 |
| Άγιος Γεώργιος Σταφυλάς στον Κάμπο της Χίου (Γ.Μ.) |
Παρασκευή 2 Μαρτίου 2012 Α΄ Στάση Χαιρετισμών
Θεολόγος-Καθηγητής: κ. Καρατζάς Κων/νος
Αδελφοί μου, ήδη από την Δευτέρα που μας πέρασε έχουμε εισέλθει σε μια από τις πνευματικότερες περιόδους της λειτουργικής μας ζωής. Πρόκειται, όπως όλοι γνωρίζουμε, για την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής ή Σαρακοστής, της κυράς Σαρακοστής των παιδικών μας χρόνων. Η ονομασία της οφείλεται στο ότι περιλαμβάνει 6 συνολικά εβδομάδες Νηστειών, 40 περίπου ημέρες δηλαδή αυστηράς νηστείας.
Άραγε και οι Χριστιανοί των πρώτων αιώνων μετά την ίδρυση της Εκκλησίας νήστευαν για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, όσο κι εμείς σήμερα; Και η απάντησή είναι όχι φυσικά, μιας και αρχικά νήστευαν μόνο την Μεγάλη Εβδομάδα. Από τον 4ο αιώνα και μετά η νηστεία επεκτάθηκε σε σαράντα μέρες πριν από την Μεγαλοβδόμαδα.
Και τι ήταν αυτό που οδήγησε την Εκκλησία, κι όταν λέμε Εκκλησία εννοούμε κληρικούς και λαϊκούς μαζί, στο να καθιερώσει την μακρά αυτή περίοδο νηστείας και πνευματικής προετοιμασίας που προηγείται χρονικά της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος; Αυτό δεν ήταν άλλο από το γεγονός ότι ο αριθμός 40 σχετίζεται με τη νηστεία του Μωυσή, του Προφήτη Ηλία και του Κυρίου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού. Και οι τρεις αυτοί απεσταλμένοι του Θεού στη γη πριν ξεκινήσουν την ομολογουμένως δύσκολη αποστολή τους για την προώθηση του σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων είχαν χρησιμοποιήσει ως μέσο για την πνευματική τους προετοιμασία τη νηστεία, και μάλιστα την σαρανταήμερη.
Γιατί όμως να οφείλουμε κι εμείς σήμερα τόσους αιώνες μετά να τους μιμηθούμε; Γιατί η Μεγάλη Σαρακοστή να θεωρείται ότι είναι η κατεξοχήν ιερή περίοδος του έτους και ο οδοδείκτης για την πνευματική μας πορεία ως χριστιανοί; Μα διότι όλη αυτή η περίοδος στοχεύει στην πνευματική μας προετοιμασία για το Πάσχα. Οι ιδιαίτερες ακολουθίες και οι προσευχές, καθώς και ο συνδυασμός τους με τη νηστεία σηματοδοτούν σαν οδοδείκτες και ένα καινούριο ξεκίνημα, μια καινούρια πορεία για τη ζωή μας, ώστε ανακαινισμένοι να βιώσουμε τα σωτήρια για όλη την ανθρωπότητα γεγονότα της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Θεανθρώπου Χριστού. Γεγονότα που γίνονται εκείνη την ώρα μπροστά μας. Σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασιν την γην κρεμάσας ψάλλουμε την Μεγάλη Πέμπτη.
Όλοι μέχρι και σήμερα κάναμε πολλά λάθη και πολλές αστοχίες στη ζωή μας. Άλλωστε άνθρωποι είμαστε. Και δεν υπάρχει άνθρωπος όστις ζήσεται επί της γης και ουχ αμαρτήσει. Αυτός όμως που δεν μπορούσε να αμαρτήσει, γιατί ήταν Θεάνθρωπος, ο Κύριος και Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός μας καλεί να αγωνιστούμε πνευματικά τις άγιες τούτες μέρες, να σταυρώσουμε τα πάθη μας και να αναστηθούμε μαζί του. Και χρησιμοποιώ α΄ πληθυντικό πρόσωπο, γιατί ο Θεός μας καλεί όλους μαζί σαν κοινότητα, σαν ενορία να αγωνιστούμε και όχι σαν ξεχωριστές ατομικότητες. Άλλωστε, στην Ορθοδοξία η σωτηρία δεν είναι ατομικιστική, αλλά συλλογική υπόθεση, η οποία περνάει μέσα από την ενοριακή ζωή, μέσα από την ενεργό συμμετοχή στις διάφορες ακολουθίες και στα μυστήρια της Εκκλησίας με κορυφαίο φυσικά εκείνο της Θείας Ευχαριστίας, που αποτελεί το κέντρο της λατρευτικής μας ζωής.
Ποιες είναι λοιπόν οι λειτουργικές ιδιαιτερότητες της Μεγάλης Σαρακοστής και ποιος ο ρόλος και ο σκοπός τους για τη ζωή μας ως χριστιανοί; Με ποιες Ακολουθίες που τελούνται μόνο κατά την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής, και ποτέ άλλοτε κατά την υπόλοιπη χρονιά, η Εκκλησία μας στηρίζει στον γεμάτο από τον μισόκαλο εμπόδια πνευματικό μας αγώνα για τη σωτηρία και την Ανάσταση, σήμερα ειδικά που οι μέρες που περνάμε σαν χώρα είναι εξαιρετικά δύσκολες; Πώς προσπαθεί να μας βοηθήσει να ξαναβρούμε την χαμένη μας, μέσα στο επικρατούντα σήμερα κτηνώδη ατομικισμό, συλλογικότητα;
Κάθε λοιπόν ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής εκτός από το Σάββατο και την Κυριακή τελείται η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων. Πρόκειται για μια ακολουθία με ύμνους και ευχές, κατά την οποία μεταλαμβάνουμε τον άρτο και τον οίνο που καθαγιάστηκαν και μεταβλήθηκαν σε Σώμα και Αίμα Χριστού κατά την Θεία Λειτουργία του Σάββατου ή της Κυριακής που προηγήθηκε.
Τα απογεύματα όλων των Κυριακών της Μ. Σαρακοστής τελούνται στους ναούς Κατανυκτικοί Εσπερινοί που με ιδιαίτερους ύμνους τονίζουν το πνευματικό μήνυμα της όλης περιόδου.
Το βράδυ της Τετάρτης της Ε΄ εβδομάδας των Νηστειών ψάλλεται ο Μέγας Κανόνας. Πρόκειται για ένα ποίημα που συνέγραψε ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης τον 7ο-8ο αιώνα και το οποίο περιγράφει την πνευματική και ηθική κατάπτωση του ανθρώπου και τονίζει την ανάγκη για μετάνοια.
Τέλος, τις τέσσερις πρώτες Παρασκευές της Μ. Σαρακοστής το βράδυ ψάλλεται τμηματικά ο Ακάθιστος Ύμνος, που συντάχθηκε πιθανότατα από τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό τον 6ο αιώνα. Το υπέροχο αυτό υμνολογικό κείμενο που εξυμνεί τη Θεοτόκο ψάλλεται ολόκληρο το βράδυ της Παρασκευής της Ε΄ εβδομάδας της Μ. Σαρακοστής.
Όλοι όμως την ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου την αποκαλούμε ακολουθία των Χαιρετισμών. Γιατί άραγε; Μα από τα συνεχή χαίρε που περιλαμβάνει. Τα χαίρε αυτά είναι οι 24 χαιρετισμοί που απευθύνονται στην Παναγία από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ κατά τον Ευαγγελισμό, από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, από τους ποιμένες και τους Μάγους κατά τη Γέννηση του Χριστού, και φυσικά από όλους εμάς τους πιστούς. Μας υπενθυμίζουν όλο το μεγαλείο της Μητέρας του Θεού, καθώς και την καθοριστική της συμβολή στη σωτηρία του κόσμου.
Εδώ λοιπόν στον Κάμπο, τον Κάμπο τον αραιοκατοικημένο, που τα σπίτια είναι μακριά το ένα απ’ το άλλο, ας απαντήσουμε θετικά στην πρόσκληση του Θεού για ενεργό συμμετοχή στην ενοριακή λειτουργική ζωή των αγίων αυτών ημερών. Ας το δούμε ως μια ευκαιρία να έρθουμε ο ένας κοντά στον άλλον και όλοι μαζί να αγωνιστούμε για να ενωθούμε πνευματικά με το Θεό και να αντλήσουμε έτσι την απαραίτητη δύναμη για να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες των καιρών. Αμήν!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου