σώφρονες σχετικά με τον Υιό; Η μία μου απάντηση θα είναι κοινή και για τους δύο, η άλλη μου απάντηση θα είναι ιδιαίτερη για τους δεύτερους. Η απάντησή μου λοιπόν προς τους τελευταίους είναι αυτή: Τι λέτε σε μας τους τριθεΐτες εσείς που σέβεστε τον Υιό, αλλά επαναστατήσατε κατα του Πνεύματος; Εσείς δεν είσαστε διθεΐτες; Εάν επιπλέον αρνείσθε και την προσκύνηση του Μονογενούς, έχετε σαφώς ταχθεί με το μέρος των αντιπάλων. Και τότε γιατί να σας φερόμαστε φιλάνθρωπα σαν τάχα να μην είσαστε εντελώς νεκρωμένοι; Αν όμως σέβεσθε τον Υιό και πιστεύετε ορθα και σωτήρια μέχρι αυτό το σημείο, τότε θα σας ρωτήσουμε: Ποιος είναι ο λόγος της διθεΐας σας, αν κατηγορηθείτε γι' αυτό; Εαν υπάρχει κάποια απάντηση συνετή, αποκριθείτε και δείξτε και σε μας τον τρόπο ν' απαντάμε. Διότι με όποια επιχειρήματα θ' αποκρούσετε εσείς την διθεΐα, αυτά θ' αρκέσουν και σε μας για ν' αποκρούσουμε τήν τριθεΐα. Κι έτσι θα νικάμε χρησιμοποιώντας εσάς τους κατήγορους ως συνήγορους. Τι πιο γενναίο απ' αυτό;

14. Αλλά πώς θ' αγωνιστούμε και θ' αποκριθούμε ενάντια και στους δύο; Για μας ένας Θεός υπάρχει, διότι μία είναι η θεότητα. Και στο ένα αναφέρονται τα προερχόμενα από αυτό, ακόμη κι αν θεωρούνται τρία. Διότι δεν είναι άλλο από τα πρόσωπα περισσότερο Θεός και άλλο λιγότερο Θεός ούτε υπάρχει άλλο προγενέστερο και άλλο μεταγενέστερο· ούτε χωρίζονται ως προς το θέλημα, ούτε διαιρούνται ως προς τη δύναμη. Ούτε είναι δυνατόν να βρίσκει κανένας σ' αυτά, κάτι απ' αυτά που ύπάρχουν στα κτιστά όντα, που μπορούν να διαχωριστούν. Αλλά εάν πρέπει να εκφραστούμε με συντομία, η θεότητα είναι αδιαίρετη, αν και διακρίνεται σε πρόσωπα. Και όπως συμβαίνει με τρεις ήλιους oι οποίοι είναι ενωμένοι μεταξύ τους: μία είναι η έκχυση του φωτός. Οταν λοιπόν αναβλέψουμε προς τη θεότητα και την πρώτη αιτία και τη μοναρχία, ένα είναι αυτό που μας εμφανίζεται. Όταν πάλι αναβλέψουμε σ'αυτά, στα οποία ενυπάρχει η θεότητα και τα οποία προέρχονται αχρόνως από την πρώτη αιτία έχοντας την ίδια δόξα, τότε τρία είναι τα προσκυνούμενα.

15. Όμως, τι θα ισχυρίζονταν, δεν υπάρχει και στους Έλληνες μία θεότητα, όπως διδάσκουν όσοι από εκείνους φιλοσοφούν βαθύτερα, και για μας δεν υπάρχει μία ανθρωπότητα, όλο δηλαδή το ανθρώπινο γένος; Αλλά όμως υπάρχουν γι' αυτούς πολλοί θεοί και όχι ένας, όπως και άνθρωποι πολλοί; Εκεί όμως το ένα μπορεί η κοινωνία να το φανταστεί μόνο με τη σκέψη· τα δε επιμέρους άτομα είναι διαχωρισμένα στον ύψιστο βαθμό μεταξύ τους και ως προς το χρόνο και ως προς τα πάθη και ως προς τη δύναμη. Διότι εμείς oι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο σύνθετοι, αλλά και αντίθετοι και μεταξύ μας αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό, μη παραμένοντας απόλυτα οι ίδιοι ούτε και για μια μέρα, αλλά όχι όλη τη ζωή μας, αλλά και σωματικά και ψυχικά συνεχώς αλλάζουμε και μεταβαλλόμαστε. Δεν ξέρω μάλιστα, μήπως και oι άγγελοι (μεταβάλλονται) και όλη η ανώτερη φύση μετά την Τριάδα, έστω κι αν μερικοί είναι απλοί και περισσότερο παγιωμένοι προς το καλό, επειδή είναι πλησίον του ύψιστου Αγαθού.

21. Πολλές φορές και πάλι επανέρχεσαι και μας κατηγορείς ότι δεν στηριζόμαστε στην αγία Γραφή (για να καταδείξουμε τη θεότητα του Πνεύματος). Ότι βέβαια δεν είναι ξένο το Πνεύμα, ούτε παρείσακτο, αλλά και στους αγίους της Παλαιάς Διαθήκης και στους σημερινούς φανερώνεται και αποκαλύπτεται, έχει ήδη αποδειχθεί από πολλούς, oι οποίοι ασχολήθηκαν μ' αυτό, όσοι βέβαια αφού μελέτησαν όχι με ραθυμία ή έπιπολαιδτητα τις θείες γραφές, αλλά διέσχισαν το «γράμμα» και έσκυψαν να δουν μέσα από αυτό, αξιώθηκαν να δουν την κρυμμένη ομορφιά και καταυγάσθηκαν από το φωτισμό της γνώσεως(4).

25. Δύο λαμπρές αλλαγές του τρόπου της ζωής μας έχουν γίνει στο διάβα όλου του χρόνου, oι οποίες και δύο Διαθήκες καλούνται, και σεισμοί της γης, διότι αποτελούν μία περιβόητη πραγματικότητα. Η πρώτη είναι η μετάβαση από τα είδωλα στο νόμο και η δεύτερη από το νόμο στο Ευαγγέλιο. Όμως και τρίτος σεισμός μας έχει αναγγελθεί, η μετάσταση δηλαδή από το εδώ στα εκεί, τα μη πλέον κινούμενα και σαλευόμενα. Αυτό έχουν πάθει και oι δύο Διαθήκες. Τι είναι αυτό; Δεν μετακινήθηκαν ξαφνικά, ούτε με την πρώτη κίνηση για πραγματοποίηση του εγχειρήματος. Για ποιο λόγο; Διότι είναι αναγκαίο να ξέρουμε. Για να μην πιεσθούμε αλλά να πεισθούμε. Διότι αυτό που γίνεται παρα τη θέλησή μας, δεν είναι μόνιμο, όπως ακριβώς όσα συγκρατούνται βίαια από τα ρεύματα και τα φυτά. Όμως αυτό που γίνεται με τη θέλησή μας, και μονιμότερο είναι και ασφαλέστερο. Το ένα είναι έργο αυτού που μας εξαναγκάζει, το άλλο είναι δικό μας· και το ένα πάλι είναι έργο της επιείκειας του Θεού, το άλλο της τυραννικής εξουσίας. Δεν ενόμισε λοιπόν ότι πρέπει χωρίς να θέλουμε να μας κάνει καλό, αλλά να μας ευεργετεί, όταν εμείς το θέλουμε. Γι' αυτό, για παιδαγωγικούς και ιατρικούς λόγους, άλλα αφαιρεί από τα πατροπαράδοτα έθιμα και άλλα επιτρέπει, υποχωρώντας λίγο σε αυτά που δίνουν χαρά. Έτσι, όπως ακριβώς κάνουν και oι γιατροί στους αρρώστους, δηλαδή για να γίνει αποδεκτή η θεραπεία με φάρμακα, αλλάζουν επιτήδεια τη γεύση τους με προϊόντα περισσότερο ευχάριστα. Διότι δεν είναι εύκολη η αλλαγή σ' αυτά που είχαν γίνει συνήθεια και τιμούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τι εννοώ δηλαδή; Η πρώτη αλλαγή περιέκοψε βέβαια τα είδωλα, αλλά επέτρεψε τις θυσίες· η δεύτερη αλλαγή κατάργησε τις θυσίες, αλλά δεν εμπόδισε την περιτομή. Επειτα, όταν οριστικά συμβιβάστηκαν με αυτή την αφαίρεση, τότε παραδέχτηκαν και την παραχώρηση που είχε γίνει σ' αυτούς, δηλαδή oι Ιουδαίοι τίς θυσίες και oι χριστιανοί την περιτομή. Και έγιναν από εθνικοί ιουδαίοι και από ιουδαίοι χριστιανοί, αφού οδηγήθηκαν ανεπαίσθητα προς το Ευαγγέλιο με αυτές τις επιμέρους αλλαγές. Θα σε πείσει γι' αυτό ο Παύλος, ο οποίος προερχόμενος από περιτομές και αγνισμούς έλεγε: «Όσο για μένα αδελφοί μου, γιατί με καταδιώκουν, εάν κηρύττω την αναγκαιότητα της περιτομής;». Εκείνο ήταν σημείο οικονομίας αυτό είναι δείγμα της τελειότητας.



26. Με αυτόν τον τρόπο μπορώ να εικάζω ό,τι αφορα στην θεολογία, όσο όμως είναι δυνατόν, από τ' αντίθετα. Διότι, πράγματι εκεί, από τις αφαιρέσεις γίνεται η αλλαγή· εδώ όμως με τις προσθήκες επιτυγχάνεται η τελειότητα. Βέβαια, έτσι είναι. Εκήρυττε φανερό η Παλαιά Διαθήκη τον Πατέρα και αμυδρότερα τον Υιό. Φανέρωσε η Καινή Διαθήκη τον Υιό, υπέδειξε τη θεότητα του Πνεύματος. Δρα τώρα το Πνεύμα, κάνοντάς μας σαφέστερη τη φανέρωσή του. Διότι δεν θα ήταν ασφαλές, χωρίς πρωτύτερα να ομολογηθεί η θεότητα του Πατρός, να κηρύσσεται φανερό ο Υιός ούτε προτού να γίνει παραδεκτή η θεότητα του Υιού, να «επιφορτισθούμε» με το Πνεύμα το άγιο, για να χρησιμοποιήσω μία έκφραση λίγο τολμηρότερη· μήπως κινδυνεύσουν και στο κατά δύναμη, όπως ακριβώς με όσους, oι οποίοι αφού φάνε πάνω από την αντοχή τους βαραίνουν και αφού προσβάλουν την δράση πάνω από τη δύναμη κοιτάζοντας το φως του ήλιου την καθιστούν ασθενέστερη. Αντιθέτως, με τις βαθμιαίες προσθήκες και όπως είπε ο Δαβίδ, με τις αναβάσεις και με τις από δόξα σε δόξα προόδους και προκοπές, το φως της Τριάδας θα λάμψει στους πιο φωτισμένους. Και νομίζω, ότι γι' αυτό τον λόγο και στους μαθητές επιδημεί σταδιακά, ανάλογα με την ικανότητα εκείνων που το δέχονται, δηλαδή στην αρχή του Ευαγγελίου, μετά το πάθος, μετά την Ανάληψη, όταν επιτελεί τα θαύματα, όταν εμφυσείται και όταν εμφανίζεται ως πύρινες γλώσσες. Και από τον Ιησού φανερώνεται σταδιακά, όπως θα διαπιστώσεις κι εσύ ο ίδιος, αν μελετήσεις με περισσότερο επιμέλεια: Θα παρακαλέσω, λέγει η Γραφή, τον Πατέρα να σας δώσει άλλον Παράκλητο, το Πνεύμα της αληθείας, για να μη νομίσει κανένας ότι είναι αντίθετος από το Θεό και πως μιλάει από κάποια άλλη εξουσία. Έπειτα «θα στείλει» ο Πατέρας, αλλά «στο όνομά μου» αφού άφησε στην άκρη το «θα ρωτήσω», το «θα στείλει» διατήρησε. Στην συνέχεια με το «θα στείλω» διακήρυξε το δικό του αξίωμα· κατόπιν με το «θα έλθει» διακηρύσσεται η εξουσία του Πνεύματος.

27. Βλέπεις, λοιπόν, σταδιακούς φωτισμούς που μας φωτίζουν και την τάξη της θεολογίας, την οποία καλύτερα να τηρούμε και εμείς, και ούτε να τη φανερώνουμε μια και καλή, ούτε να την αποκρύπτουμε τελείως. Διότι το ένα δείχνει έλλειψη διακρίσεως, το άλλο αθεΐα. Και το ένα πάλι μπορεί να βλάψει τους άπιστους, ενώ το άλλο ν' αποδιώξει τους δικούς μας. Όμως, αυτό το οποίο ίσως ήλθε και στο μυαλό άλλων, αλλά εγώ θεωρώ καρπό της δικής μου διανοίας, θα το προσθέσω σ' αυτά, που έχουν ήδη ειπωθεί. Κατά τον Σωτήρα ήσαν μερικά, για τα οποία έλεγε στους μαθητές ότι δεν μπορούσαν τότε να τα βαστάσουν, αν και είχαν χορτάσει με διδασκαλίες, ίσως για τους λόγους που ανέφερα, και γι' αυτό δεν τα αποκάλυψε. Έλεγε πάλι, ότι όλα αυτά θα μας τα διδάξει το άγιο Πνεύμα, όταν θα κατέλθει. Ένα από αυτά (που θα μας διδάξει) είναι, νομίζω, και ή ίδια η θεότητα του Πνεύματος, η οποία αποσαφηνίζεται αργότερα, αφού μετά την αποκατάσταση του Σωτήρα, τυχαίνει να είναι ώριμη και καταληπτή η γνώση, αφού κανένας πλέον δεν απιστεί στο θαύμα. Τι λοιπόν θα ήταν πιο μεγάλο, αυτό που εκείνος υποσχέθηκε ή αυτό που το Πνεύμα δίδαξε; Εάν βέβαια πρέπει σαν κάτι μεγάλο να νομίζουμε καί άξιο της μεγαλοπρέπειας του Θεού, αυτό το οποίο υπόσχεται, ή αυτό το οποίο διδάσκεται.

28. Ετσι λοιπόν πιστεύω γι' αυτά και μακάρι έτσι να πιστεύω εγώ, και όποιος μου είναι αγαπητός. Να τιμάμε δηλαδή ως Θεό τον Πατέρα, Θεό τον Υιό, Θεό το Πνεύμα το άγιο, τρεις oι ιδιότητες, αλλά μία η θεότητα, χωρίς να διαιρείται ως προς τη δόξα, την τιμή και τη βασιλεία, όπως θεολόγησε κάποιος από τους θεοφόρους άνδρες λίγο προγενέστερα. Και όποιος δεν πιστεύει έτσι ή προσαρμόζεται ανάλογα με τις περιστάσεις, αλλάζοντας συνεχώς την πίστη του και σκέπτεται με επιπολαιότητα, γι' αυτά που είναι τόσο σπουδαία, ας μη δει τον ήλιο ν' ανατέλλει, όπως λέγει η Γραφή, ούτε τη δόξα της ουράνιας λαμπρότητας. Διότι αν το Πνεύμα δεν είναι προσκυνητόν, πώς με θεώνει με το βάπτισμα; Αν πάλι προσκυνείται, πώς να μη λατρεύεται; Και αν λατρεύεται, πώς δεν είναι Θεός; Το ένα εξαρτάται από το άλλο, κι έτσι έχουμε πράγματι μία χρυσή και σωτήρια αλυσίδα. Από το Πνεύμα συμβαίνει η αναγέννηση σε μας από την αναγέννηση ακολουθεί η ανάπλαση και από την ανάπλαση η επίγνωση της αξίας εκείνου που μας ανέπλασε.

29. Αυτά λοιπόν θα μπορούσε να πει κανένας, αν προϋπέθετε ότι δεν υπάρχει στην Γραφή. Ήδη όμως θα έλθει σε σένα το πλήθος των μαρτυριών, με τις οποίες θ' αποδειχθεί ότι αναφέρεται και με το παραπάνω μέσα στην αγία Γραφή η θεότητα του Πνεύματος, σε όσους βέβαια δεν είναι πολύ ανόητοι, ούτε αποξενωμένοι από το Πνεύμα. Σκέψου λοιπόν τα εξής: Γεννιέται ο Χριστός; Το Πνεύμα προηγείται· βαπτίζεται; Αυτό δίνει μαρτυρία· δέχεται πειρασμούς; Τον οδηγεί. Επιτελεί θαύματα; Τον συνοδεύει. Ανέρχεται; Τον διαδέχεται. Ποιο άραγε από τα μεγάλα και απ' όσα κάνει ο Θεός, δεν μπορεί το Πνεύμα; Ποια πάλι ονομασία δεν έχει απ' όσες έχει ο Θεός εκτός από την αγεννησία και τη γέννηση; Διότι έπρεπε να μείνουν oι ιδιότητες στον Πατέρα και στον Υιό, για να μην υπάρχει σύγχυση στη θεότητα, η οποία και τ' άλλα οδηγεί σε τάξη και κοσμιότητα. Εγώ φρίττω αναλογιζόμενος τον πλούτο των ονομασιών του Πνεύματος και σε πόσες από αυτές δείχνουν την ασέβειά τους αυτοί που επιτίθενται στο Πνεύμα. Λέγεται λοιπόν Πνεύμα Θεού, Πνεύμα Χριστού, νους Χριστού, Πνεύμα Κυρίου, το ίδιο επίσης Κύριος, Πνεύμα υιοθεσίας, αληθείας, ελευθερίας· Πνεύμα σοφίας, συνέσεως, θελήσεως, δυνάμεως, γνώσεως, ευσεβείας, φόβου Θεού. Διότι αυτό είναι το οποίο προκαλεί όλα αυτά. Όλα τα γεμίζει με το είναι του, όλα τα συγκρατεί. Με την ύπαρξή του γεμίζει όλο τον κόσμο, δεν περιορίζεται όμως η δύναμή του στον κόσμο. Είναι αγαθό, ευθές, ηγεμονικό, αγιάζει από τη φύση του και όχι λόγω θέσεως, δεν αγιάζεται, είναι το μέτρο, δεν μετριέται, μετέχεται δεν μετέχει, πληροί, δεν πληρούται, συγκρατεί δεν συγκρατείται, κληρονομείται, δοξάζεται, συναριθμείται, απειλείται, λέγεται δάκτυλος Θεού και φωτιά όπως ο Θεός, για να δοθεί νομίζω, έμφαση στο ομοούσιο. Το Πνεύμα είναι αυτό που δημιούργησε, που μας ανακαινίζει με το βάπτισμα και την ανάσταση. Το Πνεύμα είναι αυτό που γνωρίζει τα πάντα, που διδάσκει, που πνέει όπου και όσο θέλει, που οδηγεί, λαλεί, αποστέλλει, αφορίζει, παροργίζεται, πειράζεται, αποκαλύπτει, φωτίζει, δίνει ζωή, μάλλον είναι το ίδιο φως και ζωή. Είναι αυτό που μας κάνει ναούς, μας θεώνει, μας τελειοποιεί, ώστε και να προηγείται του βαπτίσματος, αλλά και να επιζητείται μετά το βάπτισμα. Ενεργεί επίσης όσα κι ο Θεός, διαμοιράζεται σε γλώσσες πύρινες , μοιράζει χαρίσματα, καθιστά αποστόλους, προφήτες, ευαγγελιστές, ποιμένες και διδασκάλους. Είναι νοερό, πολυμερές, σαφές, τρανό, ανεμπόδιστο, αμόλυντο. Αυτό σημαίνει μέ ισοδύναμες λέξεις, πως είναι η ύψιστη σοφία και μπορεί να ενεργεί με πολλούς τρόπους και αποσαφηνίζει τα πάντα και τα διατρανώνει. Και είναι αυτεξούσιο και αναλλοίωτο, παντοδύναμο, επιβλέπει τα πάντα και διεισδύει σε όλα τα νοερά πνεύματα, τα καθαρά και λεπτότατα, δηλαδή εννοώ τις αγγελικές δυνάμεις, όπως και στα πνεύματα των προφητών και των αποστόλων, την ίδια στιγμή αλλά όχι στους ίδιους τόπους, αφού είναι διασκορπισμένα εδώ κι εκεί. Με το να έχουν απονεμηθεί άλλα σε άλλο μέρος φανερώνεται το απερίγραπτο (αυτού).

30. Αυτοί που λένε και διδάσκουν αυτά και επιπλέον το ονομάζουν «άλλον Παράκλητον», δηλαδή άλλον Θεό, αυτοί oι οποίοι γνωρίζουν ότι η μόνη ασυγχώρητη αμαρτία είναι η βλασφημία σ'αυτό, αυτοί που τόσο φοβερά στηλίτευσαν τον Ανανία και τη Σαπφείρα, επειδή είπαν ψέματα στο Πνεύμα το άγιο, σαν να είπαν ψέματα στον Θεό και όχι σε άνθρωπο, αυτοί λοιπόν τι σου φαίνεται από τα δύο, ότι κηρύττουν πως το άγιο Πνεύμα είναι Θεός ή κάτι αλλο; Πόσο στ' αλήθεια ανόητος είσαι και μακριά από το Πνεύμα, εάν απορείς γι' αυτό και χρειάζεσαι κάποιον να σε διδάξει. Oι ονομασίες λοιπόν του Πνεύματος είναι τόσες πολλές και τόσο ζωντανές. Γιατί λοιπόν πρέπει να σου παραθέσω τις μαρτυρίες γι' αυτές τις λέξεις; Και όσα εδώ λέγονται με τρόπο ταπεινό, ότι δηλαδή δίδεται, ότι αποστέλλεται, ότι μερίζεται, ότι είναι χάρισμα, δώρημα, εμφύσημα, επαγγελία, μεσιτεία, είτε κάτι άλλο σαν αυτά, για να μην απαριθμώ το καθένα ξεχωριστά, πρέπει να το αναγάγουμε στην πρώτη αιτία, για να καταδειχθεί από πού προέρχεται και να μην γίνουν παραδεκτές από κάποιους, τρεις αρχές διαχωρισμένες μεταξύ τους, σαν να υπάρχει πολυθεΐα. Διότι είναι εξίσου ασέβεια να ταυτίσει κανένας τα πρόσωπα, όπως ο Σαβέλλιος(5) και να διαχωρίσει τις φύσεις όπως ο Άρειος(6).

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Δηλαδή δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα, όπως ο άνθρωπος.
2. Βλ. Πλάτωνα, Φαίδων 97 c-d και Αριστοτέλη, Περί ζώων γενέσεως ΙΙ, 3. Ο «νους» όμως των φιλοσόφων αυτών δεν μπορεί να συνδεθεί με το άγιο Πνεύμα (βλ. Σ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόριος ο Θεολόγος και aι προϋποθέσεις πνευματολογίας αυτού, Αθήναι 1980, σσ. 99-101 ).
3. Ο Μαρκίωνας ήταν ένας γνωστικός συγγραφέας του β' αιώνος. Η θεολογία του διέφερε όμως σε πολλά σημεία από αυτή των γνωστικών. Παραδεχόταν δύο θεούς, τον αγαθό και τον κακό. Απέρριπτε την Παλαιά Διαθήκη και πολλά βιβλία της Καινής. Μερικοί κώδικες περιέχουν τη γραφή «Μαρκίωνος και Ουαλεντίνου», καθώς το σύστημα των «νέων αιώνων» έχει τη σφραγίδα του δεύτερου. Σχετικά βλ. Ρ. GALLAY-Μ. JOURJON, Grégoire de Nazianze, Discours Théologiques εν Sources Chrétiennes, τ. 250, Cerf, Paris 1978, σ. 288, υποσημ. 2.
4. Υπάρχουν κάποιες αλήθειες, λέγει ο άγ. Γρηγόριος, μέσα στην Αγία Γραφή, οι οποίες δεν αναφέρονται ρητά. Ο φωτισμένος από το άγιο Πνεύμα πιστός νομιμοποιείται να υπερκεράσει (ξεπεράσει) το γράμμα για να βρει τα κρυμμένα νοήματα, τα οποία θα χρησιμοποιήσει στον αγώνα του εναντίον των αιρετικών.
5. Ο αιρετικός Σαβέλλιος (γ' αι.) δίδασκε ότι τα πρόσωπα της αγίας Τριάδας δεν συνιστούν τρεις διακεκριμένες υποστάσεις, αλλά μία ουσία, που εμφανίσθηκε με τρία πρόσωπα, δηλ. ως Πατέρας την εποχή της Παλ.Διαθήκης, ως Υιός στην Καινή Διαθήκη και ως άγιο Πνεύμα στην Εκκλησία.
6. Ο Άρειος (δ' αι.) επέφερε μεγάλη κρίση στην Εκκλησία. Δίδασκε ότι ο Υιός είναι κτίσμα. Καταδικάστηκε από την Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (325 μ.Χ.).