Ιστολόγιο "Σύνδεσμος Κληρικών Χίου" 16 χρόνια (2008-2024) συνεχούς και συνεπούς παρουσίας στο διαδίκτυο στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://syndesmosklchi.blogspot.gr/
Ἀπολυτίκιον Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου Ἦχος πλ. δ'. Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός ἐκλάμψασα χάρις, τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν. Ἀλλὰ σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ Λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Σύνδεσμος Κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσσών, έτος ιδρύσεως 2007

Κυριακή 15 Αυγούστου 2010

ΤΡΙΚΑΛΑ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ: Η ιστορική και ευλογημένη γενέτειρα του Αγίου Γερασίμου

Το 2009 συμπληρώθηκαν με τη χάρη του Παναγάθου Τριαδικού Θεού 500 χρόνια από τη γέννηση του θαυματουργού πολιούχου και προστάτου της Κεφαλληνίας Αγίου Γερασίμου (1509-2009).Με την ευκαιρία αυτής της επετειακής συμπληρώσεως και λόγω της εκ πατρός καταγωγής μου από την ιστορική και ευλογημένη γη των Τρικάλων Κορινθίας θα επιχειρηθεί να σκιαγραφηθεί η οσιακή μορφή του Αγίου Γερασίμου, που αποτελεί τη δόξα και το σέμνωμα της Τοπικής Εκκλησίας της Κεφαλληνίας, σε ό,τι αφορά την ιστορική γενέτειρά του και την τιμή, που απολαμβάνει σε αυτή. 

Το κλέϊσμα των απανταχού της Γης Κεφαλλήνων, ο θαυματουργός Άγιος Γεράσιμος ο Νοταράς γεννήθηκε το έτος 1509 στην Άνω Συνοικία των Τρικάλων Κορινθίας. Η συνοικία αυτή ήταν η έδρα της αρχοντικής οικογένειας των Νοταράδων, που έφτασαν από την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκαν στα Τρίκαλα στις αρχές του 16ου αιώνα. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί, ότι από την επιφανή αυτή οικογένεια προήλθαν ο Μητροπολίτης Κορίνθου και Γενάρχης του Φιλοκαλισμού Άγιος Μακάριος ο Νοταράς (1731-1805), οι Πατριάρχες Ιεροσολύμων Δοσίθεος (1641-1707) και Χρύσανθος (1707-1731),ο οπλαρχηγός Παναγιώτης Νοταράς και ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Πανούτσος Νοταράς. Αξιοσημείωτο είναι δε και το γεγονός, ότι η πρώτη γραπτή μαρτυρία για τα Τρίκαλα Κορινθίας γίνεται στην πρώτη βιογραφία του Αγίου Γερασίμου του Νοταρά, η οποία εκδόθηκε το 1625, λίγα χρόνια δηλαδή μετά από την επίσημη ανακήρυξη της αγιότητός του από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που έλαβε χώρα τον Ιούλιο του 1622. 

Στην Άνω Συνοικία των Τρικάλων σώζεται μέχρι σήμερα, αλλά δυστυχώς σε κακή κατάσταση και ο περίφημος Πύργος των Νοταράδων. Κοντά σ’ αυτόν βρίσκεται ο χώρος, όπου σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκε ο Άγιος. Στον χώρο αυτό υπάρχει μέχρι σήμερα ένα εκκλησάκι, το οποίο αποτελούσε τον τόπο προσευχής και άσκησης του Αγίου κατά την εφηβική του ηλικία. 

Οι γονείς του Αγίου Γερασίμου ονομάζονταν Δημήτριος και Καλή και διακρίνονταν για τη βαθιά τους ευσέβεια και πίστη. Παράλληλα απολάμβαναν την ιδιαίτερη εκτίμηση και τον σεβασμό όλων των κατοίκων των Τρικάλων, αλλά και ολόκληρης της επαρχίας της Κορινθίας λόγω της ένδοξης και επιφανούς καταγωγής τους, αλλά και λόγω της οικονομικής ευμάρειάς τους. Γι’ αυτό τον λόγο και οι Τούρκοι είχαν δώσει πολλά προνόμια στην οικογένεια του Δημητρίου Νοταρά, γεγονός που έδωσε ώθηση στην οικονομική και πνευματική εξέλιξη των Τρικάλων. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός, ότι οι γονείς του Αγίου Γερασίμου διατηρούσαν κτήματα και σε περιοχή λίγο έξω από το Ξυλόκαστρο. Στον χώρο αυτό σώζεται μέχρι της ημέρες μας ο ιερός ναός του Αγίου Γερασίμου, ο οποίος ανεγέρθηκε με τη συνδρομή της οικογένειας Νοταρά το έτος 1622, κατά το οποίο έγινε και η επίσημη ανακήρυξη του Αγίου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Το έτος ανεγέρσεως του ναού επιβεβαιώνεται από την επιγραφή στην εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα, που βρίσκεται πάνω από τη κύρια είσοδο του ναού. 

Άγνωστο παραμένει μέχρι σήμερα το κοσμικό όνομα του γιου του Δημητρίου και της Καλής, τον οποίο η Πρόνοια του Θεού θέλησε να αναδείξει σε πολύφωτο αστέρα της ορθοδόξου πίστεως μας και να τον καταστήσει πολύτιμο πνευματικό θησαυρό για το αγιοστόλιστο νησί της Κεφαλληνίας. Οι γονείς του Αγίου προσπάθησαν να μορφώσουν τον νεαρό Νοταρά και γι’ αυτό φρόντισαν παράλληλα με τη χριστιανική αγωγή να του προσφέρουν επιμελημένη φιλολογική και θεολογική παιδεία, ώστε να αποδειχθεί αντάξιος των ενδόξων προγόνων του. Είναι πολύ πιθανόν οι γονείς του να προσδοκούσαν και να εύχονταν να δουν τον γιο τους πολιτικό ηγέτη των Τρικάλων με έντονη κοσμική εξουσία και δραστηριότητα. 

Αλλά η Πρόνοια του Θεού τον προετοίμαζε για άλλους δρόμους και για άλλη πορεία στην επίγεια ζωή. Ο νεαρός Νοταράς είχε ήδη σαγηνευτεί από τη σοφία και την αγάπη του Θεού και ο ουράνιος έρωτας είχε πλημμυρίσει την αγνή ψυχή του. Δεν ενδιαφερόταν ούτε για τα κοσμικά αγαθά ούτε για τις εφήμερες απολαύσεις και ανέσεις της ζωής. Όταν μάλιστα συμπλήρωσε και το εικοστοπέμπτο έτος της ηλικίας του, οι γονείς του προσπάθησαν να τον παντρέψουν με μια κοπέλα από την περιοχή των Τρικάλων. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες και τις έντονες παρακλήσεις των γονέων του ο πυρπολούμενος από θείο έρωτα νεαρός Νοταράς έμεινε αμετακίνητος στην απόφασή του να υπηρετήσει τον Θεό. Η επιθυμία του μάλιστα να αποκτήσει ευρύτερη μόρφωση τον οδήγησε στο να εγκαταλείψει την ιστορική γη των Τρικάλων, τον τόπο δηλαδή, όπου αντίκρισε το πρώτο φως και να καταφύγει στη Ζάκυνθο. Εκεί γνώρισε και έμεινε κοντά στον επιφανή Ζακύνθιο μοναχό Παχώμιο Ρουσάνο, ο οποίος εθεωρείτο από τους διαπρεπέστερους μύστες της Θεολογικής Επιστήμης. 

Τα ιστορικά Τρίκαλα Κορινθίας, στα οποία ο ένθερμος προστάτης των ορθοδόξων Άγιος Γεράσιμος γεννήθηκε και ανατράφηκε, δεν ήταν δυνατόν να μην συνδεθούν πνευματικά με την Κεφαλληνία, όπου ο θεοφόρος ασκητής και θαυματουργός πολιούχος του νησιού εγκαταβίωσε και εκοιμήθη οσιακώς στις 15 Αυγούστου του 1579. 

Το έτος 1935 πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσημη προσκυνηματική εκδρομή στην Κεφαλονιά από το Ξυλόκαστρο Κορινθίας και τη γύρω περιοχή. Ακολούθησαν και άλλες επισκέψεις, μεταξύ δε αυτών αξιομνημόνευτη ήταν και η προσκυνηματική εκδρομή τον Αύγουστο του 1950, κατά την οποία τους προσκυνητές συνόδευσε από το Ξυλόκαστρο ο διερχόμενος από την Αθήνα αοίδιμος Μητροπολίτης Κεφαλληνίας κυρός Γερμανός. Φτάνοντας στο νησί οι προσκυνητές έτυχαν ιδιαίτερα θερμής υποδοχής από τις τοπικές αρχές. Έτσι δημιουργήθηκε ένας πνευματικός σύνδεσμος μεταξύ της Κεφαλληνίας και της περιοχής των Τρικάλων – Ξυλοκάστρου. 

Το 1964 αποφάσισε ο Σύλλογος των Κεφαλλήνων της Αθήνας να πραγματοποιήσει προσκυνηματική εκδρομή στα Τρίκαλα Κορινθίας για να γνωρίσουν και να προσκυνήσουν τον ευλογημένο τόπο, όπου ο Άγιος Γεράσιμος γεννήθηκε και ανατράφηκε. Φτάνοντας όμως οι εκδρομείς στη γενέτειρα του Αγίου διαπίστωσαν προς μεγάλη τους θλίψη ότι δεν υπήρχε ναός του Αγίου Γερασίμου για να προσκυνήσουν. Το γεγονός αυτό φιλοτίμησε τους Ξυλοκαστρινούς, οι οποίοι αποφάσισαν να ανεγείρουν ιερό ναό προς τιμήν του Αγίου. Για τον σκοπό αυτό συστάθηκε μάλιστα και σύλλογος ανεγέρσεως. Η επιτροπή του συλλόγου αντιμετώπισε όμως άπειρα εμπόδια και προβλήματα, αλλά με πίστη και αυτοθυσία κατόρθωσαν οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής του Ξυλοκάστρου και με τη συνδρομή των ομογενών του εξωτερικού να φτάσουν στον επιθυμητό σκοπό. 

Έτσι το όνειρο έγινε πραγματικότητα και στις 16 Αυγούστου του 1968 θεμελιώθηκε στην Άνω Συνοικία των Τρικάλων και δίπλα στον χώρο, όπου σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκε ο Άγιος, ο περικαλλής ιερός ναός του θαυματουργού Αγίου Γερασίμου. Στην τελετή θεμελίωσης χοροστάτησαν οι μακαριστοί πλέον Μητροπολίτες Κορίνθου Παντελεήμων, Ηλείας Αθανάσιος και Δημητριάδος Δαμασκηνός. Μετά από ένα έτος και συγκεκριμένα στις 16 Αυγούστου του 1969 βρέθηκαν όλοι μπροστά σε ένα πραγματικό θαύμα. Η γενέτειρα του Αγίου Γερασίμου, τα ιστορικά Τρίκαλα Κορινθίας, είχαν αποκτήσει μεγαλοπρεπή ιερό ναό βυζαντινού ρυθμού μετά τρούλου. Και το θαύμα της ανεγέρσεως του ιερού ναού του Αγίου Γερασίμου διαδέχθηκε και δεύτερο θαύμα. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής του τρούλου του ναού ένας δεκαοχτάχρονος οικοδόμος από τα Ιωάννινα με το όνομα Διαμαντής Νούσης έπεσε από τον τρούλο από ύψος 14 μέτρων πάνω σε τσιμεντόστρωτο δάπεδο. Όλοι ήταν σίγουροι, ότι μετά από μία τέτοια πτώση ο οικοδόμος θα ήταν νεκρός. Αλλά η Χάρις του Θεού δια πρεσβειών του θαυματουργού Αγίου Γερασίμου τον διέσωσε και μάλιστα μετά από μία ώρα συνέχισε την εργασία του. 

Ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Γερασίμου στις 16 Αυγούστου στην ιστορική γενέτειρά του συγκέντρωνε από τα παλαιά χρόνια πλήθος προσκυνητών από όλη την Κορινθία, αλλά και πολλούς παραθεριστές, που βρίσκονταν την εποχή αυτή στα Τρίκαλα για τις θερινές τους διακοπές. Μετά την Πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον ιερό ναό του Αγίου Γερασίμου, στην οποία πολλές φορές προεξήρχε ο Μητροπολίτης Κορίνθου, ακολουθούσε λιτάνευση της ιεράς εικόνος και επίσκεψη στο πατρικό σπίτι του Αγίου, όπου εκεί εκφωνείτο ο πανηγυρικός της ημέρας. Τα παλαιά χρόνια ιδιαίτερη συμμετοχή είχε και το λαϊκό γλέντι με τους οργανοπαίχτες, το οποίο διαρκούσε δύο ημέρες. 

Πεντακόσια και πλέον χρόνια έχουν περάσει από τη στιγμή, που ο Άγιος Γεράσιμος αντίκρισε το πρώτο φως στα ιστορικά Τρίκαλα Κορινθίας και όμως τον νοιώθουμε πάντοτε κοντά μας, σε κάθε βήμα της επίγειας ζωής μας, σε κάθε δοκιμασία, σε κάθε αίτημά μας. Και εκείνος με τη σειρά του παραδομένος στο θέλημα του Θεού με αδιάλειπτη προσευχή και ειλικρινή ταπείνωση ανοίγει την καρδιά του στον καθένα μας για να μας παραδειγματίσει με τον ενάρετο και ασκητικό του βίο και να μας χαρίσει με το θαυματουργικό του χάρισμα την ίαση της ψυχής και του σώματος. 

Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος 
Εκπαιδευτικός 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

  1. Α.Μ., Βίος και Πολιτεία του Οσίου πατρός ημών Γερασίμου του Νοταρά, Τρίκαλα Κορινθίας 1970. 
  2. Γριτσοπούλου Τάσου Αθ., Εκκλησιαστική Ιστορία Κορινθίας, Αθήναι 1973. 
  3. Κουτίβα Σταύρου, Ιστορικά του Ξυλοκάστρου, Αθήνα 1962. 
  4. Κουτίβα Σταύρου, Οι Νοταράδες στην υπηρεσία του Έθνους και της Εκκλησίας, Αθήνα 1968. 
  5. Σταυροπούλου Σπύρου Γ., Ιστορία Τρικάλων Κορινθίας, Πάτρα 2000. 
  6. Τσάση Σάββα, Ο Άγιος Γεράσιμος – 500 χρόνια φάρος της Ορθοδοξίας, Κεφαλονιά 2005.

Δεν υπάρχουν σχόλια: