Το αηδόνι των αναλογίων με την αξεπέραστη φωνή!

Έφυγε πριν από λίγες ημέρες από τη ζωή σε ηλικία 86 ετών ο Μανώλης Χατζημάρκος, ένας από τους πιο καλλίφωνους πρωτοψάλτες της σύγχρονης εποχής. Με σπάνια μελωδική φωνή, σημαντικός μουσικός και χοράρχης, ήταν καθηγητής μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
 Όσοι γνώρισαν από κοντά τον «αγαθό γίγαντα» των ψαλτικών αναλογίων αναφέρονται με αγάπη και σεβασμό όχι μόνο στο έργο του μεγάλου δασκάλου, αλλά ακόμα περισσότερο στην προσωπικότητά του, η οποία, γεμάτη ευγένεια και αγάπη για τους μαθητές του, έλαμπε χωρίς φτιασιδώματα και υπερβολές. Ο Μανώλης Χατζημάρκος γεννήθηκε στον Βόλο το 1927 και από μικρός διακρίθηκε για την εντυπωσιακή φωνή του. Πήρε τα πρώτα μαθήματα βυζαντινής μουσικής από τον πατέρα του Κωνσταντίνο και στη συνέχεια μαθήτευσε κοντά στον πρωτοψάλτη Χρήστο Πάντα. Μαθήτευσε, επίσης, κοντά και σε άλλα μεγάλα ονόματα της ψαλτικής τέχνης, όπως οι Κωνσταντίνος Πρίγγος, Θεοδόσιος Γεωργιάδης και Θεόδωρος Χατζηθεοδώρου.

Το 1947 ο Χατζημάρκος πρωτοτύπησε ιδρύοντας τη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ι.Μ. Δημητριάδος, η οποία ήταν και η πρώτη σχολή του είδους της στην Ελλάδα. Το 1981 τοποθετήθηκε πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου Αθηνών, για να αποσυρθεί τα τελευταία χρόνια λόγω φωνητικής κόπωσης.

Ενας από τους μαθητές του, ο π. Ειρηναίος Νάκος, καλλιτεχνικός διευθυντής της Σχολής βυζαντινής και παραδοσιακής μουσικής της Αρχιεπισκοπής Αθηνών είπε εμφανώς συγκινημένος για τον δάσκαλό του: «Τον γνώρισα το 1990, ήμουνα έφηβος και ήθελα να μάθω από κάποιον. Τον γνώρισα στη Νέα Σμύρνη, στο εργαστήρι Ψαλτικής. Ο Μανώλης Χατζημάρκος ήταν πάνω απ’ όλα παιδαγωγός και μετά δάσκαλος. Υπήρξε άρχοντας των αρχόντων χωρίς κάποιο οφίκιο, αλλά με τη φυσική σημασία του όρου, άφησε ανεξίτηλα τα βήματά του στην ψαλτική αυτού του τόπου».

Ο π. Ειρηναίος και ο ψάλτης Γιώργος Δεμελής, που παρουσιάζουν εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο της Εκκλησίας, είχαν την τιμή να αποσπάσουν την τελευταία συνέντευξη του μεγάλου δασκάλου πριν από περίπου έναν μήνα. Μιλώντας για το μουσικό ύφος του αείμνηστου πρωτοψάλτη, ο π. Ειρηναίος δηλώνει ότι «ο Χατζημάρκος ποτέ δεν επέβαλε το ύφος του. Ήθελε να μιμηθούν τον δάσκαλό τους οι μαθητές μόνο στην ανάλυση των ύμνων και όχι στη χροιά της φωνής». Αναφερόμενος στις φωνητικές ικανότητες του δασκάλου του ο π. Ειρηναίος αναφέρει: «Είχε μια σπάνια μελωδική φωνή, θα μπορούσε να βρίσκεται στις μεγαλύτερες όπερες του κόσμου, αλλά προτίμησε το αναλόγιο. Απαντούσε πάντα “εγώ ένας απλός ψάλτης είμαι”, αν και ήταν καθηγητής πανεπιστημίου. Ήταν πάρα πολύ απλός άνθρωπος, όπως όλοι οι μεγάλοι, χωρίς έπαρση». Ο π. Ειρηναίος Νάκος είπε ακόμη ότι μεταξύ των άλλων πολλών μαθητών του ήταν και ο τραγουδιστής Πέτρος Γαϊτάνος, ο οποίος μάλιστα έκανε συχνά πρόβες με τον δάσκαλό του όταν αποφάσισε να βγάλει κάποια CDs με ύμνους. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Σχολής Βυζαντινής της Αρχιεπισκοπής Αθηνών είπε ακόμα: «Του Χατζημάρκου δεν του άρεσαν οι τιμές και οι διακρίσεις. Αλλωστε τιμάται και θα τιμάται πάντα από τους μαθητές του. Τον ενδιέφερε κυρίως να μαθαίνει τον άλλο με απλό τρόπο τι είναι μουσική».

Ο Μανώλης Χατζημάρκος δεν αρκέστηκε ποτέ στον εύκολο θόρυβο των εντυπωσιασμών, αλλά σε όλη του τη ζωή υπηρέτησε τις νότες και τη μουσική πάνω στα ιερά αναλόγια. Αιωνία η μνήμη του.

Πηγή: Εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ