Του Γεωργίου Φωτ. Παπαδόπουλου- Κήρυκα του θείου λόγου
<<Ζακχαίε, σπεύσας κατάβηθι, σήμερον γάρ εν τω οίκω σου δεί με μείνε>> (Λουκ. ΙΘ΄, 5)
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Στη σημερινή Ευαγγελική περικοπή, ο Κύριος και Θεός μας ευρίσκεται καθοδόν προς την Ιεριχώ. Ευρίσκεται σε μια από τις αναρίθμητες περιοδείες του, οπότε διήρχετο τας πόλεις και τα κώμας <<ευεργετών και ιώμενος πάντας>>, ευεργετώντας και θεραπεύοντας όλους όσοι ζητούσαν το έλεος Του και αποδέχονταν τον θείο νόμο Του.
Σε μια από τις περιοδείες Του αυτές, οπότε και το πλήθος του κόσμου ήταν μεγάλο και δεν μπορούσε εύκολα κάποιος να πλησιάσει τον Κύριο, βρέθηκε και ο μικρόσωμος Ζακχαίος. Ο Ζακχαίος δεν ήταν ένα τυχαίο πρόσωπο. Ήταν τελώνης, ανώτερος υπάλληλος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Και, ως τελώνης, ήταν υποχρεωμένος να εισπράττει φόρους υπέρ του Δημοσίου. Όμως, όπως οι περισσότεροι Τελώνες έβαζαν χρήματα στην τσέπη τους από τον κρατικό κορβανά, έκλεβαν δηλαδή το Δημόσιο, έτσι ήταν και ο Ζακχαίος. Θα μπορούσε κάλλιστα ο Ζακχαίος να παραλληλιστεί με τους σημερινούς πολιτικούς της χώρας μας οι οποίοι, στο όνομα του λαού και δήθεν για να υπηρετήσουν το λαό και την πατρίδα, έκλεψαν, κατέκλεψαν το ελληνικό Δημόσιο και έφεραν τη χώρα μας εδώ που την έφεραν, σ΄ αυτά τα χάλια της χρεοκοπίας, να ζει με δανεικά.
Ο Ζακχαίος, λοιπόν, άκουσε περί του Ιησού και πίστευσε στον Ιησού. Και ο ζήλος και η αγωνία του να Τον δει ήταν τόση που, ανέβηκε επάνω σε μια <<συκομορέα>> (Λουκ. ΙΘ΄, 4), σε μια συκομουριά, για να Τον δει από ψηλά αφού ήταν μικρόσωμος και δεν μπορούσε μέσα από το πλήθος των ανθρώπων.
Ο καρδιογνώστης Κύριος αντίκρισε τον Ζακχαίο και του έκανε την μεγάλη τιμή να τον καλέσει κοντά Του. Και όχι μόνο να τον καλέσει κοντά Του αλλά να του πει ότι θα μείνει και στο σπίτι του. <<Ζακχαίε, σπεύσας κατάβηθι, σήμερον γάρ εν τω οίκω σου δει με μείνε>>. Ο Ζακχαίος εξεπλάγη. Αλλά η ενέργεια αυτή του Κυρίου ήλθε να διδάξει ότι, αρκεί ο αμαρτωλός άνθρωπος να πιστεύσει στον Κύριο, να μετανοήσει, να αλλάξει τρόπο ζωής και ο Θεός δεν θα τον εγκαταλείψει, αλλά θα μείνει μαζί του διαπαντός. <<Ου μη σε ανώ (αφήσω), ουδέ μη σ΄ εγκαταλείπω>> (Εβρ. ΙΓ΄, 5). Ο Ζακχαίος, αμαρτωλός ών, άδικος και άρπαγας το πρώτον (πριν), μετεστράφη από την παρουσία του Κυρίου στη ζωή του, ομολόγησε τα αμαρτήματα του και υποσχέθηκε αλλαγή τρόπου ζωής, εφάρμοσε την μετάνοια στη βιοτή του. <<Είμαι αμαρτωλός Κύριε να εισέλθεις υπό την στέγη του σπιτικού μου>>, είπε. Αρχή μετανοίας. Και στη συνέχεια διόρθωση βίου: <<Τα ημίσυ των υπαρχόντων μου δίδωμι πτωχοίς και ει τινός τι εσυκοφάντησα αποδίδωμι τετραπλούν>> (Λουκ. ΙΘ΄, 8). Τα μισά από όσα έχω θα δώσω στους πτωχούς (να αυτό που είπε ο Κύριος, όποιος έχει δύο πράγματα να δίδει το ένα στον φτωχό. Εδώ απ΄όσα έχει ο Ζακχαίος δίδει το ½). Και εάν αδίκησα κάποιον ή του άρπαξα κάτι, θα του το επιστρέψω στο τετραπλάσιο ! Ποιος, αδελφοί μου, πράττει κάτι αντίστοιχο σήμερα ? Εάν οι πολιτικοί της χώρας μας εφάρμοζαν αυτό που εφάρμοσε ο Ζακχαίος, σήμερα η χώρα μας θα ευημερούσε και η φτώχεια θα ήταν είδος υπό εξαφάνιση.
Στο σημείο αυτό να πούμε και κάτι ακόμη: Ο Κύριος δεν έστρεψε τυχαία το βλέμμα του επάνω στον Ζακχαίο. Θα μπορούσε να πει κάποιος: Έτυχε και τον είδε ο Κύριος και τον κάλεσε κοντά Του. Όχι, αδελφοί μου, τίποτε δεν είναι τυχαίο. Στην Ορθοδοξία δεν υπάρχει τύχη. Υπάρχει μόνον θεία πρόνοια και αυτεξούσιο του ανθρώπου. Εάν υπήρχε τύχη και ο άνθρωπος αφηνόταν έρμαιο στα χέρια της τύχης, τότε θα καταργείτο η ελευθερία και το αυτεξούσιο του ανθρώπου, δηλαδή ο άνθρωπος θα ήταν υποχείριο μιας ανύπαρκτης και άδικης τύχης. Όμως, υπάρχει θεία πρόνοια, υπάρχει φωτισμός Θεού, υπάρχει πίστη. Όλα αυτά είναι αρετές που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο, αρκεί ο άνθρωπος να κάνει μια κίνηση: Να ζητήσει το έλεος του Θεού δια της μετανοίας. Εάν ο άνθρωπος αφήσει χώρο στη ζωή του στον Θεό και επιτρέψει να καλλιεργήσει την ψυχή του ο θείος φωτισμός, τότε μετανοεί, σώζεται, αγιάζεται. Τίποτε στη ζωή δεν είναι γραπτό, δεν υπάρχει τύχη, ούτε μοίρα… Ο Θεός προγνωρίζει, αλλά δεν προκαθορίζει. Επεμβαίνει πολλάκις στη ζωή των ανθρώπων δείχνοντάς του τρόπους μετανοίας. Όμως, εάν ο άνθρωπος παρόλα όσα ο Θεός του δείχνει δεν μετανοεί, τότε δεν ευθύνεται ο Θεός. Ο Θεός έδωσε ελευθερία στην επιλογή του ανθρώπου. Αλλά έδωσε και κρίση (μυαλό και κριτήρια) στον άνθρωπο. Και του έδωσε και τον Ιερό Νόμο, την Αγία Γραφή (Παλαιά και Καινή Διαθήκη συνολικά) ώστε να γνωρίζει ποιο είναι το σωστό και να πορεύεται στη ζωή του με βάση την Αγία Γραφή. Τώρα, εάν ο άνθρωπος δεν θέλει να Τον ακολουθήσει, είναι δικαίωμά του. Όμως, δεν μπορεί κανένας να μιλά για τύχη, μοίρα, γραφτό, παρά για θεία πρόνοια και επιλογές του ανθρώπου, ως προϊόν του αυτεξουσίου του (εάν επί παραδείγματι, κάποιος πάει κοντά σε έναν γκρεμό και του φωνάξει κάποιος <<μην προχωρήσεις, θα σκοτωθείς>> και εκείνος προχωρήσει και σκοτωθεί, θα πούμε ότι φταίει ο Θεός που επέτρεψε να σκοτωθεί ? Το ίδιο ισχύει και με ένα σωρό άλλα ζητήματα). Υπάρχουν, βέβαια και περιπτώσεις που ο άνθρωπος δεν ευθύνεται για πλείστα όσα δεινά (κατ΄ άνθρωπον) όπως π.χ. μια πλημμύρα, ένας σεισμός, μια ανίατη ασθένεια, μια επιδημία, κλπ. Στις περιπτώσεις αυτές ισχύει το των Αγίων Πατέρων <<οι ασθένειες δίδονται στους κακούς για να γίνουν καλοί και στους καλούς για να γίνουν Άγιοι>>. Ποιος άνθρωπος μπορεί με βεβαιότητα να πει ότι, το <<κακό>> αυτό που βρήκε κάποιον άνθρωπο και για το οποίο δεν ευθυνόταν ο ίδιος, δε στάθηκε αφορμή για τη σωτηρία της ψυχής του ? Θα αναφέρω ένα παράδειγμα: Τα 14.000 νήπια που έσφαξε ο Ηρώδης και είναι οι πρώτοι Άγιοι Μάρτυρες της Εκκλησίας μας μετά την ενανθρώπιση του Χριστού. Θα πει κάποιος, τι έφταιξαν τα νήπια αυτά ? Αλλά δεν λέει το σπουδαιότερο: Εάν δεν θυσιάζονταν, χάριν του Χριστού, θα ήταν Άγιοι ? Θα μεγάλωναν και θα πέθαιναν, λόγου χάριν, 60-70-80 ετών. Μας εγγυάται κανένας ότι θα πήγαιναν στον παράδεισο ? Όχι. Θα ζούσαν άλλα 60 ή 70 χρόνια επιγείου ζωής και θα έχαναν την αιωνιότητα. Μπορεί κάποιος να φανταστεί τι σημαίνει αιωνιότητα και ποιο το μέγεθός της έναντι της σημερινής επίγειας ζωής μας ? Ασφαλώς όχι. <<Χίλια έτη ενώπιον Σου, Κύριε, ως μια ημέρα η εχθές>> (89ος Ψαλμός Δαυίδ). Χίλια χρόνια για σένα, Χριστέ, είναι σαν μια μέρα από τη ζωή μας, σαν τη χθεσινή που πέρασε. Έτσι, τα άγια νήπια κέρδισαν την αιωνιότητα και βρίσκονται κοντά στον Χριστό. Δεν υπάρχει, λοιπόν, τύχη, ούτε μοίρα, ούτε γραπτό. Υπάρχει θεία πρόνοια, αυτεξούσιο του ανθρώπου, ελευθερία βούλησης, κρίση Θεού και ο Θεός προγνωρίζει αλλά δεν προκαθορίζει, επεμβαίνει όμως πολλάκις για τη σωτηρία της ψυχής μας. Αυτά όλα δεν είναι εύκολο να τα καταλάβει κάποιος ο οποίος δεν αποδέχεται την πίστη και την έννοια του παντοδύναμου Θεού στη ζωή του, ούτε για όποιον ενεργεί με βάση μόνον την κοσμική σκέψη και λογική. Πρέπει να έλθει κοντά και να βιώσει την πίστη έμπρακτα. <<Έρχου και ίδε>> (Ιωάν. Α΄, 46). Διαφορετικά, εάν υπάρχει τύχη ή μοίρα και όλα είναι προκαθορισμένα, τότε δεν θα υπήρχε λόγος να προσευχόμαστε και να παρακαλούμε τον Θεό για οτιδήποτε, όπως και δεν θα είχε νόημα να έλθει ο ίδιος ο Κύριος επί της γης, με μορφή ανθρώπινη, να θυσιαστεί και να αναστηθεί, σώζοντας το ανθρώπινο γένος και οδηγώντας το στην αφθαρσία και αθανασία. Μια τέτοια θεωρία πέραν του γεγονότος ότι δεν είναι ούτε Ορθόδοξη, ούτε καν χριστιανική, οδηγεί στον αφανισμό του ανθρώπου και στην στασιμότητα του, υπό την έννοια ότι δεν του επιτρέπει να αγωνιστεί και, δια της πίστεως, της μετανοίας και της τήρησης του νομού του Χριστού, να κερδίσει την αιωνιότητα.
Ο Ζακχαίος έκαμε ορθή κρίση του αυτεξουσίου και της ελευθερίας που ο Κύριος του έδωκε. Και το Πνεύμα του Θεού τον φώτισε και τον οδήγησε <<εις νομάς σωτηρίους>>, στη σωτηρία της ψυχής του. <<Ου το Πνεύμα Κυρίου εκεί ελευθερία>> (Β΄ Κορινθ. Γ΄, 17) και <<υμείς δε επ΄ ελευθερία εκλήθητε>> (Γαλ. Ε΄, 12).
Η έμπρακτη μετάνοια του Ζακχαίου οδήγησε το σπίτι του σε εύδιο, σε απάνεμο, σε γαλήνιο λιμάνι. Στην αγκαλιά του Θεού. Η αλλαγή του τρόπου σκέψης και ζωής, έκαμε τον πρώην άρπαγα τελώνη, να γίνει διαπρύσιος, φλογερός, κήρυκας των θείων εντολών. Και ο Κύριος εδήλωσε ότι <<σήμερον σωτηρία εν τω οίκω τούτω εγένετο>> (Λουκ. ΙΘ΄, 9), σήμερα σώθηκε τούτο το σπίτι, αυτή η οικογένεια, που ολόκληρη πίστευσε στον Κύριο και ενστερνίστηκε τις θείες αυτές εντολές. Εμπήκε, έτσι, ο Κύριος, χρονικά αλλά και τροπικά (εν χρόνω αλλά –κυρίως– εν τρόπω) στην οικογένεια του Ζακχαίου που, έκτοτε, αποτέλεσε πρότυπο οικογενείας εν Χριστώ. Η δε <<συκομορέα>>, συμβολίζει την μετάνοια αυτή, που οδηγεί τον άνθρωπο ψηλά, να ατενίσει τον Θεό με καθαρότητα και ο Θεός να την επιβραβεύσει. Ο Ζακχαίος ανέβηκε ψηλά χάρη στη συκομουριά, δηλαδή την μετάνοια που τον οδήγησε στον Χριστό.
Κάποιοι, πλησίον του Κυρίου, δυσανασχέτησαν όταν Εκείνος επέλεξε να πάει στο σπίτι του τελώνη να μείνει <<ότι παρά αμαρτωλώ εισήλθε καταλύσαι>> (Λουκ. ΙΘ΄, 7). Αλλά ο Κύριος τους έδειξε την μεταστροφή, την αλλαγή, την καλή αλλοίωση που μπορεί να επιφέρει η μετάνοια. Και άλλοτε τους είπε <<ου χρείαν έχουσι οι ισχύοντες ιατρού αλλ΄ οι κακώς έχοντες>> (Ματθ. Θ΄, 11). Δεν έχουν ανάγκη ιατρού οι υγιείς αλλά οι ασθενείς. Και ο Κύριος επί γης <<ήλθε ζητήσαι και σώσαι το απολωλός>> (Λουκ. ΙΘ΄, 10). Ο Κύριος ήλθε να σώσει το χαμένο λογικό πρόβατο, τον άνθρωπο που είχε πέσει και παραστρατήσει, εν προκειμένω τον Ζακχαίο. Και ο Ζακχαίος με την πίστη, την μετάνοια, την ελεύθερη βούλησή του, το πέτυχε ! Γι΄αυτό και <<σωτηρία εν τω οίκω του εγένετο>>.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Την ημέρα τούτη, ας διδαχθούμε από το λαμπρό παράδειγμα του Ζακχαίου και ας εφαρμόσουμε ό,τι εκείνος εφάρμοσε στη ζωή του. Τα μισά από όσα έχουμε και δεν μας είναι απαραίτητα στη ζωή μας, ας τα δώσουμε σε εκείνους που τα έχουν –πραγματικά– ανάγκη. Και εάν κάτι κάποτε κλέψαμε από κάποιον, ας του το επιστρέψουμε τετραπλάσιο. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας λένε ότι, εάν θέλεις να χάσεις όλη σου την περιουσία, βάλε μέσα της ένα κλεμμένο πράγμα. Θα την χάσεις ολόκληρη. Ένας τσοπάνης είχε 1000 κατσίκια κι έκλεψε ένα ξένο. Την άλλη ημέρα του ψόφησαν και τα 1000. Ήταν άρρωστο και δεν το ήξερε. Η πλεονεξία του τον οδήγησε σε αφανισμό της περιουσίας του.
Ας διδαχθούμε εμείς κι ας διδαχθούν και οι πολιτικοί μας. Όσοι έκλεψαν να επιστρέψουν τα κλοπιμαία εις τετραπλούν στο ελληνικό Δημόσιο. Ο λαός στενάζει και βοά εξαιτίας των δικών τους αμαρτιών. Εάν δεν τα επιστρέψουν τους περιμένει μεγάλη τιμωρία. Ακόμη και εάν ξεφύγουν από την ανθρώπινη δικαιοσύνη δεν θα ξεφύγουν από τα χέρια του Θεού που είναι ολοζώντανος και κατακαίει κάθε κακό. <<Και γάρ ο Θεός ημών πυρ καταναλίσκον>> (Εβρ. ΙΒ΄, 29). Ας δείχνουμε έλεος, ευσπλαχνία έναντι των συνανθρώπων μας, για να βρούμε έλεος από τον Θεό εν ημέρα κρίσεως. Ο Άγιος Απόστολος Ιάκωβος αναφέρει χαρακτηριστικά <<η κρίσις ανέλεος τω μη ποιήσαντι έλεος>> (Ιακ. Β΄, 13).
Γι΄ αυτό ας ΜΕΤΑΝΟΟΥΜΕ και ας δείχνουμε προς όλους έμπρακτα την ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ και την ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ μας, όπως αρμόζει σε κάθε Ορθόδοξο Χριστιανό. Αμήν.-
Χίος, 25-01-2014
Γεώργιος Φωτ. Παπαδόπουλος
Κήρυκας θείου λόγου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου