Χειροτονούν κληρικούς λόγω... μνημονίου

Της Μαρίας Αντωνιάδου στο ΒΗΜΑ (16/1/2011)

Περισσότερα από 214 εκατ. ευρώ καταβάλλουν κάθε χρόνο τα δημόσια ταμεία για τη μισθοδοσία και τις ασφαλιστικές εισφορές αρχιεπισκόπων, μητροπολιτών, επισκόπων, ιερέων και εκκλησιαστικών υπαλλήλων που υπηρετούν σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Οι ανατροπές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα που επιβάλλει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν αφήνουν ανεπηρέαστη ούτε την Εκκλησία καθώς θα ισχύσει και για τους ιερωμένους ό,τι και για τους δημοσίους υπαλλήλους: για κάθε πέντε που θα αποχωρούν θα προσλαμβάνεται μόνο ένας. Η εξέλιξη αυτή θορύβησε τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο και τη 12μελή Ιερά Σύνοδο, οι οποίοι συγκαλούν εκτάκτως αύριο το πρωί στη Μονή Πετράκη τη Σύνοδο της Ιεραρχίας.

«Μπροστά στην κρίση που περνάμε η δαπάνη είναι σημαντική για το κράτος, γι' αυτό και συζητάμε πώς θα νοικοκυρέψουμε την κατάσταση. Από τη μία πλευρά έχουμε μητροπολίτες που χειροτονούν διαρκώς νέους κληρικούς χωρίς να δίνουν αναφορά σε κανέναν και από την άλλη πλευρά μια αυστηρή εφαρμογή του μέτρου θα εξαναγκάσει πολλούς ιεράρχες να αφήσουν τα μικρά χωριά χωρίς ιερείς» δήλωνε στο «Βήμα» μητροπολίτης ο οποίος ασχολείται με το θέμα.

Σε τρεις μήνες 36 χειροτονίες

Οταν τον περασμένο Οκτώβριο έγινε γνωστό πως στην προσπάθεια εξυγίανσης του δημόσιου τομέα θα γινόταν περιορισμός των προσλήψεων, ορισμένοι νεοεκλεγέντες ιεράρχες άρχισαν να χειροτονούν διαρκώς νέους κληρικούς. Το γεγονός αυτό προκάλεσε αίσθηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον τρεις νεοεκλεγέντες ιεράρχες το τελευταίο διάστημα προχώρησαν σε αρκετές χειροτονίες κληρικών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μητροπολίτη της Βόρειας Ελλάδας ο οποίος κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων μηνών φέρεται να χειροτόνησε 20 νέους διακόνους και πρεσβυτέρους. Περίπου ανάλογη στάση τήρησε και μητροπολίτης του Λεκανοπεδίου ο οποίος χειροτόνησε 16 ιερείς. Οι ίδιοι οι ιεράρχες δικαιολογώντας τη στάση τους έλεγαν ότι προέβησαν σε χειροτονίες καθώς στις μητροπόλεις όπου εκλέχθηκαν υπήρχαν πολλά κενά τα οποία έπρεπε να καλυφθούν.

Σύμφωνα μάλιστα με τις πρώτες εκτιμήσεις, στην Εκκλησία της Ελλάδος κατά τη διάρκεια του 2010 συνταξιοδοτήθηκαν 264 κληρικοί και χειροτονήθηκαν 280. Ακόμη το 2011 φαίνεται ότι προγραμματίζονται άλλες 280 νέες χειροτονίες.

Από την περασμένη Τετάρτη οι συνοδικές υπηρεσίες της Μονής Πετράκη προσπαθούσαν να συγκεντρώσουν στατιστικά στοιχεία για το σύνολο των κληρικών και των διακόνων που υπηρετούν σε κάθε μητρόπολη, για τους υποψηφίους προς αποχώρηση εξαιτίας συνταξιοδότησης, για όσους συνταξιοδοτήθηκαν το 2010 και για τους συνταξιούχους που υπηρετούν σε εφημεριακές θέσεις προκειμένου να διαπιστώσουν την κατάσταση που επικρατεί και να ενημερώσουν τη Σύνοδο της Ιεραρχίας.

Οπως όμως δηλώνουν μητροπολίτες, σε πολλές περιοχές υπάρχουν κενά. Ακόμη πολλοί κληρικοί βρίσκονται λίγο πριν από τη σύνταξη και, αν ισχύσει το μέτρο, τότε θα υπάρξουν δεκάδες χωριά αλλά και ναοί των αστικών κέντρων όπου με μεγάλη δυσκολία θα τελείται η Λειτουργία την Κυριακή. Ιδιαίτερα στις ακριτικές περιοχές υπάρχει ήδη έλλειψη ιερέων, ενώ σε μεγάλες μητροπόλεις, όπως σε μία που βρίσκεται δίπλα στην Αθήνα, το 50% των κληρικών βρίσκεται προ της συντάξεως.

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat, 10.811 δημόσιοι υπάλληλοι είναι εκκλησιαστικοί, churchmen. Ο αριθμός αυτός ενισχύεται από περίπου 350 διοικητικούς υπαλλήλους που υπηρετούν σε όλη την Ελλάδα και είναι γραμματείς ή οδηγοί των μητροπολιτών, καθώς και από όλους όσοι εργάζονται σε εκκλησιαστικά ιδρύματα και έχουν ενταχθεί με διαφόρους τρόπους στο μισθολόγιο του Δημοσίου.

Ακόμη από τα κονδύλια που δίνονται για την Εκκλησία πληρώνονται αποσπασμένοι κληρικοί που εξυπηρετούν τις ανάγκες των ορθοδόξων στις μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στα ιεραποστολικά κέντρα της Αφρικής που υπάγονται στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας αλλά και σε ορισμένα μοναστήρια.

Στο μισθολόγιο τα τελευταία χρόνια εντάχθηκαν και πολλοί ορθόδοξοι κληρικοί που ήρθαν από εκκλησίες του εξωτερικού, κυρίως από τη Ρουμανία, από σλαβόφωνες χώρες αλλά και από τη Μέση Ανατολή, για να σπουδάσουν στην Ελλάδα. Και ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι μόλις την περασμένη Πέμπτη η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να καθυστερήσει τον διορισμό τριών ξένων κληρικών που ζητούσε ιεράρχης της Βόρειας Ελλάδας ώσπου να ληφθεί η απόφαση της Συνόδου της Ιεραρχίας.

Οι νεοεκλεγέντες μητροπολίτες μετά τις μειώσεις που υπέστησαν λαμβάνουν ακαθάριστες αποδοχές 1.850 ευρώ, ενώ οι ιεράρχες που είναι παλαιότεροι _περίπου στη δεκαετία από την εκλογή τους_ λαμβάνουν ακαθάριστες αποδοχές ύψους 2.600 ευρώ.

Αντιδράσεις για τον νόμο

Οι νομικές υπηρεσίες της Εκκλησίας της Ελλάδος εργάζονται πυρετωδώς για να εφοδιάσουν με νομικά επιχειρήματα την Ιεραρχία καθώς, όπως λένε στελέχη της, υπάρχουν από τη δεκαετία του 1960 θεσμοθετημένες 8.000 οργανικές θέσεις εφημερίων για την Εκκλησία της Ελλάδος, ο αριθμός των οποίων δεν έχει μειωθεί με κάποιο συγκεκριμένο νέο νόμο. Ακόμη, τονίζουν ότι ο νέος νόμος που ψηφίστηκε και προβλέπει το ένα προς πέντε για το Δημόσιο δεν αναφέρεται στους κληρικούς και, αφού σύμφωνα με τη νομολογία οι ιερείς θεωρούνται λειτουργοί και όχι δημόσιοι υπάλληλοι, εξαιρούνται εκ των πραγμάτων από τις νέες διατάξεις που αφορούν τις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα.